Quỹ Dân số Liên Hiệp Quốc tại VN (UNFPA) phối hợp Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư (Bộ Y tế), Đại học Victoria và Viện Daffodil (Úc) vừa công bố nghiên cứu về hiệu quả đầu tư tiêm chủng HPV tại VN.
TỶ LỆ TIÊM CHỦNG VÀ SÀNG LỌC CÒN THẤP
Nghiên cứu đã có những phân tích toàn diện các kịch bản khác nhau về tiêm chủng HPV, sàng lọc và điều trị ung thư cổ tử cung dựa trên các dữ liệu được xác thực, phân tích về hiệu quả chi phí, lợi ích kinh tế xã hội từ tiêm vắc xin và tiến độ thanh toán căn bệnh này.
Nghiên cứu cho thấy, tại VN tỷ lệ tiêm chủng HPV và sàng lọc ung thư cổ tử cung vẫn còn thấp. Theo Điều tra các chỉ tiêu mục tiêu phát triển bền vững về phụ nữ và trẻ em do Tổng cục Thống kê thực hiện năm 2021 với sự hỗ trợ của UNFPA và UNICEF (Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp Quốc), chỉ 12% phụ nữ và trẻ em gái trong độ tuổi 15 – 29 đã được tiêm vắc xin, và chỉ 28% phụ nữ từ 30 – 49 tuổi đã được khám sàng lọc ung thư cổ tử cung.
Nghiên cứu cho biết VN hoàn toàn có thể loại trừ ung thư cổ tử cung trong 30 năm tới nếu việc tiêm chủng HPV được triển khai cho 90% trẻ em gái vị thành niên; 70% phụ nữ được khám sàng lọc ung thư cổ tử cung; và 90% phụ nữ bị tiền ung thư hoặc đang bị ung thư cổ tử cung được sự điều trị đầy đủ. Nếu kết hợp tiêm chủng HPV với sàng lọc và điều trị sớm thì VN có thể loại trừ ung thư cổ tử cung chỉ trong vòng 29 năm, sớm hơn nếu chỉ thúc đẩy tiêm chủng HPV.
Bà Naomi Kitahara, Trưởng đại diện UNFPA tại VN, nhận định: “Các bằng chứng xác thực được đưa ra trong nghiên cứu sẽ là tín hiệu cho các nhà hoạch định chính sách, chuyên gia y tế, tổ chức xã hội dân sự, những nhà nghiên cứu triển khai thực hiện các kế hoạch phòng chống ung thư cổ tử cung, đồng thời thúc đẩy nỗ lực hướng tới một tương lai không còn căn bệnh ung thư này tại VN. UNFPA cam kết hỗ trợ Chính phủ VN và các đối tác triển khai thực hiện tiêm chủng HPV tại VN”.
ĐƯA VẮC XIN HPV VÀO TIÊM CHỦNG MỞ RỘNG
Nguyên nhân gây ung thư cổ tử cung là do nhiễm vi rút HPV (Human papillomavirus – một loại vi rút gây u nhú ở người). Theo UNFPA, căn bệnh này hiện là mối quan tâm lớn cho sức khỏe cộng đồng trên toàn cầu, trong đó có VN. Năm 2018, ung thư cổ tử cung xếp thứ 6 trong danh sách các loại ung thư phổ biến nhất với phụ nữ VN, với 4.200 ca mắc mới và 2.420 ca tử vong.
Ung thư cổ tử cung hoàn toàn có thể ngăn ngừa được. Với mục tiêu thanh toán căn bệnh này, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) kêu gọi tất cả quốc gia trên thế giới có các biện pháp cụ thể để đảm bảo 90% trẻ em gái trước 15 tuổi được tiêm chủng HPV; 70% phụ nữ trước 35 tuổi được khám sàng lọc sử dụng các hình thức xét nghiệm với độ chính xác cao, được tái xét nghiệm trước 45 tuổi, đồng thời đảm bảo chữa trị cho 90% phụ nữ được phát hiện tiền ung thư và 90% phụ nữ đã bị ung thư xâm lấn cho đến năm 2030.
PGS-TS Dương Thị Hồng, Phó viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư, chia sẻ: Những bằng chứng khoa học là cơ sở để xây dựng các chiến lược tối ưu về phòng chống ung thư cổ tử cung ở VN. Tại VN, Nghị quyết của Chính phủ đã cho phép tăng số lượng vắc xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng, trong đó từ năm 2026 vắc xin HPV sẽ được đưa vào danh sách này. Khi đồng bộ các giải pháp: tiêm vắc xin HPV, sàng lọc phát hiện sớm, điều trị sớm, chúng ta có thể loại trừ ung thư cổ tử cung trong tương lai.
Trước đó, với hệ thống tiêm chủng mở rộng bao phủ toàn quốc và đảm bảo nguồn vắc xin với tỷ lệ tiêm chủng cao, VN đã thanh toán bệnh bại liệt, loại trừ uốn ván sơ sinh.
