Thủ tướng Úc Anthony Albanese và Thủ tướng Tuvalu Kausea Natano ngày 10.11 công bố hiệp ước an ninh và di cư song phương bên lề hội nghị các nhà lãnh đạo Thái Bình Dương tại Quần đảo Cook, Reuters đưa tin.
Thủ tướng Úc Anthony Albanese và Thủ tướng Tuvalu Kausea Natano tại Quần đảo Cook ngày 9.11
Theo hiệp ước, Úc sẽ đảm bảo an ninh cho Tuvalu nhằm chống lại hành động xâm lược quân sự, thảm họa tự nhiên và đại dịch, đồng thời sẽ có tiếng nói trong các thỏa thuận an ninh của đảo quốc này với các nước khác. Thủ tướng Albanese nói đây là thỏa thuận quan trọng nhất của Úc với một đảo quốc Thái Bình Dương, theo đó Úc đảm bảo “sẽ có mặt theo đề nghị của Tuvalu cho việc hỗ trợ quân sự”.
Cũng theo hiệp ước, hai nước “cam kết sẽ cùng nhất trí về bất kỳ sự hợp tác, kế hoạch hay tiếp xúc với bất kỳ nhà nước hay thực thể nào về các vấn đề liên quan an ninh và quốc phòng tại Tuvalu”. Một quan chức Úc cho biết nội dung này bao gồm các kế hoạch trong ngành quốc phòng, cảnh sát, cảng biển, viễn thông, năng lượng và an ninh mạng của Tuvalu.
Một nội dung khác được hai nước cam kết là công dân Tuvalu sẽ được sinh sống, học tập và làm việc tại Úc, được tiếp cận giáo dục, y tế và thu nhập, hỗ trợ gia đình.
Úc sẽ cho phép 280 người từ Tuvalu di cư sang mỗi năm để gia tăng lượng kiều hối về cho đảo quốc 11.000 dân đang ngày càng bị ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu và nước biển dâng.
Đảo Funafuti của Tuvalu trong ảnh chụp năm 2004
Thủ tướng Natano nói Tuvalu đã đề nghị hiệp ước kèm theo điều khoản “bảo vệ và hỗ trợ nhau khi hai bên đối mặt mối đe dọa biến đổi khí hậu và các thách thức địa chiến lược”.
Mặt khác, các nguồn kinh phí cũng sẽ được Úc cung cấp cho việc bồi đắp để mở rộng đất tại thủ đô Funafuti của Tuvalu thêm 6% diện tích.
Tuvalu, với những hòn đảo thấp, là một trong những nước chịu nguy cơ lớn nhất vì biến đổi khí hậu. Hai trong số 9 đảo san hô của nước này gần như đã bị sóng biển nhấn chìm và các nhà khoa học sợ rằng toàn bộ đảo quốc sẽ không thể sinh sống được trong 80 năm tới.
Tại hội nghị biến đổi khí hậu của Liên Hiệp Quốc (COP27) hồi năm ngoái, Tuvalu nói có kế hoạch xây dựng một phiên bản kỹ thuật số của nước này với các quần đảo và công trình tiêu biểu nhằm bảo tồn lịch sử và văn hóa.
