Ý nghĩa từ chủ trương của Bộ Chính trị về miễn học phí, không kỷ luật sinh con thứ 3

Niềm vui lớn, thực hiện ước mơ nhiều năm của ngành giáo dục

Chia sẻ về chủ trương miễn học phí cho học sinh công lập, TS Nguyễn Hoàng Chương, nguyên Hiệu trưởng Trường THPT Lộc Phát (Huyện Bảo Lộc, Lâm Đồng) nói: “Những nhà giáo đã nghỉ hưu như chúng tôi cũng rộn ràng cảm xúc tích cực. Đây có lẽ cũng là tâm trạng chung của giáo viên, dù trực tiếp đứng lớp hay giữ nhiệm vụ quản lý”.

Theo TS Nguyễn Hoàng Chương, nhiều người có thể nghĩ học phí chỉ là một khoản rất nhỏ trong chi phí học tập, nhưng với nhiều học sinh, nhất là ở các vùng còn khó khăn, chủ trương này thực sự có ý nghĩa lớn lao, thậm chí có thể thay đổi cuộc sống, tương lai của các em.

Hiện cả nước có khoảng 23,2 triệu học sinh, chưa bao gồm học viên tại các trung tâm giáo dục nghề nghiệp – giáo dục thường xuyên. Số học sinh thụ hưởng chính sách miễn học phí sẽ rất lớn. “Đây là một món quà, một sự động viên, lời gửi gắm mong mỏi giới trẻ chăm học hành để mai đây dựng xây nước nhà”, TS Nguyễn Hoàng Chương nói.

PGS.TS Trần Thành Nam, Phó hiệu trưởng Trường ĐH Giáo dục (ĐH Quốc gia Hà Nội) nhấn mạnh: “Không chỉ với tư cách nhà quản lý giáo dục, là một phụ huynh, với tôi, việc Bộ Chính trị quyết định miễn học phí cho học sinh từ mầm non đến hết THPT công lập trên toàn quốc từ năm học 2025-2026 là một niềm vui lớn”.

Theo ông Nam, quyết định này thể hiện tầm nhìn kiến tạo tương lai, tư tưởng nhân văn của những người đứng đầu Đảng và Nhà nước. Đây là một chủ trương phù hợp với xu thế phát triển của nền kinh tế tri thức, một bước tiến quan trọng trong việc đảm bảo quyền được giáo dục cơ bản cho mọi trẻ em.

“Chính sách này là ước mơ nhiều năm của ngành giáo dục, có thể nói là một sự thấu hiểu và quan tâm thiết thực giúp giảm gánh nặng tài chính cho từng gia đình, góp phần nâng cao tỷ lệ trẻ đến trường, giảm thiểu tình trạng trẻ bỏ học do khó khăn kinh tế”, PGS.TS Trần Thành Nam nói.

Phó hiệu trưởng Trường ĐH Giáo dục PGS.TS Trần Thành Nam cũng nhấn mạnh: Đây là một bước đi đúng hướng nhằm hiện thực hóa mục tiêu phổ cập giáo dục phổ thông và đảm bảo sự công bằng trong tiếp cận giáo dục, không để ai bị bỏ lại phía sau.

Theo ông Nam, từ góc độ tâm lý, chủ trương miễn học phí công lập có thể giúp giảm áp lực về kinh tế đối với các gia đình, đặc biệt là những gia đình trẻ. Khi chi phí giáo dục được giảm thiểu, các gia đình sẽ có nhiều điều kiện để đầu tư chất lượng hơn cho từng đứa con. Chủ trương này cũng có thể tác động phần nào tới việc tăng tỷ suất sinh con của đất nước.

“Chủ trương miễn học phí công lập thêm giá trị trong bối cảnh Việt Nam đang đối mặt với thách thức về dân số già và tỷ lệ sinh con thấp. Tỷ lệ sinh con trung bình năm 2023 là 1,96 con/phụ nữ, và có xu hướng giảm dần trong những năm gần đây. Mặc dù Chính phủ đã thực hiện chính sách khuyến sinh, cho phép sinh con thứ 3 nhằm thúc đẩy tỷ lệ sinh và giải quyết vấn đề dân số già nhưng nếu không đi kèm nhiều biện pháp toàn diện, trong đó có các giải pháp hỗ trợ kinh tế thì sẽ khó cải thiện. Do đó, chính sách miễn học phí thực sự chia sẻ gánh nặng chi phí nuôi và giáo dục con cái để các gia đình tự tin hơn khi quyết định có thêm thành viên mới”, ông Nam phân tích.

Hai chủ trương lớn thể hiện tầm nhìn trước các vấn đề cấp thiết

Khi chia sẻ về chủ trương không xử lý kỷ luật trường hợp sinh con thứ 3 trở lên, GS Nguyễn Đình Cử, nguyên Viện trưởng Viện Dân số và các vấn đề xã hội (Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà Nội) nhấn mạnh: “Đây là chủ trương rất cấp thiết, cấp bách và rất đúng”.

“Quan sát thấy mức sinh của người Việt ngày càng xuống thấp, tôi rất sốt ruột”, GS Nguyễn Đình Cử chia sẻ. Chủ trương này càng có ý nghĩa trong bối cảnh mức sinh chung trên cả nước đang có xu hướng giảm sâu, đặc biệt ở vùng thành thị.

Cả nước hiện có hơn 5,6 triệu đảng viên, theo ông Cử, định hướng chủ trương “không xử lý kỷ luật đảng viên sinh con thứ 3 trở lên” không chỉ tác động đến nhóm người này mà phạm vi ảnh hưởng có tính tổng thể.

GS Nguyễn Đình Cử đánh giá, nếu được thực thi, quy định trên mang tính đột phá trong chính sách, sẽ góp phần cải thiện, ngăn đà giảm sinh hiện nay, “mở đường” cho việc sửa đổi các quy định khác, cụ thể là sửa đổi Pháp lệnh Dân số năm 2008, xây dựng Luật Dân số, tạo nên quy định đồng bộ trong hệ thống chính trị.

Phân tích thêm về việc miễn học phí cho học sinh công lập và không xử lý kỷ luật khi sinh con thứ 3 trở lên), PGS.TS Trần Thành Nam nhấn mạnh, cả hai chủ trương lớn ra đời cùng thời điểm thể hiện tầm nhìn chung của Đảng và Nhà nước về nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và phát triển dân số bền vững.

“Việc thực hiện chính sách khuyến sinh đã đi đôi với việc chia sẻ hỗ trợ tài chính cho các gia đình trẻ nuôi dạy và giáo dục con nhỏ. Miễn học phí giúp giảm áp lực tài chính về giáo dục, trong khi chính sách khuyến sinh nhằm tăng tỷ lệ sinh bằng cách cho phép sinh con thứ 3 trở lên và có thể kèm theo các hỗ trợ chính sách khác”, ông Nam nói.

Tuy nhiên, để cả hai chính sách này đạt hiệu quả, Nhà nước cần xem xét có sự kết hợp với các biện pháp hỗ trợ khác như: Hỗ trợ tài chính, cải thiện cơ sở vật chất của cơ sở giáo dục, đổi mới chương trình và phương pháp giáo dục,…

“Các biện pháp này có thể đến từ việc cung cấp các khoản trợ cấp hoặc hỗ trợ tài chính cho gia đình có con nhỏ, không chỉ dừng lại ở miễn phí giáo dục mà còn kinh phí viện phí từ bảo hiểm y tế cho cặp vợ chồng sinh từ con thứ 2 trở đi. Cũng có thể nghiên cứu để ban hành chính sách cho phép chồng nghỉ (giữ nguyên lương) khi vợ mang thai. Hỗ trợ có thể đến từ đầu tư cải thiện cơ sở vật chất của các cơ sở giáo dục và dịch vụ chăm sóc trẻ em…”, ông Nam nói.

PGS.TS Trần Thành Nam cho rằng, với việc ban hành cùng lúc những chính sách về khuyến sinh và hỗ trợ tài chính giáo dục, chúng ta đang tạo ra một môi trường hỗ trợ toàn diện cho các gia đình, giúp họ cảm thấy tự tin hơn khi quyết định sinh con và đảm bảo tương lai nguồn nhân lực chất lượng cho kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Bao nhiêu học sinh được thụ hưởng chính sách miễn học phí trường công?

Học sinh công lập từ tháng 9/2025 tới đây sẽ được miễn toàn bộ học phí và theo tính toán của Bộ GD-ĐT, kinh phí ngân sách nhà nước chi trả để thực hiện chủ trương này là khoảng 30 nghìn tỷ đồng.

Bộ Chính trị quyết định miễn học phí cho học sinh công lập

Từ năm học 2025-2026, Bộ Chính trị quyết định miễn toàn bộ học phí cho học sinh từ mầm non đến hết THPT công lập trên cả nước.

Miễn học phí cho học sinh công lập: Bước tiến lớn trong nền giáo dục Việt Nam

Thông tin Bộ Chính trị quyết định miễn toàn bộ học phí cho học sinh từ mầm non đến hết THPT công lập cả nước từ năm học 2025-2026 khiến phụ huynh và những người quan tâm tới thế hệ trẻ vui mừng, coi đây là bước tiến lớn của ngành giáo dục.