Yếu tố bất ngờ đe dọa đến vệ tinh không gian

Theo nghiên cứu được đăng trên tạp chí Nature Sustainability ngày 10.3, “sức chứa vệ tinh” tại các vùng quỹ đạo trái đất tầm thấp, tức số lượng tối đa vệ tinh vận hành ở những khu vực này, có thể giảm 50 – 65% vào năm 2100, do tác động từ khí nhà kính.

Ông Richard Linares, phó giáo sư tại Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) ở Mỹ và là tác giả chính nghiên cứu trên, nói rằng: “Hành vi của chúng ta đối với khí nhà kính trên trái đất trong 100 năm qua đang ảnh hưởng đến cách chúng ta vận hành vệ tinh trong 100 năm tới”, The Hill đưa tin.

Ông Linares cùng cộng sự nhận định rằng carbon dioxide (CO₂) và các khí nhà kính khác có thể khiến khí quyển tầng cao co lại. Các nhà nghiên cứu phát hiện sự co lại của tầng nhiệt quyển – lớp khí quyển nơi Trạm vũ trụ quốc tế đang hoạt động – khiến mật độ khí quyển giảm mạnh và gây hiệu ứng lan tỏa.

Sự giảm mật độ trên làm giảm “lực cản khí quyển”. Lực cản khí quyển có chức năng kéo vệ tinh cũ và các mảnh vỡ, còn được coi là “rác vũ trụ”, xuống độ cao khiến chúng bốc cháy. Khi lực cản ít hơn thì rác vũ trụ sẽ tồn tại lâu hơn trước khi bốc cháy, gây ô nhiễm các vùng quỹ đạo trái đất tầm thấp và tăng nguy cơ va chạm với các vệ tinh đang hoạt động.

Số lượng vệ tinh ngày càng tăng do nhu cầu sử dụng internet và nhiều mục đích khác, song điều này cũng tạo nguy cơ xảy ra va chạm giữa các vệ tinh và những mảnh vỡ có thể tồn tại trong nhiều thập niên, theo nhóm nghiên cứu. Hiện có hơn 10.000 vệ tinh hoạt động ở quỹ đạo trái đất tầm thấp.

Các nhà khoa học phân tích lượng rác vũ trụ tồn đọng và đe dọa va chạm vệ tinh, từ đó xác định sức chứa của khu vực quỹ đạo trái đất tầm thấp trong tương lai. Nghiên cứu chỉ ra rằng nếu phóng vệ tinh lên quỹ đạo vượt quá sức chứa thì có nguy cơ tạo sự bất ổn mất kiểm soát, và hàng loạt vụ va chạm vệ tinh sẽ khiến không gian để vệ tinh hoạt động an toàn ngày càng thu hẹp.