Việt Nam sẽ phát triển thành trung tâm kinh tế, thương mại và đầu tư lớn tại Đông Nam Á

Cùng dự cuộc tọa đàm tại Trụ sở Chính phủ có các Phó Thủ tướng Chính phủ: Hồ Đức Phớc, Nguyễn Chí Dũng; Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy; lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương và một số địa phương, lãnh đạo 15 tập đoàn, doanh nghiệp lớn. Về phía châu Âu, có Đại sứ Liên minh châu Âu tại Việt Nam, đại sứ các quốc gia thành viên EU, lãnh đạo các hiệp hội doanh nghiệp của châu Âu, đại diện 16 tập đoàn, doanh nghiệp lớn.

Chủ tịch EuroCham: Các thành viên EU cần hoàn tất phê chuẩn EVIPA càng sớm càng tốt

Tại tọa đàm, đại diện Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam đã tổng hợp khảo sát và phản ánh kiến nghị của doanh nghiệp về môi trường đầu tư kinh doanh; các doanh nghiệp trình bày về cơ hội hợp tác, định hướng đầu tư trong các lĩnh vực như bất động sản công nghiệp (tập đoàn DeepC), đổi mới sáng tạo (Bosch), sản xuất bền vững (Heineken), nông nghiệp (Bayer), logistics (CMA/CGM), y tế (Sanofi), năng lượng (EDPR).

Các doanh nghiệp nêu một số kiến nghị liên quan trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất trong bảo vệ môi trường và tái chế nước thải; xuất nhập khẩu tại chỗ; bảo đảm năng lượng xanh, thực hiện Quy hoạch Điện VIII, tháo gỡ cho các dự án năng lượng tái tạo; thủ tục hải quan; cơ chế mua bán điện trực tiếp; quỹ hỗ trợ đầu tư; thủ tục đưa dược phẩm mới vào thị trường và danh mục thanh toán bảo hiểm y tế…

Các ý kiến tại tọa đàm đánh giá, với sự tin cậy và nỗ lực từ cả hai phía, quan hệ giữa Việt Nam và các nước châu Âu tiếp tục đà phát triển tích cực, ngày càng đi vào chiều sâu, hiệu quả, thực chất, trong đó, hợp tác về kinh tế – thương mại – đầu tư tiếp tục là điểm sáng nổi bật.

Kim ngạch thương mại song phương Việt Nam – EU năm 2024 đạt 68 tỷ USD, tăng 16% so với năm 2023; là đối tác thương mại lớn thứ 4 của Việt Nam. EU là nhà đầu tư lớn thứ 5 của Việt Nam với tổng vốn đầu tư lũy kế đạt trên 30 tỷ USD; nhà tài trợ ODA hàng đầu cho Việt Nam (ngân sách viện trợ dành cho Việt Nam giai đoạn 2021-2024 là 210 triệu Euro).

Đại sứ, Trưởng Phái đoàn EU tại Việt Nam Julien Guerrier nhấn mạnh, các doanh nghiệp châu Âu tin tưởng vào tiềm năng của Việt Nam; không chỉ làm ăn mà còn sẵn sàng thu hút thêm nhiều nhà đầu tư cho Việt Nam.

Nhấn mạnh Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA) rất hiệu quả, do đó hai bên phải nỗ lực để phát huy tối đa tiềm năng, Đại sứ cũng cho rằng các nước thành viên EU cần hoàn tất phê chuẩn Hiệp định Bảo hộ đầu tư Việt Nam-EU (EVIPA) càng sớm càng tốt trong khung thời gian cho phép.

Đại sứ đánh giá những cải cách gần đây của Chính phủ Việt Nam là vô cùng quyết đoán và ấn tượng để có những khuôn khổ pháp lý, quy tắc rõ ràng, dự đoàn được. Ông nhận định, một trong năng lực tuyệt vời nhất của Việt Nam là luôn tìm ra các giải pháp thực tiễn nhanh chóng thích ứng tình hình; do đó, hai bên cần giảm thời gian ra các quyết định, giảm thủ tục hành chính. EU sẵn sàng hợp tác chặt chẽ với Chính phủ, các bộ, ngành Việt Nam trong tiến trình này.

Ông cũng cho rằng năm 2025 – năm kỷ niệm 35 năm thiết lập quan hệ ngoại giao EU-Việt Nam là cơ hội tuyệt vời để đưa quan hệ song phương tiến xa hơn, nâng lên tầm cao hơn. Ông cho biết, một số quan chức cấp cao EU, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula Von der Layen có kế hoạch ưu tiên thăm Việt Nam.

Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) Bruno Jaspaert cho biết, ông coi Việt Nam là ngôi nhà thứ hai của mình; chia sẻ rằng mọi nhà đầu tư đều mong muốn sự ổn định, nhất quán từ chính sách. Đây cũng là một yếu tố quan trọng giúp ngôi nhà kinh tế của Việt Nam vững chắc, không bị lung lay trong bất kỳ cuộc khủng hoảng nào, như ông đã tận mắt chứng kiến những ngôi nhà ở thành phố cảng Hải Phòng vẫn đứng vững trong cơn bão khủng khiếp Yagi.

Đánh giá Việt Nam đang có khát vọng lớn và sẽ đạt được mục tiêu trở thành nước phát triển vào năm 2045, đồng thời cho biết 75% số doanh nghiệp châu Âu được khảo sát đều khuyên lựa chọn Việt Nam làm điểm đến đầu tư, ông Bruno Jaspaert kiến nghị Việt Nam cần tăng cường quảng bá mạnh mẽ hơn nữa để thế giới biết đến Việt Nam không chỉ là điểm đến du lịch mà còn là điểm đến đầu tư kinh doanh hấp dẫn.

Chia sẻ về quan tâm của doanh nghiệp liên quan tới thuế, Phó Thủ tướng Hồ Đức Hồ Đức Phớc cho biết, tại Việt Nam, chính quyền địa phương không được đặt ra thuế; còn với các loại phí, lệ phí mà địa phương quy định, nếu có những khoản không hợp lý thì các cơ quan sẽ làm việc với địa phương để điều chỉnh phù hợp.

Về thuế suất, thuế VAT của Việt Nam là 10% so với mức từ 19-22% của nhiều nước châu Âu và liên tục trong 5 năm qua, Việt Nam đã giảm thuế VAT từ 10% xuống 8% với nhiều mặt hàng. Về thuế thu nhập doanh nghiệp, các nước G20 áp dụng từ 25-35%, nhưng Việt Nam hiện áp dụng 20%.

Các kiến nghị đúng thì dứt khoát phải xử lý

Phát biểu kết luận tọa đàm, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao các ý kiến phát biểu sâu sắc, thẳng thắn, khách quan, xây dựng, tâm huyết, thể hiện quan tâm, hiểu biết về môi trường kinh doanh tại Việt Nam và mong muốn nhằm thúc đẩy quan hệ song phương, đóng góp vào sự phát triển thịnh vượng của Việt Nam và cộng đồng doanh nghiệp hai bên. Đặc biệt, Thủ tướng hy vọng các doanh nghiệp EU đều chia sẻ với phát biểu của ông Bruno Jaspaert về việc coi Việt Nam như ngôi nhà thứ hai.

Thủ tướng giao Bộ Tài chính, Văn phòng Chính phủ tổng hợp, trình ban hành thông báo kết luận của Thủ tướng sau tọa đàm để các chủ thể thực hiện; các bộ, ngành, địa phương Việt Nam khẩn trương trả lời, xử lý dứt điểm các kiến nghị, đề xuất của đại diện các doanh nghiệp, hoàn thành trong tháng 3/2025 với tinh thần “coi trọng thời gian, coi trọng trí tuệ và sự quyết đoán”, bảo đảm 5 rõ (rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ tiến độ, rõ hiệu quả).

Về bối cảnh, Thủ tướng cho rằng thế giới đang chứng kiến những biến đổi nhanh, mạnh, khó lường với nhiều vấn đề mang tính khu vực, toàn cầu, mở ra nhiều cơ hội, nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức với sự phát triển của mỗi quốc gia, khu vực, đòi hỏi phải có cách tiếp cận toàn diện, toàn dân, toàn cầu, tăng cường đoàn kết quốc tế để có thể ứng phó kịp thời, phù hợp, hiệu quả.

Với quan điểm “xuất phát từ thực tiễn, tôn trọng thực tiễn, bám sát thực tiễn, lấy thực tiễn làm thước đo”, “nguồn lực bắt nguồn từ tư duy, động lực bắt nguồn từ sự đổi mới, sức mạnh bắt nguồn từ nhân dân”, “nhìn xa trông rộng, nghĩ sâu làm lớn”… Thủ tướng đề nghị cần đoàn kết chặt chẽ hơn, hợp tác thực chất, hiệu quả hơn, đổi mới tư duy mạnh mẽ hơn, có giải pháp sáng tạo hơn, và triển khai hành động quyết liệt hơn.

Đánh giá quan hệ Việt Nam-EU chưa bao giờ tốt đẹp như hiện nay sau 35 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, Thủ tướng trân trọng cảm ơn sự đồng hành, chia sẻ, ủng hộ, hợp tác rất hiệu quả của EU và các nước thành viên với Việt Nam trong những năm qua, nhất là chia sẻ với những khó khăn của Việt Nam là nước bị chiến tranh tàn phá nặng nề, hậu quả chiến tranh kéo dài và vẫn còn, bị bao vây, cấm vận nhiều năm.

Đặc biệt, Thủ tướng đánh giá cao hoạt động đầu tư, kinh doanh của các doanh nghiệp EU tại Việt Nam, cũng như viện trợ phát triển của EU với Việt Nam, đóng góp thiết thực, hiệu quả cho sự phát triển của Việt Nam thời gian qua. Tuy nhiên, kết quả này vẫn còn khiêm tốn so với kỳ vọng, mong muốn của hai bên, tiềm lực của EU và điều kiện, tiềm năng, thế mạnh của Việt Nam. Việt Nam có dân số hơn 100 triệu người, có vị trí chiến lược thuận lợi, nằm ở khu vực tâm điểm tăng trưởng, có môi trường hoà bình, hợp tác, phát triển.

Thủ tướng cho biết, năm 2024, mặc dù bối cảnh có nhiều khó khăn, thách thức, Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, thúc đẩy tăng trưởng với nền tảng kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm, an sinh xã hội được bảo đảm. Chính trị, xã hội ổn định; quốc phòng, an ninh được củng cố, tăng cường; đối ngoại được mở rộng.

Năm 2025, Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng GDP từ 8% trở lên và đạt 2 con số trong những năm tới để thực hiện 2 mục tiêu 100 năm, trở thành nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2045. Việt Nam sẽ xây dựng và phát triển thành trung tâm kinh tế, thương mại và đầu tư lớn tại Đông Nam Á từ nay tới năm 2030, Thủ tướng cho biết.

Thủ tướng mong các doanh nghiệp EU hưởng ứng, tham gia, đồng hành cùng Việt Nam để đạt được mục tiêu tăng trưởng cao, phát triển nhanh nhưng phải bền vững, mang lại lợi ích cho chính các doanh nghiệp, người dân và quan hệ song phương giữa Việt Nam với từng quốc gia thành viên và EU nói chung.

Bên cạnh những thuận lợi, cơ hội để đẩy mạnh hợp tác, còn có những khó khăn, vướng mắc cần tháo gỡ liên quan tới thủ tục hành chính, thuế, hải quan, chi phí kinh doanh… mà các doanh nghiệp đã đề cập tại tọa đàm, Thủ tướng cho rằng với các kiến nghị của doanh nghiệp thì “những gì đúng, có lợi cho hoạt động của nhà đầu tư, hài hòa lợi ích của hai bên thì dứt khoát phải xử lý, khó mấy cũng phải làm”.

Thủ tướng cho biết, năm 2024, môi trường đầu tư – kinh doanh của Việt Nam tiếp tục được cải thiện, được cộng đồng quốc tế, nhà đầu tư đánh giá tích cực. Nhiều tổ chức quốc tế lớn đã nâng hạng năng lực cạnh tranh của Việt Nam, xếp hạng tín nhiệm ở mức “ổn định”, tăng 12 bậc; Chỉ số phát triển chính phủ điện tử tăng 15 bậc, Chỉ số tự do kinh tế tăng 13 bậc, Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu tăng 2 bậc, phát triển bền vững tăng 1 bậc, là top 50 quốc gia dẫn đầu về chỉ số an toàn thông tin mạng. Nhiều nhà đầu tư nước ngoài đã lựa chọn Việt Nam là trung tâm sản xuất chiến lược, kết nối với các chuỗi cung ứng toàn cầu.

Theo Thủ tướng, Việt Nam đang tập trung thực hiện quyết liệt, đồng bộ nhiều nhóm giải pháp, đẩy mạnh thực hiện đột phá chiến lược (về thể chế, hạ tầng, nguồn nhân lực) trên tinh thần “thể chế thông thoáng, hạ tầng thông suốt, quản trị và nhân lực thông minh”, con người là yếu tố quyết định với sự phát triển.

Tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, trong đó cắt giảm ít nhất 30% thủ tục hành chính, 30% thời gian thực hiện thủ tục hành chính, 30% chi phí kinh doanh, đồng thời hài hòa hóa với quy định của EU; tiến hành cách mạng về tổ chức bộ máy, giảm khâu trung gian, xóa bỏ cơ chế xin cho, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền theo hướng tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả; sắp xếp lại địa giới hành chính các địa phương để tạo không gian phát triển mới rộng lớn hơn và đẩy mạnh chuyển đổi số để thực hiện thủ tục hành chính không phụ thuộc địa giới hành chính; giảm phiền hà, sách nhiễu, giảm chi phí, thời gian cho người dân và doanh nghiệp.

Cùng với đó, Việt Nam sẽ bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, ổn định chính trị và trật tự an toàn xã hội, để các nhà đầu tư yên tâm hoạt động lâu dài, hiệu quả.

Cam kết Việt Nam là cứ điểm đầu tư an toàn, thuận lợi

Để góp phần hiện thực hóa các mục tiêu phát triển đất nước, đồng thời nâng cao chất lượng và hiệu quả hợp tác đầu tư với EU, Thủ tướng đề nghị các doanh nghiệp EU tiếp tục phát huy tinh thần chủ động, tích cực, thúc đẩy nâng tầm, làm sâu sắc hơn quan hệ hợp tác giữa Việt Nam với EU và các nước thành viên, tạo nền tảng vững chắc cho quan hệ trên tất cả các lĩnh vực khác.

Cùng với đó, các doanh nghiệp EU mở rộng sản xuất kinh doanh, tăng cường hơn nữa đầu tư chất lượng cao, đẩy mạnh chuyển giao công nghệ tiên tiến và hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực cho Việt Nam, nhất là trong những lĩnh vực mới, hợp tác nâng cao năng lực quản trị. Tiếp tục thúc đẩy mạnh mẽ hợp tác trong các lĩnh vực, như kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức; trung tâm tài chính, tài chính xanh; năng lượng mới (như hydrogen), năng lượng tái tạo; phát triển kinh tế biển, bao gồm hậu cần – cảng biển, điện gió ngoài khơi, nuôi trồng hải sản; công nghệ sinh học, y tế, nông nghiệp công nghệ cao…

Đồng thời, tiếp tục tăng cường hợp tác giữa cộng đồng doanh nghiệp hai nước, tạo điều kiện để các doanh nghiệp Việt Nam tham gia sâu rộng hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu của các doanh nghiệp EU; đưa Việt Nam trở thành cứ điểm sản xuất kinh doanh, đầu tư lâu dài của các doanh nghiệp EU tại khu vực.

Thủ tướng cũng đề nghị các doanh nghiệp EU tăng cường tư vấn chính sách, xây dựng thể chế cho Chính phủ Việt Nam; doanh nghiệp hai nước phát huy các cơ chế đối thoại giữa Chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp, kết nối doanh nghiệp định kỳ… trên tinh thần “đã nói là phải làm, đã cam kết là phải thực hiện, đã thực hiện là phải có kết quả lượng hóa được”.

Thủ tướng đề nghị cộng đồng doanh nghiệp EU có tiếng nói thúc đẩy 9 nước thành viên còn lại sớm phê chuẩn Hiệp định EVIPA; thúc đẩy EC xem xét tích cực việc sớm gỡ bỏ “thẻ vàng” IUU đối với thủy hải sản xuất khẩu của Việt Nam; tích cực tham gia chương trình 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp tại ĐBSCL. Đồng thời, đề nghị EU tiếp tục duy trì viện trợ phát triển chính thức cho Việt Nam thông qua các kênh hợp tác song phương, đa phương và các chương trình hợp tác với khu vực.

Thủ tướng cũng mong các doanh nghiệp EU hưởng ứng, song hành, hỗ trợ Việt Nam trong thực hiện các chính sách bảo đảm tiến bộ, công bằng, an sinh xã hội, bảo vệ môi trường sáng, xanh, sạch, đẹp.

Thủ tướng khẳng định, Chính phủ Việt Nam cam kết bảo đảm khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài là hợp phần quan trọng của kinh tế Việt Nam; cam kết bảo đảm các quyền lợi và lợi ích chính đáng, hợp pháp của các nhà đầu tư; cam kết Việt Nam là cứ điểm đầu tư an toàn, thuận lợi, bảo đảm ổn định về chính trị, trật tự an toàn xã hội, thể chế, cơ chế, chính sách thu hút đầu tư.

Thủ tướng mong muốn phát huy tinh thần cùng lắng nghe và thấu hiểu giữa doanh nghiệp với Nhà nước và người dân; cùng chia sẻ tầm nhìn và hành động; cùng làm, cùng thắng, cùng hưởng, cùng phát triển, cùng chung niềm vui, hạnh phúc và sự tự hào.