Sớm nâng cấp, mở rộng sân bay Phú Quốc

Sân bay quá tải

Tết vừa qua, du lịch Phú Quốc (Kiên Giang) thắng lớn với lượng khách tăng vọt, trong đó khách quốc tế tăng hơn 30% so với cùng kỳ. Ông Nguyễn Minh Đông, Giám đốc Cảng hàng không quốc tế (CHKQT) Phú Quốc, cho biết: Trong những ngày Tết Nguyên đán, sân bay Phú Quốc đón trung bình từ 130-140 lượt hạ cánh/ngày, lượng khách từ 20-22 ngàn lượt khách/ngày, trong đó khách quốc nội từ 8-10 ngàn, khách quốc tế dao động từ 10-12 ngàn.

Theo ghi nhận, trong hơn nửa tháng cao điểm Tết liên tục diễn ra tình trạng hành khách đứng chật kín sảnh làm thủ tục ở sân bay. Nhiều thời điểm xảy ra tình trạng ùn ứ khách, đặc biệt tại khu vực xuất nhập cảnh khiến du khách phàn nàn phải chờ đợi làm thủ tục hàng giờ đồng hồ.

Đại tá Bùi Thế Dương, Trưởng Công an cửa khẩu cảng quốc tế Phú Quốc, cho biết mỗi ga xuất, nhập cảnh có 7 quầy kiểm soát thủ công và 2 quầy kiểm soát tự động phục vụ 24/24 giờ. Hiện nay, 70%-80% cán bộ, chiến sĩ đơn vị trực xuyên Tết. “Chúng tôi nỗ lực phục vụ đảm bảo giải tỏa khách sớm nhất, giải quyết, tất cả yêu cầu của hành khách. Tuy nhiên, hiện nhà ga đã khai thác vượt công suất thiết kế, sắp tới hành khách tiếp tục gia tăng thì không gian, sự phối hợp cần tiếp tục nâng lên. Với phạm vi nhà ga hiện hữu, có thể không thể tránh khỏi thời điểm tắc cục bộ, có thể gây phiền hà cho khách, rất mong Đảng, Nhà nước, Chính phủ cũng như các bộ ngành phối hợp sớm để xây dựng nhà ga quốc tế riêng, phục vụ cho nhu cầu của hành khách đến với đảo và phục vụ nhu cầu phát triển đất nước”- Đại tá Dương mong mỏi.

Giám đốc Nguyễn Minh Đông cho biết CHKQT Phú Quốc có công suất thiết kế 4 triệu khách/năm (3 triệu khách quốc nội và 1 triệu khách quốc tế). Tuy nhiên, trong năm 2024, sân bay đã khai thác hơn 4,1 triệu khách, trong đó gần 2 triệu khách quốc tế, vượt công suất thiết kế.

Theo Chủ tịch UBND TP Phú Quốc Trần Minh Khoa, Phú Quốc hiện nay đã trở thành đô thị biển đảo rất đặc sắc và có sức hấp dẫn với du khách trong và ngoài nước. Hiện nay, sân bay quốc tế Phú Quốc đã khai thác hết công suất. Do mặt bằng nhà ga đã đạt ngưỡng, quá tải, không bố trí thêm được các quầy, các cửa để làm thủ tục, nên hành khách phải chờ đợi tương đối lâu.

Kịp thời nắm bắt cơ hội lớn

Năm 2025, Phú Quốc đặt mục tiêu đón hơn 10 triệu lượt khách đến tham quan du lịch, trong đó khách quốc tế 1,1 triệu lượt. Bên cạnh những lợi thế thiên nhiên ban tặng, hiện nay Phú Quốc là điểm đến duy nhất của Việt Nam có chính sách miễn visa đặc biệt cho người nước ngoài và người Việt Nam mang hộ chiếu nước ngoài, với thời hạn tạm trú lên đến 30 ngày. Dự báo lượng khách quốc tế tới Phú Quốc sẽ tiếp tục gia tăng mạnh mẽ trong thời gian tới.

Đặc biệt, Phú Quốc đang đứng trước cơ hội vươn mình mạnh mẽ hơn nữa khi được chọn làm địa điểm tổ chức Tuần lễ cấp cao APEC 2027. Sự kiện được đánh giá sẽ mang lại những tác động to lớn cả về chính trị, kinh tế, xã hội và du lịch, không chỉ là cơ hội để Phú Quốc quảng bá hình ảnh mà còn là động lực thúc đẩy sự phát triển vượt bậc toàn diện.

“Để chuẩn bị cho sự kiện lớn này, Phú Quốc rất mong Chính phủ chỉ đạo để sớm mở rộng sân bay, trong đó đề nghị đầu tư xây dựng đường băng thứ 2”- Chủ tịch UBND TP Phú Quốc Trần Minh Khoa mong mỏi.

Trước đó, để chuẩn bị cho Tuần lễ cấp cao APEC 2017 diễn ra tháng 11-2017 ở Đà Nẵng, đã xây dựng Nhà ga hành khách quốc tế – CHKQT Ðà Nẵng với 40 quầy thủ tục hàng không, 20 quầy xuất cảnh, 22 quầy nhập cảnh, 10 cửa ra máy bay, hai đảo xử lý hành lý đi và 4 đảo trả hành lý đến… với công suất 6 triệu hành khách/năm, đáp ứng 1.600 hành khách/giờ cao điểm.

Đặc biệt, xây dựng Nhà khách VIP với đầy đủ các phòng chức năng: Phòng khánh tiết quốc gia, dành cho quan khách, xuất nhập cảnh, sảnh tiếp tân và lưu thông… tạo “mặt tiền” đầu tiên để tiếp cận các đoàn nguyên thủ, quan chức cao cấp, đại biểu trong sự kiện APEC 2017. Bộ phận mặt đất đáp ứng tăng công suất phục vụ APEC lên 180 chuyến/ngày.

Bên cạnh đó, nâng cao năng lực sân đỗ máy bay với dự án cải tạo, nâng cấp, mở rộng sân đỗ máy bay, xây mới đường lăn… kết hợp sân đỗ của không quân và thiết lập vị trí đỗ tạm thời trên đường lăn để đáp ứng phương án khai thác 70-75 vị trí đỗ. Đáp ứng yêu cầu phục vụ APEC với các phương án 12 vị trí đỗ cho máy bay code E, 11 vị trí đỗ máy bay code D, 13 vị trí đỗ cho máy bay code C và 13 vị trí đỗ phục vụ bay thương mại…

Giám đốc Nguyễn Minh Đông cho biết phương án quy hoạch CHKQT Phú Quốc thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Cục Hàng không Việt Nam đề nghị Bộ GTVT xem xét, triển khai các thủ tục thẩm định và phê duyệt. Theo đó, đến năm 2030, công suất đạt 10 triệu hành khách/năm và 25.000 tấn hàng hóa/năm. Đến năm 2050, công suất 18 triệu hành khách/năm và 50.000 tấn hàng hóa/năm.

Theo báo cáo của Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV), doanh nghiệp đang quản lý, khai thác sân bay Phú Quốc, để nâng tổng công suất đạt 10 triệu hành khách/năm, sân bay Phú Quốc cần mở rộng hệ thống đường băng, sân đỗ, xây dựng nhà ga hành khách T2. Thực tế, đề xuất nâng cấp, mở rộng sân bay Phú Quốc đã được đề cập từ những năm 2022 – 2023, song tới nay ACV vẫn chưa khởi động dự án. Mới đây đã có tập đoàn tư nhân đề xuất xin tham gia nâng cấp, mở rộng sân bay này.

Tạo điều kiện cho các nhà đầu tư

Sân bay Vân Đồn (Quảng Ninh) được tư nhân đầu tư và vận hành thành công từng tiêu biểu về việc huy động nguồn lực xã hội hóa để đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng địa phương. Nhiều dự án đầu tư sân bay mới hoặc nâng cấp, mở rộng sân bay hiện hữu hiện nay chuyển hướng sang hình thức PPP như đầu tư sân bay Sa Pa, sân bay Quảng Trị, mở rộng sân bay Côn Đảo… Nhiều địa phương mong muốn được xã hội hóa đầu tư, bởi doanh nghiệp sân bay lớn nhất là ACV đang căng mình thực hiện nhiều dự án trọng điểm như Long Thành, T2 Nội Bài, T3 Tân Sơn Nhất…, khó cân đối đủ nguồn vốn cho các dự án khác.

Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam Uông Việt Dũng cho biết Chính phủ đã có chủ trương đầu tư mở rộng để chuẩn bị cho Hội nghị APEC 2027. Trên cơ sở quy hoạch tổng thể hệ thống cảng hàng không, sân bay toàn quốc được Thủ tướng phê duyệt, Bộ GTVT đã giao Cục khẩn trương hoàn thành hồ sơ điều chỉnh quy hoạch CHKQT Phú Quốc.

Theo ông Dũng, về phương án đầu tư, sẽ xem xét và tính toán phương án tối ưu nhất, huy động mọi nguồn lực để đầu tư nhanh nhất hạ tầng sân bay Phú Quốc, bao gồm cả sử dụng nguồn vốn nhà nước và huy động nguồn vốn khác của các nhà đầu tư. Tuy nhiên, dù phương án nào thì nhà đầu tư phải đầu tư tổng thể các công trình thiết yếu như đường cất hạ cánh số 2 và nhà ga hành khách T2.

Quan trọng là cần hoàn thành đồng bộ quy hoạch cảng hàng không theo quy hoạch hệ thống cảng hàng không, sân bay toàn quốc được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, địa phương đánh giá có nhu cầu và xác định được nhà đầu tư chiến lược thì hoàn toàn có thể triển khai. Cục trưởng cho rằng mấu chốt lớn nhất vẫn là hiệu quả bài toán đầu tư. Với các dự án sân bay hiệu quả, khả thi về bài toán tài chính chắc chắn sẽ thu hút được nhà đầu tư tiềm năng. Cơ quan quản lý nhà nước luôn sẵn sàng phối hợp, hướng dẫn các thủ tục đầu tư, tạo thuận lợi nhất cho dự án triển khai.