SKĐS – Không biết từ bao giờ, nghề nướng cá đã hình thành tại nhiều làng ven biển Nghệ An. Nhờ bí quyết riêng, cá trích nướng ở đây béo ngậy, mang đậm hương vị biển.
Nhiều ngày qua, ngư dân các xã ven biển huyện Diễn Châu (Nghệ An) đang bước vào mùa khai thác cá trích bằng bè mảng. Hàng trăm lò nướng ở gần 20 làng biển lại tất bật, nổi lửa suốt đêm ngày để nướng cá.
Đầu mùa cá trích, theo các ngư dân, mỗi bè mảng từ các xã như Diễn Thịnh, Diễn Trung, Diễn Kim, Hùng Hải… sau mỗi chuyến ra biển đánh bắt, thu được từ 1 đến hơn 3 tạ cá trích.
Thu lưới cá trích sau chuyến ra khơi đánh bắt.
Ở địa phương được xem là “thủ phủ” khai thác hải sản vùng lộng bằng bè mảng này, các lò nướng cá trích còn hiện diện nhiều trên tuyến đường ven biển Nghi Sơn (Thanh Hóa) – Cửa Lò (Nghệ An) chạy dọc qua các làng biển. Các lò nướng luôn tất bật đỏ lửa mỗi ngày, có đông người dân qua đường dừng lại mua hoặc ngồi lại thưởng thức cá trích nướng.
Toàn huyện Diễn Châu hiện có hơn 400 bè mảng chuyên khai thác hải sản (tôm, tép, cá lẹp, cá trích, cá bầu, ghẹ, bề bề…) ở vùng biển cách bờ từ 3 đến 7 hải lý. Trong năm, có hai mùa cá trích, mùa chính từ tháng 3 đến tháng 6, mùa chiêm từ tháng 9 đến tháng 10. Vì việc đánh bắt gần bờ và trong thời gian ngắn, cá trích giữ được chất lượng tươi ngon.
Với giá bán dao động từ 30.000 đến 40.000 đồng/kg, mỗi chuyến ra biển, chủ bè mảng thu về từ hơn 1 triệu đến 3 triệu đồng.
Sau mỗi chuyến ra khơi đánh bắt, mỗi bè mảng của ngư dân các làng biển thuộc các xã Diễn Thịnh, Diễn Trung, Diễn Kim, Hùng Hải… khai thác được khoảng 1 – 3 tạ cá trích.
Ngư dân các huyện ven biển như Quỳnh Lưu, Diễn Châu và thị xã Hoàng Mai thường đánh bắt hai loài cá trích: trích ve và trích bầu. Cá trích ve có thân mình nhỏ, vảy trắng xanh, thịt trắng, thơm, béo nhưng nhiều xương. Cá trích bầu thì có thân tròn, ít vảy, nhiều thịt hơn và thịt có màu đỏ phớt.
Theo các ngư dân, cá trích vùng biển Diễn Châu nổi tiếng vì chất lượng ngon, được người dân yêu thích vì nhiều lý do. Vùng biển Diễn Châu bãi nông và rộng, ít sóng lớn. Những yếu tố này tạo nên môi trường sống lý tưởng, giàu thức ăn cho cá trích phát triển nhanh.
Đặc biệt, từ tháng 3 đến tháng 5, mùa ruốc biển áp bờ đã tạo nguồn thức ăn phong phú cho cá trích. Chính vì vậy, cá có thịt dày, tươi ngon. Cá trích là loài cá tập trung thành đàn lớn nhất trong số các loài cá, có thể lên đến hàng chục triệu con, phủ rộng cả một km2. Khi gặp đàn cá, ngư dân có thể đánh bắt được cả tấn cá trích chỉ trong một chuyến đi.
Những người phụ nữ làng biển sơ chế cá trích để cung cấp cho các cơ sở nướng cá truyền thống bằng than hoa.
Ở các xã bãi ngang ven biển huyện Diễn Châu, vào thời điểm này, dễ dàng bắt gặp cảnh các bà, các mẹ, các chị ngồi nướng cá trích biển bằng than hoa bên hiên nhà, giữa sân, trên bờ đê, hoặc bên đường làng… Nơi nào có bếp nướng cá trích, nơi đó có đông người dừng lại mua hoặc ngồi tụ tập, cùng nhau thưởng thức.
Sau khi được nướng chín bằng than hoa, cá trích được xếp nghiêng trên các dụng cụ đựng để nhanh nguội, tránh bị đè ép và dễ dàng phân phát cho khách mua. Mùi thơm đặc trưng của cá trích nướng lan tỏa, hấp dẫn và bay xa trong không gian rộng, theo những làn gió biển thổi vào đất liền.
Vào mùa cá trích, nhu cầu thưởng thức tăng cao. Ngư dân vừa cập bến đã nhanh chóng xử lý cá trích để bán cho các chợ và cơ sở chế biến.
Lão ngư Nguyễn Hữu Hà, xóm Đông Lộc, xã Ngọc Bích, chia sẻ: Cuộc đời của người dân biển nơi đây gắn liền với cá trích suốt cả đời. Từ khi còn nhỏ, những đứa trẻ làng biển đã được mẹ cho ăn cá trích ngay từ khi ăn dặm. Dần dần, cá trích theo bước chân trẻ thơ khi lớn lên, trưởng thành. Đặc biệt, đối với phụ nữ miền biển trong giai đoạn sau sinh, món cá trích kho với nghệ hoặc kho mật mía trở thành món ăn quen thuộc.
“Cá trích nướng than hoa mang đến một hương vị đặc biệt khó quên, từ mùi thơm, vị ngọt, đến chất thịt dai và béo. Cá trích nướng đã trở thành món ăn giản dị nhưng thân thuộc đối với mọi người, mọi lứa tuổi. Thưởng thức cá trích nướng ngon nhất là khi cá vừa được nướng xong, thịt còn nóng hổi, dậy mùi thơm và lan tỏa trong không khí lạnh,” lão ngư này nói.
Cá trích đầu mùa có kích thước đồng đều, mình dày, thịt trắng, tươi ngon.
Chị Nguyễn Thị Hợi, xã Diễn Kim cho biết, sau Tết, biển vùng lộng xuất hiện nhiều loại cá, nhưng cá trích luôn chiếm ưu thế trong ẩm thực miền biển.
Chị Lê Thị Cao, xã Diễn Kim, với gần 10 năm kinh nghiệm nướng cá trích biển, cho biết mỗi ngày nướng từ 40kg – 50kg cá, có ngày lên tới gần 1 tạ. Thu nhập từ việc bán cá trích nướng đã trở thành nguồn kinh tế chính của gia đình.
Hàng chục năm qua, cá trích biển nướng than hoa trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa ẩm thực của người dân miền biển Diễn Châu.
Đến miền biển Diễn Châu, du khách không chỉ được thưởng thức hương vị thơm ngon của cá trích nướng than hoa, mà còn cảm nhận sự hào phóng của thiên nhiên, hiểu thêm về tâm hồn và tính cách của người dân gắn bó suốt năm với sóng nước.
Đây cũng là dịp để khám phá một nét đẹp trong văn hóa ẩm thực độc đáo của người dân miền biển.
Cá trích ít tanh, thịt trắng, ít mỡ, dễ đánh bắt và rất lành. Cá trích nướng than hoa có vị ngọt, béo, thơm lừng, dễ kích thích các giác quan. Món ăn này đã trở thành truyền thống, phổ biến ở mọi độ tuổi và thời điểm.
Người dân nơi đây có thể thưởng thức cá trích nướng vào bất cứ thời điểm nào trong ngày, từ sáng đến tối. Cá trích đầu mùa nướng than hoa có thể ăn kèm với bánh mướt, bún sợi, bánh đa ghém, các loại rau gia vị, lá sung, khế chua, và chấm cùng nước mắm nhĩ. Tuy nhiên, cách ăn phổ biến nhất và được yêu thích nhất là chấm cá nướng trực tiếp với nước mắm nhĩ hoặc muối chanh.
Nguồn: https://giadinh.suckhoedoisong.vn/ve-nghe-an-du-xuan-an-ca-trich-nuong-than-hong-thom-nuc-mui-172250213205440957.htm
