Phát triển sản xuất nhuyễn thể và rong biển

Theo báo cáo của Cục Thủy sản, năm 2024, diễn tích nuôi nhuyễn thể là 57.000ha (tăng 5,5% so với năm 2022, chiếm 90% tỷ trọng diện tích nuôi biển), sản lượng 420.000 tấn (chiếm 56% sản lượng nuôi biển); diện tích trồng rong biển 16.500ha, sản lượng 155.000 tấn.

Hiện cả nước có 635 cơ sở sản xuất, ương dưỡng nhuyễn thể. Năm 2024, tổng sản lượng giống nhuyễn thể sản xuất đạt hơn 190 tỷ con. Việt Nam cũng đã thành công trong sản xuất giống nhân tạo một số loài nhuyễn thể quan trọng như: ngao, nghêu, hàu, bào ngư, sò huyết, điệp quạt, trai ngọc, tu hài, ốc nhảy, vẹm xanh.

Ông Nguyễn Văn Hữu, Phó Trưởng phòng Nuôi trồng Thủy sản, Cục Thủy sản (Bộ NN&PTNT), thông tin, Việt Nam đã xuất khẩu nhuyễn thể sang nhiều thị trường trên thế giới. Trong 11 tháng của năm 2024, kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này đạt 195,3 triệu USD, tăng 67% so với cùng kỳ năm ngoái. Các đối tượng xuất khẩu chủ yếu là ngao/nghêu, hàu, sò, vẹm.

Với rong biển, theo nhiều nghiên cứu, diện tích có tiềm năng cho trồng rong ở Việt Nam vào khoảng 900.000ha (tương đương với sản lượng 600.000-700.000 tấn khô/năm) nhưng việc trồng rong ở Việt Nam vẫn dừng lại ở quy mô nhỏ; nhiều năm qua, diện tích trồng rong không có đột phá. Diện tích trồng rong giai đoạn 2005-2024 chỉ tăng từ 8.265ha lên 16.500ha. Sản lượng thu hoạch năm 2024 khoảng 155.000 tấn tươi.

Theo thống kê ở Việt Nam đã ghi nhận được 827 loài rong biển thuộc 4 ngành là rong lam 88 loài; rong đỏ 412 loài; rong nâu 147 loài và rong lục 180 loài. Diện tích nuôi nhuyễn thể trong cả nước là 57 nghìn ha; sản lượng nuôi gần 478 nghìn tấn, tăng 8,4% so với năm 2023. Trong đó, diện tích và sản lượng ngao, nghêu chiếm tỷ lệ lớn nhất.

Năng suất nuôi ngao tùy thuộc vào từng vùng sinh thái và có sự khác biệt giữa các địa phương. Cụ thể, năng suất nuôi ngao của Nam Định đạt cao nhất 55 tấn/ha; Thái Bình đạt 40 tấn/ha; các tỉnh từ Ninh Bình đến Quảng Bình đạt 2-8 tấn/ha; đối với khu vực đồng bằng sông Cửu Long đạt từ 7-10 tấn/ha… Các sản phẩm chế biến từ nhuyễn thể khá phong phú, bao gồm: thịt nghêu luộc đông lạnh IQF; nghêu luộc 1 mảnh vỏ; nghêu, ngao nguyên con; cồi điệp đông lạnh; thịt sò đông lạnh; thịt nghêu hộp… được thị trường ưa chuộng.

Các đại biểu tham dự hội nghị

Trong 11 tháng năm 2024, Việt Nam đã đạt giá trị xuất khẩu nghêu/ngao hơn 195 triệu USD, tăng 67% so với cùng kỳ năm 2023. Trong đó 10 tỉnh, thành có sản lượng xuất khẩu nhiều nhất, gồm: Thanh Hóa, Bến Tre, Nam Định, Bình Thuận, Thái Bình, Hải Phòng… Hiện có 36 công ty có sản phẩm nghêu xuất khẩu.

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến khẳng định, ngành thủy sản năm 2024 dù gặp nhiều khó khăn nhưng đã đạt được những thành tựu rất quan trọng: sản lượng đạt 9,6 triệu tấn, kim ngạch xuất khẩu đạt hơn 10 tỷ USD. Riêng đối với nhuyễn thể, sản lượng nuôi đã đạt gần 480.000 tấn, rong biển hơn 150.000 tấn.

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho rằng, bên cạnh việc đóng góp vào tăng trưởng kinh tế, giải quyết việc làm và tạo sinh kế cho ngư dân ven biển nói chung, nuôi nhuyễn thể và trồng rong biển còn đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu áp lực khai thác nguồn lợi thủy sản, hồi sinh nguồn lợi và giảm xung đột trong quá trình bảo vệ nguồn lợi thủy sản, góp phần vào thực hiện chiến lược phát triển thủy sản Việt Nam. Theo đó, “đẩy mạnh phát triển nhuyễn thể và rong biển là phù hợp với xu thế xanh hiện nay”, lãnh đạo Bộ NN-PTNT nói.

Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Phùng Đức Tiến nhấn mạnh, nhuyễn thể và rong biển là hai ngành hàng có tiềm năng to lớn để phát triển trong thời gian tới, đã có “đường dẫn” ra thị trường nước ngoài, hệ sinh thái rất đầy đủ, quản lý Nhà nước, khoa học công nghệ, doanh nghiệp, người nuôi, tuy nhiên sự liên kết chưa chặt chẽ lắm.

Chính vì vậy, thời gian tới, Cục Thủy sản ngoài việc xây dựng cơ chế chính sách, cần kết nối các đơn vị liên quan như: Cơ quan quản lý Nhà nước, viện, trường, doanh nghiệp và người nuôi… Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường tăng cường công tác xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường… Các viện, trường chú trọng đến khoa học công nghệ, làm sao để bắt kịp nhu cầu thực tiễn; doanh nghiệp đổi mới công nghệ, cập nhật kiến thức quản lý, thông tin thị trường; địa phương triển khai các quy hoạch vùng, tỉnh liên quan đến thủy sản…