Viếng Kim Sơn Thiên Hậu Cung gần 300 năm tuổi bên dòng sông Lũy

Vào những ngày đầu năm mới, Kim Sơn Thiên Hậu Cung (hay còn gọi là Chùa Bà Thiên Hậu), tọa lạc bên dòng sông Lũy đoạn qua xã Phan Rí Thành, huyện Bắc Bình, tỉnh Bình Thuận, đón hàng trăm lượt người đến viếng thăm mỗi ngày. Hầu hết là người dân địa phương. 

Những con người bao đời gắn bó với vùng đất này tin rằng dưới bóng từ bi của Thiên Hậu Thánh Mẫu, cuộc sống sẽ thuận hòa, an yên.

Kim Sơn Thiên Hậu Cung tọa lạc ở một vị trí đặc biệt, mặt hướng về phía dòng sông Lũy hiền hòa. Từ chánh điện nhìn ra, dòng sông Lũy uốn lượn phía trước như đang ôm ấp, bảo vệ ngôi miếu qua bao thăng trầm thời gian. 

Dòng sông Lũy bắt nguồn từ cao nguyên Di Linh (tỉnh Lâm Đồng), chảy qua miền đất Bình Thuận trước khi đổ ra biển lớn. Trải qua bao thăng trầm lịch sử, dòng sông Lũy vẫn hiền hòa bồi đắp phù sa, nuôi dưỡng ruộng đồng trù phú, còn Chùa Bà vẫn sừng sững giữa đất trời, gắn liền với đời sống tâm linh của cộng đồng các dân tộc tại địa phương, gìn giữ những giá trị văn hóa truyền thống qua bao thế hệ.

Người dân địa phương vẫn truyền tai nhau về những câu chuyện linh ứng khi đến cầu nguyện tại miếu. Những người đi biển tin rằng Thiên Hậu luôn dõi theo, bảo vệ họ khỏi thiên tai. Nhiều gia đình kinh doanh, làm ăn cũng thường đến đây xin lộc, cầu mọi sự thuận buồm xuôi gió.

Được xây dựng từ nửa đầu thế kỷ XVIII, Kim Sơn Thiên Hậu Cung đã chứng kiến biết bao đổi thay của vùng đất Phan Rí. Gần 300 năm qua, nơi đây đã trở thành di sản văn hóa lưu giữ bản sắc của cộng đồng người Hoa và cả người Việt. 

Năm 2016, Kim Sơn Thiên Hậu Cung được xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật cấp tỉnh. Sự công nhận này càng khẳng định vị thế của ngôi miếu trong lòng dân.

Thiên Hậu Thánh Mẫu, được người Hoa kính ngưỡng là nữ thần bảo hộ cho những người đi biển, phù hộ bình an, mưa thuận gió hòa. Cộng đồng người Hoa di cư đến Phan Rí Thành từ hàng trăm năm trước đã lập miếu để bày tỏ lòng thành kính, cầu mong sự an lành và thịnh vượng. Qua thời gian, không chỉ người Hoa mà cả người Việt, người Chăm tại địa phương cũng tin vào sự linh thiêng của bà.

Những dịp lễ hội, đặc biệt là lễ vía Bà vào ngày 23 tháng 3 âm lịch, Kim Sơn Thiên Hậu Cung thu hút đông đảo người dân đến dâng hương, cầu phúc.

Ngoài việc dâng hương và cầu nguyện, người dân địa phương còn có một phong tục đặc biệt khi đến Kim Sơn Thiên Hậu Cung là vuốt tượng ngựa để cầu bình an, sức khoẻ, nhất là cho trẻ con. 

Người dân tin rằng khi vuốt lên thân ngựa, đặc biệt là phần đầu hoặc lưng, họ sẽ nhận được sự phù hộ, giúp xua tan bệnh tật và mang lại sức khỏe dồi dào. Đối với các gia đình có con nhỏ, cha mẹ thường dẫn con đến đây, nhẹ nhàng vuốt tượng ngựa với mong muốn con lớn lên khỏe mạnh, ngoan ngoãn và gặp nhiều may mắn.