Nghịch lý tội phạm “càng chống, càng tăng” là vấn đề khiến đại biểu Quốc hội Trần Công Phàn (Bình Dương) băn khoăn, khi thể hiện ý kiến về công tác tư pháp, phòng chống tham nhũng năm 2023, trong phiên thảo luận ngày 21/11.
Ghi nhận cơ quan pháp luật có rất nhiều biện pháp đổi mới trong phòng chống tội phạm, tham nhũng và cán bộ trong các cơ quan này đã nỗ lực rất lớn, ông Phàn nhấn mạnh điều này thể hiện rõ qua kết quả đạt được là “tỷ lệ khám phá tội phạm, tội phạm nghiêm trọng và chất lượng điều tra, truy tố, xét xử đều được nâng lên; truy tố, xét xử đúng người, đúng tội, không có trường hợp làm oan người vô tội”.
Đại biểu Quốc hội Trần Công Phàn (Ảnh: Phạm Thắng).
Dù vậy, ông Phàn chỉ ra vấn đề bất cập khi ở một số cơ quan, tòa án, viện kiểm sát, cán bộ xin đi làm chỗ khác, thậm chí xin nghỉ việc vì áp lực công việc quá lớn. Bên cạnh đó, vị đại biểu băn khoăn đấu tranh chống tội phạm đạt được kết quả nhưng tội phạm vẫn tăng, nhất là tội phạm mới tăng lên nhiều.
“Không phải một năm mà nhiều năm rồi, chúng ta tập trung chống tốt, nhưng tại sao tội phạm vẫn tăng? Phải chăng chúng ta phải tập trung nghiên cứu một cách căn cơ về nguyên nhân, điều kiện dẫn đến tội phạm để làm tốt công tác phòng ngừa?”, ông Phàn nêu quan điểm.
Vị đại biểu tỉnh Bình Dương cho rằng trách nhiệm trên không chỉ của các cơ quan pháp luật, mà của tất cả cơ quan và toàn xã hội.
Nhận định xã hội chỉ có 2 hiện tượng: tích cực và tiêu cực, theo đại biểu Trần Công Phàn, để giảm tiêu cực, bên cạnh tấn công trực tiếp vào tiêu cực, còn có biện pháp khác là tăng yếu tố tích cực.
“Tích cực tăng lên sẽ giảm tiêu cực”, ông Phàn đề nghị phải chú ý hơn nữa biện pháp phòng ngừa tội phạm.
Làm rõ hơn băn khoăn của đại biểu, Viện trưởng Viện KSND Tối cao Lê Minh Trí cũng chia sẻ suy nghĩ về việc chống và đấu tranh quyết liệt, những tội phạm vẫn tăng, thậm chí có những loại tội phạm “càng chống, càng tăng” như tội phạm tham nhũng, ma túy, tội phạm xâm phạm hoạt động tư pháp…
Điển hình, theo báo cáo, tội phạm tham nhũng, chức vụ phát hiện tăng 51,63% về số vụ, tăng 96,85% số đối tượng, đặc biệt, số vụ nhận hối lộ được phát hiện tăng 346,88%.
Viện trưởng VKSND Tối cao Lê Minh Trí (Ảnh: Phạm Thắng).
Các loại tội phạm này, theo ông Trí, có đặc thù ẩn, nên khi đấu tranh mạnh sẽ phát hiện và xử lý được nhiều. Chỉ khi làm chưa đủ mạnh, không phát hiện ra nhiều mới nói “không có”.
“Tội phạm tham nhũng chắc chắn giảm so với trước đây, còn giảm bao nhiêu phải có đánh giá cụ thể hơn. Với kỷ cương, kỷ luật trong Đảng, việc hoàn thiện hệ thống pháp luật và điều tra, xử lý, truy tố, xét xử như hiện nay, nói không giảm là không đúng”, ông Trí nói.
Dù vậy, ông thừa nhận, tội phạm tham nhũng tuy giảm nhưng vẫn còn nên vẫn phải đấu tranh, xử lý.
Viện trưởng VKSND Tối cao cho biết có tội phạm mới thực hiện hành vi, có loại đã xảy ra từ trước đây, bây giờ các cơ quan đang tiếp tục làm rõ bằng bản án hình sự, thu hồi tài sản về cho Nhà nước và xử lý, răn đe những kẻ chủ mưu cầm đầu.
Đề cập đến giải pháp để giảm tội phạm, Viện trưởng Lê Minh Trí cho rằng phải coi trọng và tập trung cho công tác phòng ngừa, chủ động ngăn chặn kịp thời tội phạm từ gốc. Muốn làm được việc này, cả hệ thống chính trị và cộng đồng xã hội phải tham gia.
“Chúng ta đấu tranh, ngăn chặn, xử lý, nhưng mọi người cũng phải tự biết bảo vệ mình; cảnh báo, dự báo để có phòng ngừa, cảnh giác”, Viện trưởng Viện KSND Tối cao tin rằng, khi thực hiện đồng bộ các giải pháp thì chắc chắn, công tác đấu tranh với tội phạm sẽ hiệu quả hơn.
Ông Lê Minh Trí cũng cho biết sẽ tính toán để có những giải pháp, kiến nghị, đề xuất để tăng cường công tác phòng ngừa tội phạm trong thời gian tới.
