Vốn ngoại trên sàn vẫn dè chừng tỷ giá

Nỗ lực tăng điểm của VN-Index từ giữa tháng 1/2025 đến nay không có sự đồng hành của dòng vốn ngoại. Ảnh: Đức Thanh

Vắng bóng khối ngoại

Lần thứ ba trong vòng 33 tháng trở lại đây, chỉ số sàn chứng khoán TP.HCM (VN-Index) chinh phục thành công mốc 1.300 điểm khi giữ được mức giá đóng cửa trên ngưỡng tâm lý quan trọng, sau lần gần nhất vào tháng 6/2024 và xa hơn vào tháng 6/2022. Tương tự các lần trước, trong lần chinh phục mốc 1.300 điểm này, nỗ lực tăng điểm của VN-Index từ giữa tháng 1/2025 đến nay không có sự đồng hành của dòng tiền ngoại.

Sau năm 2022 mua ròng trên thị trường chứng khoán, khoảng 5 tỷ USD đã bị khối ngoại bán ròng trong hơn 2 năm qua, tỷ lệ sở hữu khối ngoại hiện về mức thấp nhất trong một thập kỷ. Cập nhật đến cuối tuần trước, giá trị bán ròng từ đầu năm đã lên đến gần 13.900 tỷ đồng, số lượng phiên mua ròng của khối ngoại chỉ đếm trên đầu ngón tay.

Dù Việt Nam tiếp tục là điểm đến của vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu được tái cấu trúc, nhưng dòng vốn của khối ngoại vẫn rút ròng trên sàn chứng khoán. Với dòng vốn gián tiếp, nỗi lo tỷ giá vẫn khiến các nhà đầu tư nước ngoài dè chừng, không chỉ với thị trường chứng khoán Việt Nam, mà còn với hầu hết các quốc gia đang phát triển.

Thống kê dòng vốn đầu tư toàn cầu, báo cáo mới đây của Công ty cổ phần Chứng khoán SSI cho thấy, dòng tiền đầu tư vào quỹ cổ phiếu tháng đầu năm tiếp tục đẩy mạnh vào quỹ cổ phiếu thị trường phát triển, tập trung nhiều nhất ở thị trường Mỹ. Trong khi đó, khối ngoại tiếp tục bán ròng tại quỹ cổ phiếu thị trường đang phát triển, nhất là tại Ấn Độ.

USD mạnh lên tiếp tục là một trong các yếu tố ảnh hưởng đáng kể đến dòng vốn ngoại chảy vào thị trường chứng khoán của các nước đang phát triển do tác động trực tiếp đến hiệu suất của các quỹ ngoại. Theo ông Nguyễn Bá Khương, chuyên gia phân tích Công ty cổ phần Chứng khoán VNDirect, các biện pháp thuế gần đây của Tổng thống Mỹ làm dấy lên lo ngại về nguy cơ lạm phát Mỹ sẽ tăng trở lại trong năm 2025, từ đó hạn chế dư địa cho chính sách nới lỏng tiền tệ và khiến Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có thể phải thận trọng hơn trong lộ trình cắt giảm lãi suất.

Nỗ lực trước áp lực USD mạnh

Đối diện với dòng chảy vốn ra khỏi chứng khoán, một số quốc gia đã triển khai chương trình hỗ trợ thị trường. Gần nhất phải kể đến động thái khôi phục chương trình quỹ cổ phiếu dài hạn của Thái Lan, đưa ra mức giảm thuế trong 5 năm, tương tự quỹ ESG hiện tại.

Theo đó, các chứng chỉ quỹ cuối cùng được mua vào năm 2019 có giá trị ước tính 188 tỷ baht (khoảng 5,52 tỷ USD) sẽ đáo hạn vào năm nay và năm sau. Bộ trưởng Tài chính Pichai Chunhavajira  cho biết, với quỹ này, các nhà đầu tư sẽ cân nhắc quyết định bán khi xem xét các lợi ích nhận được về thuế.

Chừng nào Fed chưa có dấu hiệu thực hiện nới lỏng chính sách tiền tệ một cách mạnh mẽ, dòng vốn ngoại vẫn chưa sẵn sàng quay trở lại các thị trường cận biên như Việt Nam.

– Ông Nguyễn Bá Khương, Chuyên gia phân tích tại VNDirect

Trước đó, năm 2024, Thái Lan đã định mở rộng Quỹ Vayupak Mutual Fund thêm từ 100 đến 150 tỷ baht (tương đương 2,8 – 4,3 tỷ USD) để đầu tư vào các cổ phiếu trong nước.

Chính phủ Hàn Quốc hồi đầu năm 2024 cũng thông qua chương trình tăng giá trị doanh nghiệp yêu cầu các công ty đưa ra kế hoạch nâng cao giá trị doanh nghiệp vào báo cáo quản trị kèm một số lợi ích về thuế khi có hoạt động công bố thông tin nổi bật trong năm… Tuy vậy, khi dòng tiền không chọn chảy về kênh đầu tư này, các biện pháp trên chưa cho thấy nhiều hiệu quả.

Dù vậy, vẫn có các tín hiệu sáng khi dòng vốn chảy vào các quỹ cổ phiếu tháng đầu năm. Dòng vốn ngoại đã mua ròng tại thị trường chứng khoán Trung Quốc và Đài Loan (Trung Quốc) nhờ kỳ vọng sự phục hồi mạnh mẽ của các hoạt động kinh tế sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán từ các biện pháp kích thích tăng trưởng.

Tại Việt Nam, nền tảng vĩ mô năm 2025 được kỳ vọng có sức bật lớn khi Quốc hội vừa thông qua mục tiêu tăng trưởng đạt 8% trở lên. Cùng với đó, kế hoạch đầu tư công năm nay có thêm 84.300 tỷ đồng và mục tiêu kiểm soát lạm phát điều chỉnh thành 4,5-5,0%, qua đó, tạo thêm dư địa cho việc mở rộng chính sách tài khóa và tiền tệ trong năm 2025. Đây cũng là một trong các động lực kéo dòng tiền nội tham gia, đồng thời giúp các chỉ số chứng khoán hồi phục mạnh trong hơn một tháng trở lại đây.

Theo ông Đinh Quang Hinh, Trưởng bộ phận Vĩ mô và Chiến lược thị trường của VNDirect, VN-Index vượt qua ngưỡng tâm lý quan trọng nhờ những lo ngại về chính sách thuế quan của Trump tạm thời “hạ nhiệt” khi chính quyền Mỹ chưa có thêm động thái áp thuế đáng kể nào tiếp theo, kéo chỉ số US Dollar Index (DXY) đo sức mạnh USD với rổ 6 đồng tiền mạnh giao dịch về quanh 106,5 điểm. Trong khi đó, thị trường đang dần chuyển hướng sang các câu chuyện thời sự hơn như mục tiêu tăng trưởng GDP 8% trở lên và các quyết sách sắp tới của Chính phủ để thúc đẩy nền kinh tế.

Dù dòng tiền ngoại vẫn chưa đảo chiều, cùng các yếu tố từ nội lực nền kinh tế, nỗ lực nâng hạng thị trường cùng các chính sách cho sự phát triển của ngành chứng khoán cũng được kỳ vọng thúc đẩy sức hấp dẫn của thị trường trong con mắt của các nhà đầu tư nước ngoài.

Tại Hội nghị Tiểu ban khu vực châu Á – Thái Bình Dương (APRC) thuộc Tổ chức quốc tế các Ủy ban Chứng khoán (IOSCO) năm 2025 tuần trước, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng khẳng định, sẽ nỗ lực cao nhất hoàn thiện các tiêu chí để thị trường Việt Nam sớm được nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi.

Ngoài việc kéo nhà đầu tư nước ngoài quay lại, người đứng đầu Bộ Tài chính cũng nhấn mạnh vai trò quan trọng của thị trường vốn đối với mục tiêu tăng trưởng. Theo đó, bên cạnh các động lực tăng trưởng như xuất khẩu, tiêu dùng, huy động nguồn lực là vấn đề cốt lõi cho tăng trưởng.