EU tái vũ trang

Hội nghị thượng đỉnh bất thường của EU diễn ra ngày 6/3 tại Brussels, Bỉ. (Nguồn: European Union)

Theo trang web của Ủy ban châu Âu (EC), chương trình nghị sự của Hội nghị thượng đỉnh bất thường của Liên minh châu Âu (EU) diễn ra ngày 6/3 tại Brussels, Bỉ tập trung vào hai chủ đề “nóng bỏng” của khối. EU tiếp tục hỗ trợ Ukraine và đảm bảo an ninh cho chính các thành viên châu lục, trong bối cảnh chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump bắt đầu có các cuộc đàm phán với Moscow về chấm dứt xung đột ở Ukraine nhưng “phớt lờ” Kiev và EU.

Nỗi lo phải tự bảo vệ mình rõ nét đối với EU khi Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth mới đây ám chỉ rằng “Không ai có thể mặc định rằng sự hiện diện của Mỹ là mãi mãi” còn Cố vấn an ninh quốc gia Mike Waltz phát biểu tại Nhà Trắng hôm 20/2 rằng: “Đã đến lúc các đồng minh châu Âu phải gánh vác trách nhiệm lớn hơn”.

Hôm 2/3, lãnh đạo các nước châu Âu cùng Tổng thư ký của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và lãnh đạo EU đã tham dự hội nghị thượng đỉnh tại London do Thủ tướng Anh Keir Starmer chủ trì để thảo luận cách thức thúc đẩy kế hoạch hòa bình cho xung đột ở Ukraine và tăng cường khả năng phòng thủ trước các thách thức an ninh trong tương lai ở châu Âu.

Viết trên mạng xã hội X trước thềm Hội nghị thượng đỉnh bất thường của EU, Chủ tịch Hội đồng châu Âu, ông Antonio Costa, cho biết: “Chúng ta đang sống trong thời khắc quyết định đối với Ukraine và an ninh châu Âu.

Trong những cuộc tham vấn với các nhà lãnh đạo châu Âu, tôi đã thấy cam kết chung về việc giải quyết những thách thức đó ở cấp độ EU gồm tăng cường quốc phòng, đóng góp quyết định vào nền hòa bình trên lục địa của chúng ta cũng như an ninh lâu dài của Ukraine”. Theo số liệu của EC, kể từ khi xung đột Nga-Ukraine nổ ra hơn ba năm trước, EU đã cung cấp gần 135 tỷ Euro cho Ukraine, bao gồm 48,7 tỷ Euro chi cho lực lượng vũ trang của nước này. Trong khi đó, khối này cần tới 500 tỷ Euro đầu tư cho quốc phòng trong 10 năm tới.

Trước Hội nghị, Chủ tịch EC Ursula von der Leyen đề xuất phân bổ 150 tỷ Euro cho các khoản vay chung dành cho các quốc gia thành viên, trong gói tài chính tổng thể trị giá 800 tỷ Euro nhằm tăng cường năng lực quốc phòng của khối.

Theo bà von der Leyen, kế hoạch này nhằm xây dựng năng lực quốc phòng chung của EU, bao gồm lĩnh vực phòng không, phòng thủ tên lửa, pháo binh, tên lửa, đạn dược, UAV và các hệ thống chống UAV. Các khoản đầu tư này được thực hiện thông qua các chương trình mua sắm chung để bảo đảm tương thích giữa các hệ thống vũ khí của các quốc gia thành viên.

Chủ tịch EC đề xuất nới lỏng quy định tài chính của EU để các nước thành viên tăng chi tiêu quốc phòng. Bà đề nghị tạm thời miễn trừ chi tiêu quốc phòng khỏi giám sát thâm hụt ngân sách trong bốn năm tới bằng cách kích hoạt điều khoản miễn trừ trong Hiệp ước ổn định và tăng trưởng của EU. Bà cũng nhấn mạnh, nếu các nước EU tăng chi tiêu quốc phòng thêm 1,5% GDP, có thể tạo ra không gian tài chính gần 650 tỷ Euro, hỗ trợ triển khai các dự án quốc phòng quan trọng.

Trong bối cảnh an ninh khu vực đang đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là từ cuộc xung đột kéo dài ở Ukraine và những động thái gần đây của Washington, kế hoạch “tái vũ trang châu Âu” của lục địa già đánh dấu bước ngoặt trong chính sách quốc phòng của EU.