Tổ chức liên kết chuỗi giá trị, phát triển sản phẩm sen gắn với du lịch

Theo PGS, TS Đặng Văn Đông – Viện Nghiên cứu rau quả, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), Việt Nam có 3 miền, vùng rõ rệt và cũng có 3 loại sen, đặc trưng cho mỗi vùng miền. Miền Nam có sen hồng Đồng Tháp; miền Trung có sen trắng Huế; miền Bắc có sen bách diệp Hồ Tây.

Đặc biệt, sen bách diệp hồ Tây (1 bông sen có khoảng 100 cánh, bông to, hương thơm đặc trưng rất khác biệt so với các loài sen khác) được xếp vào nhóm nguồn gen đặc sản, quý hiếm cần được bảo tồn, phát triển. Người dân Tây Hồ khéo léo ướp trà sen Tây Hồ thành sản phẩm mang tính biểu tượng của Thủ đô Hà Nội.

Các đại biểu tập trung thảo luận về giải pháp bảo tồn và phát huy văn hóa đặc sắc, giá trị kinh tế của sen.

Theo ông Nguyễn Đình Hoa – Phó Giám đốc Sở NN&PTNT TP Hà Nội cho biết, toàn thành phố hiện có hơn 600ha trồng sen. Tập trung ở các địa phương: Mỹ Đức, Ba Vì, Mê Linh, Phúc Thọ, Ứng Hòa, Bắc Từ Liêm, Tây Hồ, Quốc Oai…

Hà Nội cũng có nhiều đặc sản tinh túy được chế biến từ sen, vừa mang lại giá trị kinh tế, vừa là nét văn hóa đặc sắc của người Hà Thành. Trong đó, có 18 sản phẩm từ cây sen được đánh giá, phân hạng trong Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP).

Đặc biệt, sản phẩm lụa tơ sen “độc nhất, vô nhị” ở Việt Nam do nghệ nhân Phan Thị Thuận (xã Phùng Xá, huyện Mỹ Đức) sản xuất được đánh giá là sản phẩm tiềm năng 5 sao và được Văn phòng Chính phủ sử dụng làm quà tặng nguyên thủ các quốc gia.

Ngoài ra, còn có các sản phẩm OCOP từ sen có giá trị kinh tế cao như: sen trà Hiền Xiêm, quận Tây Hồ; chè sen Quảng An, quận Tây Hồ; hạt sen Đầm Long, huyện Ba Vì; trà lá sen, huyện Sóc Sơn; trà tâm sen, huyện Thanh Trì; xôi cốm hạt sen Ngô Thức, quận Nam Từ Liêm…

Ông Trần Văn Nhãn – Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp, quản lý khai thác công trình thủy lợi và nước sạch nông thôn tỉnh Đồng Tháp cho biết, địa phương đã xây dựng đề án “Tái cơ cấu nông nghiệp đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”, đưa sen từ ngành hàng tiềm năng thành ngành hàng chủ lực của tỉnh.

Tại tỉnh Thừa Thiên – Huế, các bộ phận từ cây sen Huế đã được chế biến thành các món ăn mang đậm hình ảnh, văn hóa ẩm thực xứ Huế, như gỏi ngó sen, trà hoa sen Huế, hạt sen, mứt củ sen. Sản lượng ước đạt khoảng 1.200-1.400 tấn hạt/năm.

Nhấn mạnh tại hội thảo, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT TP Hà Nội cho biết, sở đã giao Trung tâm Khuyến nông phối hợp với Viện Nghiên cứu rau quả đưa vào trồng thử nghiệm hơn 30 giống sen mới tại Hà Nội. Đây là các giống sen do Viện tuyển chọn qua việc lai tạo, nhập nội giống.

Các bộ phận từ cây sen được chế biến thành các món ăn mang đậm hình ảnh, văn hóa Việt.

Kết quả, đã chọn được gần 20 giống sen thích ứng tốt với điều kiện thổ nhưỡng của Hà Nội. Trong đó, bao gồm các giống sen chuyên canh để lấy củ, hoa, làm tơ sen và lấy hạt cho năng suất, phẩm cấp vượt trội.

Cũng nhờ ứng dụng khoa học, kỹ thuật nên hiện nay thành phố có nhiều giống sen mới, giúp mùa sen ở Hà Nội kéo dài từ tháng 4 đến tháng 11 hằng năm.

Phó Giám đốc Sở NN&PTNT TP Hà Nội bày tỏ mong muốn các nghệ nhân sẽ có thiết kế sản phẩm mới từ sen phù hợp thị trường, nâng cao năng lực sản xuất, tiêu thụ sản phẩm sen tại làng nghề nông thôn. Tổ chức liên kết chuỗi giá trị, phát triển sản phẩm sen trong chuỗi sản phẩm làng nghề Hà Nội gắn với du lịch, góp phần phát triển kinh tế.

Trong khuôn khổ hội thảo đã diễn ra lễ ký kết các biên bản ghi nhớ hợp tác hỗ trợ công nghệ, xây dựng mô hình phát triển sen và hợp tác tiêu thụ sản phẩm giữa Sở NN&PTNT Hà Nội với các tổ chức của các tổ chức, cá nhân đại diện cho nhà khoa học, nhà quản lý và các hợp tác xã, doanh nghiệp trồng sen, sơ chế, chế biến, tiêu thụ sản phẩm từ sen.

Ngân Hà