Xây dựng Luật Công nghiệp công nghệ số thống nhất với các luật chuyên ngành liên quan

Các đại biểu thống nhất cao về tính cấp thiết của việc ban hành Luật Công nghiệp công nghệ số nhằm thể chế hóa các quan điểm của Đảng, Nhà nước về yêu cầu hoàn thiện pháp luật. Việc ban hành Luật Công nghiệp công nghệ số sẽ đáp ứng yêu cầu thực tiễn của xã hội hiện nay khi công nghiệp công nghệ số sẽ là một trong những động lực quan trọng phát triển kinh tế số, xã hội số.

Tuy nhiên, các đại biểu cho rằng, Dự thảo Luật cần được điều chỉnh, bổ sung, làm rõ hơn một số khái niệm đảm bảo sự chính xác về khoa học, sự đồng bộ của hệ thống pháp luật và tính khả thi khi đưa Luật vào cuộc sống.

Tiến sỹ Nguyễn Vinh Huy, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TP Hồ Chí Minh, giảng viên Đại học Mở TP Hồ Chí Minh cho rằng, Dự thảo Luật cần định nghĩa rõ ràng về công nghệ số, xác định những lĩnh vực thuộc công nghiệp công nghệ số và làm rõ sự khác biệt giữa công nghệ số và công nghệ thông tin, tránh chồng chéo với các luật hiện hành.

Hiện nay, khái niệm “công nghiệp công nghệ số” vẫn còn rộng và có sự chồng lấn với các lĩnh vực khác như công nghệ thông tin, viễn thông và an ninh mạng. Do đó, Luật cần đưa ra định nghĩa cụ thể, bao quát các lĩnh vực như: trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), chuỗi khối (Blockchain), điện toán đám mây và internet vạn vật (IoT). Việc xác định rõ phạm vi áp dụng của Luật sẽ tránh chồng chéo với các văn bản pháp luật hiện hành, đảm bảo tính thống nhất của pháp luật.

Cũng về vấn đề này, bà Thái Thị Tuyết Dung, Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh cho rằng, khái niệm “sản phẩm, dịch vụ công nghệ số trọng điểm” quy định tại Điều 15 của Dự thảo Luật chỉ được định nghĩa chung chung như “giá trị gia tăng cao”, “nhu cầu lớn”. Điều này có thể dẫn đến cách hiểu và áp dụng không thống nhất giữa các cơ quan quản lý, đặc biệt khi Bộ Khoa học và Công nghệ được giao ban hành danh mục theo từng thời kỳ mà không có tiêu chuẩn cụ thể.

Bà Thái Thị Tuyết Dung đề xuất nên bổ sung phụ lục hoặc giao Chính phủ ban hành danh mục chi tiết khái niệm này, có thể kèm theo các tiêu chí như: tỷ trọng đóng góp vào GDP hoặc giá trị gia tăng cao đối với nền kinh tế; có ảnh hưởng lớn đến quá trình chuyển đổi số, đổi mới công nghệ và phát triển kinh tế – xã hội; nhu cầu cao trong thị trường nội địa hoặc có tiềm năng xuất khẩu lớn; ứng dụng công nghệ số chiến lược, có tác động quan trọng đến các ngành, lĩnh vực ưu tiên…

Trong khi đó, quan tâm đến tính khả thi của Luật khi đưa vào áp dụng, bà Trương Thị Kim Chi, Công ty TNHH Một thành viên Phát triển Công viên phần mềm Quang Trung đề nghị, bổ sung “hệ thống trí tuệ nhân tạo” vào hoạt động sản xuất sản phẩm công nghệ số quy định tại Điều 13 Dự thảo Luật, để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các doanh nghiệp trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh không cần phải giải trình, chứng minh với các cơ quan nhà nước, đặc biệt trong lĩnh vực thuế.

Theo bà Trương Thị Kim Chi, cần sửa đổi, bổ sung một số khái niệm, thuật ngữ liên quan đến công nghệ số vào nội dung các điều, khoản liên quan tại một số Luật chuyên ngành khác như Luật Đầu tư, Luật Xây dựng, Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp để đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ.

Bà Lê Thị Thi, Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh Khu vực 2 cho rằng, bên cạnh những chính sách đặc thù, ưu đãi, khuyến khích, hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước cho các doanh nghiệp sản xuất sản phẩm công nghệ số chiến lược, sản phẩm công nghệ số khác được quy định trong Dự thảo Luật cũng cần nghiên cứu bổ sung quy định chính sách ngân hàng nhà nước hỗ trợ một phần trong thử nghiệm; quy định chính sách phân chia lợi nhuận khi dự án triển khai thành công.

Bên cạnh đó, cần bổ sung quy định, nguyên tắc giải quyết tranh chấp có yếu tố nước ngoài trong lĩnh vực này; bổ sung quy định về vấn đề bảo vệ dữ liệu cá nhân và quyền riêng tư; quy định trách nhiệm, chế tài xử lý đối với các tổ chức, doanh nghiệp vi phạm trong việc bảo vệ dữ liệu cá nhân của người dùng…

Dự thảo Luật Công nghiệp công nghệ số gồm 9 chương và 56 điều quy định về công nghiệp công nghệ số như phát triển công nghiệp công nghệ số, phát triển doanh nghiệp công nghệ số, khu công nghệ số tập trung, cơ chế thử nghiệm có kiểm soát, công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, tài sản số, quyền và trách nhiệm của tổ chức, cá nhân có liên quan.