Vỉ sao bãi bỏ quyết định 32 về thu phí sử dụng vỉa hè ở TP HCM ?

UBND TP HCM vừa có văn bản giao Sở Giao thông Công chánh (GTCC) TP chủ trì, phối hợp cùng Sở Tư pháp tham mưu TP bãi bỏ Quyết định số 32/2023/QĐ-UBND quy định về quản lý và sử dụng tạm thời một phần lòng đường, hè phố trên địa bàn TP. Việc rà soát phải đảm bảo phù hợp với Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, Nghị định 165/2024 của Chính phủ. Hoàn thành trước ngày 15-4-2025.

Ngoài ra, Sở GTCC được giao chủ trì, phối hợp các đơn vị đề xuất UBND TP và HĐND TP xem xét ban hành Nghị quyết thay thế Nghị quyết 15/2023 và Nghị quyết 08/2018 của HĐND TP.

Đồng thời phối hợp với Viện Nghiên cứu phát triển TP và các cơ quan, đơn vị có liên quan rà soát, báo cáo, đề xuất UBND TP về chủ trương, phạm vi, kinh phí xây dựng đề án khai thác, sử dụng lòng đường, vỉa hè trên địa bàn TPHCM. Hoàn thành trước ngày 10-4-2025.

Phối hợp với Sở Tài chính và các cơ quan, đơn vị có liên quan tham mưu TP về trình tự, cách thức tiếp nhận “Phần mềm quản lý sử dụng tạm thời lòng đường, hè phố để triển khai áp dụng trên toàn địa bàn từ Công ty Visa Worldwide Pte.Limited, đảm bảo tiến độ đưa vào vận hành khai thác trong quý 2-2025. 

Theo Sở GTCC, việc sử dụng lòng đường, hè phố vào mục đích khác phải thực hiện theo Nghị định 165/2024 của Chính phủ. Do đó, quy định về sử dụng tạm thời lòng đường, hè phố theo Quyết định 32/2023 của UBND TP HCM cần sớm được bãi bỏ.

Bên cạnh việc bãi bỏ quyết định 32, theo Sở GTCC, một số hoạt động sử dụng vỉa hè không quy định tại Nghị định 165 nhưng phù hợp với tình hình thực tiễn của TP HCM (sử dụng vỉa hè để kinh doanh mua bán, đặt công trình tạm, công trình tiện ích…) có thể xem xét triển khai qua việc xây dựng Đề án khai thác tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ theo Nghị định 44/2023 của Chính phủ.

Việc xây dựng đề án này cần có một đơn vị có khả năng phối hợp với các tổ chức, cá nhân, chuyên gia, người dân để rà soát, thu thập dữ liệu, điều tra xã hội học… Do đó, Sở GTCC kiến nghị UBND TP xem xét giao Viện Nghiên cứu phát triển TP HCM xây dựng đề án này.

Báo cáo của Sở GTCC, sau 1 năm triển khai quản lý, thu phí các hoạt động sử dụng tạm thời lòng đường, hè phố, số phí thu được đến nay khoảng 7 tỉ đồng. Trong đó số phí thu tại Sở GTCC khoảng 2,5 tỉ đồng (gồm các hoạt động văn hóa, bố trí công trình tiện ích phục vụ giao thông công cộng là trạm xe đạp, trung chuyển rác thải sinh hoạt), số phí thu được của các quận gồm quận 1, 3, 4, 8, 10 và 12 là 4,5 tỉ đồng (gồm hoạt động kinh doanh dịch vụ, mua bán hàng hóa, trung chuyển vật liệu, phế thải xây dựng công trình trên hè phố).

Ngoài ra, các địa phương xử phạt vi phạm hành chính trật tự lòng đường hè phố đối với 12.950 trường hợp vi phạm với số tiền phạt khoảng 4,53 tỉ đồng.

Song song đó, thực hiện Nghị quyết 01/2018 của HĐND TP, Công ty TNHH MTV DVCI Thanh niên xung phong tổ chức trông giữ ô tô có thu phí trên 20 tuyến đường (quận 1: 12 tuyến, quận 5: 3 tuyến, quận 10: 5 tuyến) trong đó 3 tuyến áp dụng thu theo công nghệ RFID (thu qua tài khoản giao thông từ hệ thống thiết bị đọc thẻ Etag/Epass dán trên ô tô hoặc xuất mã QR động) từ 1-1-2025.

Kết quả, từ tháng 12-2020 đến tháng 10-2024, công tác thu phí ô tô ở lòng đường thu về 22 tỉ đồng.

Sở GTCC nhận xét việc tổ chức triển khai thu phí sử dụng tạm thời lòng đường, hè phố qua thời gian nhận được sự đồng thuận của người dân, góp phần đảm bảo trật tự an toàn giao thông, mỹ quan đô thị.

Việc thu phí sử dụng vỉa hè góp phần tác động đến thói quen, ý thức, hành vi của người dân khi sử dụng lòng đường, hè phố…

Tuy nhiên, theo Sở GTCC, dù có bước chuyển biến tốt nhưng tình hình trật tự, mỹ quan đô thị một số khu vực vẫn tồn tại khó khăn. 

Nhiều địa phương vẫn còn đang rà soát, nghiên cứu, chưa triển khai việc thu phí sử dụng tạm một phần lòng đường, hè phố. Việc này tạo một số dư luận đối với công tác quản lý, tạo sự mất công bằng đối với tổ chức, cá nhân chấp hành tốt.

Nhiều nơi, vỉa hè vẫn còn bị lấn chiếm, sử dụng sai mục đích, nhiều vỉa hè được các tổ chức tự bố trí trông, giữ xe 2 bánh có thu tiền dịch vụ với quy mô lớn, không có phương án đảm bảo lối đi cho người đi bộ, không thực hiện việc xin phép, nộp phí theo quy định. Hay mức xử phạt vi phạm hành chính về vỉa hè chưa đủ sức răn đe.