Vì sao ngân hàng đổ tiền vào ‘Anh trai chông gai’ đứng đầu về hút vốn giá rẻ?

Top 3 bỏ xa phần còn lại

Theo báo cáo tài chính quý IV/2024 của 27 ngân hàng niêm yết, có tới 16 nhà băng ghi nhận tỷ lệ CASA tăng trưởng dương. 

Trong đó, 5 ngân hàng có sự bứt phá mạnh mẽ nhất về CASA trong năm 2024 lần lượt gồm: SeABank với tỷ lệ CASA tính đến 31/12/2024 đạt 19,2%, tăng 8 điểm phần trăm so với đầu năm; NCB tăng 3,4 điểm phần trăm, CASA đạt 9,7%; OCB tăng 2,5 điểm phần trăm, CASA đạt 14,7%; Vietcombank tăng 1,9 điểm phần trăm, CASA đạt 35,8%; và VietinBank tăng 1,8 điểm phần trăm, CASA đạt 24,2%.

Ngược lại, 11 ngân hàng ghi nhận CASA giảm trong năm qua. Mặc dù sụt giảm về CASA song MB, BIDV, MSB, và Sacombank vẫn thuộc Top 10 ngân hàng dẫn đầu về tỷ lệ này trong năm qua. 

Chi tiết hơn, 10 ngân hàng có tỷ lệ CASA cao nhất lần lượt là: Techcombank (40,9%); MB (39,1%); Vietcombank (35,8%); MSB (26%); VietinBank (24,2%); ACB (23%); TPBank (22,2%); BIDV (19,7%); SeABank (19,2%); và Sacombank (18,1%).

Trong những năm gần đây, Techcombank nổi lên như một hiện tượng về số dư CASA. Trước năm 2020, Top 3 ngân hàng dẫn đầu thị trường về CASA thường là 3 gương mặt quen thuộc Vietcombank, MB, và Techcombank với tỷ lệ CASA trên dưới 30%. 

Song đến năm 2020, Techcombank bứt tốc vượt xa hai đối thủ trực tiếp, với tỷ lệ CASA lên tới 46,1% (bỏ xa MB ở vị trí thứ hai với 39% và Vietcombank 30%). 

Kể từ đó đến nay, số dư tiền gửi CASA luôn là điểm nhấn để Techcombank mang ra “khoe” mỗi khi đến kỳ công bố kết quả kinh doanh. Đỉnh điểm là mức kỷ lục 50,5% của năm 2021 khi nhà băng này tận dụng Covid-19 để đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt.

Theo ông Jens Lottner, Tổng giám đốc Techcombank, các giải pháp dựa trên dữ liệu như sinh lời tự động, chương trình khách hàng thân thiết (Techcombank Rewards), cùng với nhiều tính năng mới dành cho nhà bán lẻ (merchant) đã góp phần thúc đẩy số dư tiền gửi không kỳ hạn tăng tới 27% trong năm 2024, với kỷ lục gần 231 nghìn tỷ đồng, nâng tỷ lệ CASA đạt 40,9% tại thời điểm kết thúc quý IV/2024.

Ngoài các giải pháp trên, theo SHS Research, việc trở thành nhà tài trợ cho concert đình đám “Anh trai vượt ngàn chông gai” trong năm 2024 cũng đã thu hút thêm lượng khách hàng genZ, qua đó góp phần tăng số dư tiền gửi CASA cho Techcombank, giúp nhà băng này hạ chi phí vốn và củng cố lợi thế cạnh tranh.

Nếu không tính đến số dư tiền gửi qua tài khoản sinh lời tự động, tỷ lệ CASA của Techcombank là 37,4%, đứng sau MB (39,1%) và xếp trên Vietcombank (35,8%). 

Điều này cho thấy Techcombank, MB và Vietcombank vẫn đang so kè nhau rất sít sao về CASA. Ngoài 3 “ông lớn” này, không có ngân hàng nào từng đạt tỷ lệ CASA trên 30%.

Để thu hút CASA, một số ngân hàng như Techcombank, LPBank, và VIB đã và đang triển khai tính năng “sinh lời tự động”. Tính năng sẽ tạo sự kết hợp giữa khả năng thanh toán linh loạt và tối ưu lợi nhuận trên khoản tiền nhàn rỗi của khách hàng, giúp tối ưu hoá dòng tiền nhàn rỗi và gia tăng thu nhập cho khách hàng.

Chẳng hạn tại LPBank, số dư trong tài khoản thanh toán của khách hàng tự động sinh lời với lợi suất lên tới 4,3%/năm. Con số này gấp hơn 40 lần so với lãi suất của các tài khoản thanh toán thông thường trên thị trường. 

Tuy nhiên, tính năng sinh lời tự động mới chỉ được LPBank triển khai từ cuối tháng 11/2024 nên chưa thực sự phản ánh rõ rệt vào CASA năm 2024.

CASA của LPBank tính đến cuối năm 2024 là 9,8%, tăng 0,1 điểm phần trăm so với đầu năm.

Cuộc cạnh tranh về CASA

CASA (tiền gửi không kỳ hạn) đóng vai trò quan trọng trong hoạt động của các ngân hàng, là nguồn vốn ổn định và giá rẻ để ngân hàng cung cấp các sản phẩm tín dụng cho khách hàng. CASA cũng là một công cụ đánh giá khả năng thanh khoản, đảm bảo sự ổn định và tin cậy trong hoạt động của ngân hàng.

So với các loại tiền gửi có kỳ hạn, CASA thường có mức lãi suất thấp hơn rất nhiều, dao động từ 0,1% đến 0,5%/năm tuỳ từng ngân hàng. Do vậy các ngân hàng luôn chạy đua mở rộng số lượng tài khoản khách hàng cá nhân nhằm tận dụng nguồn vốn giá rẻ này.

Nhìn vào chỉ số CASA của các ngân hàng niêm yết hiện nay, nhóm các ngân hàng có tỷ lệ CASA thấp nhất gồm Bac A Bank, Viet A Bank, VietBank, Nam A Bank, KienlongBank. 4/5 ngân hàng này đều giảm tỷ lệ CASA năm qua.

Không có quy định cụ thể nào về chỉ số CASA cho ngân hàng. Dù chỉ số CASA cao được đánh giá là tốt với ngân hàng, nhưng mức độ “tốt” này có thể khác nhau giữa các ngân hàng, phụ thuộc vào quy mô và mô hình kinh doanh riêng biệt của từng nhà băng.

Cuộc đua tranh về CASA giữa các ngân hàng đang trở nên gay gắt. Trong cuộc chơi này, bắt buộc các ngân hàng phải đầu tư mạnh mẽ về công nghệ, chuyển đổi số mới mong dẫn đầu. 

ACB là ngân hàng cho thấy tham vọng lớn trong cuộc đua này. Tổng quy mô huy động của ngân hàng trong năm 2024 gồm tiền gửi khách hàng và giấy tờ có giá đạt 639 nghìn tỷ đồng, tăng 19,4% so với năm 2023. Tỷ lệ CASA cải thiện từ 22,9% của năm 2023 lên 23,3% vào năm 2024.

Đầu tư mạnh mẽ cho chuyển đổi số trong giai đoạn 2019-2024, ACB đã phát triển Ngân hàng số ACB ONE thành kênh kinh doanh trọng yếu song song với ngân hàng truyền thống. 

Nhờ đó ACB đã mở rộng thêm kênh huy động và thu hút thêm tệp khách hàng mới, gia tăng thị phần. ACB cũng đạt được mức tăng trưởng kép với tỷ lệ số lượng giao dịch online tăng 98% cùng giá trị giao dịch online tăng 75% trong giai đoạn này.

Tương tự, trong bối cảnh tăng trưởng huy động toàn hệ thống ngân hàng vẫn đang ở mức thấp, nhưng tại VIB, tiền gửi khách hàng vẫn duy trì tăng trưởng vượt trội, hơn 17% so với đầu năm, nâng số dư tiền gửi khách hàng của nhà băng đạt 276.000 tỷ đồng. 

Trong đó, huy động khách hàng cá nhân đạt gần 200.000 tỷ đồng, tăng 14%. Đặc biệt, nguồn vốn chi phí thấp (CASA và ngoại tệ) tăng hơn 35% so với đầu năm, góp phần vào chiến lược tối ưu hóa chi phí vốn, giúp chi phí lãi 2024 của VIB giảm tới 14% so với cùng kỳ.