Trung Quốc quản lý việc dạy thêm, học thêm như thế nào?

Trung Quốc từng siết chặt hoạt động dạy thêm trong năm 2021

Năm 2021, nhà chức trách Trung Quốc từng đưa ra lệnh “cắt giảm kép” đối với lượng bài tập về nhà thầy cô giao cho học sinh tiểu học và cấp II, cũng như việc đi học thêm của các em. Khi ấy, nhà chức trách đã đóng cửa nhiều trung tâm dạy thêm để giảm áp lực học thêm đối với phụ huynh và học sinh Trung Quốc.

Theo thống kê của nhà chức trách Trung Quốc trong năm 2022, số lượng trung tâm dạy thêm giảm tới 96%, từ khoảng 124.000 trung tâm chỉ còn khoảng 4.900 trung tâm.

Dù vậy, trong năm 2024, các trung tâm dạy thêm tại Trung Quốc đã dần xuất hiện trở lại bởi nhu cầu của phụ huynh và học sinh dành cho việc học thêm vẫn rất lớn. Hơn thế, nhà chức trách Trung Quốc cũng đã có sự cân nhắc, điều tiết cho phù hợp hơn với tình hình thực tế.

Dù vậy, Bộ Giáo dục Trung Quốc kiên quyết kiểm soát chặt chẽ lĩnh vực dạy thêm, không để tình trạng dạy thêm tràn lan tái diễn.

Trong năm 2023, Bộ Giáo dục Trung Quốc đã đưa ra quy định xử phạt những cá nhân và đơn vị dạy thêm mà không có cấp phép. Nếu bị phát hiện, các cá nhân và đơn vị có thể bị phạt tới 100.000 tệ (hơn 350 triệu đồng).

Trong năm 2024, Bộ Giáo dục Trung Quốc tiếp tục đưa ra dự thảo về quy định quản lý việc dạy thêm để trưng cầu ý kiến. Dự thảo được đăng tải công khai, Bộ Giáo dục Trung Quốc kêu gọi các nhân sự trong lĩnh vực giáo dục nói riêng và toàn bộ người dân Trung Quốc nói chung đóng góp ý kiến cho dự thảo, thông qua nhiều kênh thu thập ý kiến online và offline.

Nhà chức trách xứ tỷ dân khẳng định việc kiểm soát dạy thêm là cần thiết để góp phần tạo nên sự phát triển lành mạnh cho học sinh Trung Quốc. Đối tượng học sinh được đề cập trong dự thảo lần này là trẻ em học mẫu giáo (ở độ tuổi từ 3 đến 6), học sinh tiểu học và học sinh cấp II. Dự thảo không đề cập tới học sinh cấp III.

Định hướng quản lý hoạt động dạy thêm của Bộ Giáo dục Trung Quốc

Lần đầu tiên một định nghĩa rõ ràng về hoạt động dạy thêm đã được Bộ Giáo dục Trung Quốc đưa ra. Theo đó, dạy thêm là hoạt động giáo dục, đào tạo có tổ chức, có hệ thống được thực hiện bên ngoài hệ thống giáo dục chính khóa của trường học.

Thực tế, ngay đầu dự thảo, Bộ Giáo dục Trung Quốc đã nhìn nhận dạy thêm là một công cụ đáp ứng những nhu cầu văn hóa – giáo dục đa dạng, góp phần tạo nên sự phát triển tốt đẹp của trẻ em. Dạy thêm là một công cụ hỗ trợ đưa lại hiệu quả cho chương trình giáo dục chính khóa, giúp cải thiện kết quả học tập của học sinh, giúp bồi dưỡng năng lực, phát triển thiên hướng của học sinh.

Dù vậy, để hoạt động dạy thêm thực sự đưa lại hiệu quả, đồng thời giúp học sinh phát triển lành mạnh, cân bằng, nhà chức trách cần có sự quản lý đối với lĩnh vực dạy thêm. Cụ thể như sau:

Quản lý dạy thêm

Dự thảo yêu cầu các trung tâm dạy thêm phải đảm bảo các điều kiện do nhà chức trách đặt ra về cơ sở hạ tầng, nhân sự, tài chính, trang thiết bị, quy chuẩn vận hành, quản lý tài chính…

Thêm vào đó, tất cả các trung tâm khi đăng ký kinh doanh với nhà chức trách đều phải sử dụng những từ làm nổi bật mục đích giáo dục của đơn vị mình. Chẳng hạn cụm từ “dạy thêm” là một cụm từ được khuyến nghị sử dụng trong quá trình đăng ký tên hoạt động chính thức.

Đơn vị đăng ký kinh doanh dịch vụ dạy thêm phải kiểm soát được chất lượng nhân sự, cụ thể là về bằng cấp. Giáo viên đang giảng dạy chính khóa hoặc đang làm công tác nghiên cứu, công tác chuyên môn tại các trường học bị cấm tham gia dạy thêm tại các trung tâm.

Để hoạt động dạy thêm thực sự đưa lại hiệu quả, đồng thời giúp học sinh phát triển lành mạnh, cân bằng, nhà chức trách cần có sự quản lý đối với lĩnh vực dạy thêm (Ảnh minh họa: iStock).

Giáo trình mà các trung tâm sử dụng để giảng dạy phải gửi tới nhà chức trách để được thông qua. Về cơ bản, nhà chức trách trong lĩnh vực giáo dục cấp tỉnh sẽ phối hợp với các cơ quan liên quan để thiết lập thêm các quy định chi tiết, cụ thể phù hợp với tình hình địa phương, như quy định về thời gian học, thời lượng buổi học, lịch học…

Hoạt động dạy thêm phải diễn ra ngoài giờ học chính khóa của học sinh. Các trung tâm không được yêu cầu học sinh đi học thêm trong các kỳ nghỉ lễ được áp dụng trên toàn quốc, dịp cuối tuần, kỳ nghỉ hè hay kỳ nghỉ Tết.

Các cá nhân và đơn vị cung cấp dịch vụ dạy thêm không được phép thực hiện những bài kiểm tra có chấm điểm để phân loại học sinh, không được phép tổ chức những cuộc thi giữa các học sinh để đánh giá học lực. Kết quả học tập của học sinh ở lớp học thêm không được phép công khai.

Hoạt động xét tuyển ở các trường học từ bậc mầm non cho tới cấp II không được phép đưa vào tiêu chí nào có liên quan tới việc học thêm cũng như kết quả học thêm của học sinh.

Quy định về học phí, tiền lương, quản lý tài chính

Dự thảo về quy định quản lý việc dạy thêm còn đưa ra những định hướng về cách tính học phí, chi trả tiền lương và quản lý tài chính cho các trung tâm. Các trung tâm dạy thêm sẽ tuân thủ theo quy định cụ thể do nhà chức trách cấp tỉnh đưa ra để phù hợp với tình hình tại địa phương.

Các nguồn tài chính mà trung tâm nhận được từ hoạt động đầu tư, góp vốn và việc thu học phí phải được ưu tiên sử dụng cho việc cải thiện chất lượng vận hành trung tâm, nâng cao chất lượng cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học, cải thiện chất lượng dịch vụ giáo dục và phải đảm bảo quyền lợi của người lao động làm việc tại trung tâm.

Đối với những trung tâm thu tiền học phí “một cục”, nhà chức trách sẽ có cơ chế kiểm tra, giám sát đặc biệt, để đảm bảo sự minh bạch tài chính và quyền lợi của phụ huynh, học sinh.

Thành lập nền tảng giám sát dạy thêm cấp quốc gia

Dự thảo cũng đề cập tới việc xây dựng một nền tảng giám sát hoạt động dạy thêm trên toàn quốc, để các trung tâm đã đăng ký hoạt động liên tục cập nhật thông tin hoặc báo cáo những thông tin liên quan thông qua nền tảng này, nhằm gia tăng sự minh bạch trong cách vận hành của các trung tâm.

Ngoài ra, một mẫu biên bản thống nhất sẽ được nhà chức trách cung cấp cho các trung tâm dạy thêm. Biên bản này nhằm tạo nên sự thấu hiểu và đồng thuận giữa trung tâm dạy thêm, cha mẹ hoặc người giám hộ của học sinh và chính các em học sinh. Biên bản được thực hiện để các bên liên quan cùng hiểu đầy đủ và tuân thủ nghiêm túc quy định của nhà chức trách về hoạt động dạy thêm.

Dự thảo về quy định quản lý việc dạy thêm đánh dấu bước tiếp theo trong nỗ lực của nhà chức trách Trung Quốc trong việc kiểm soát hoạt động dạy thêm. Đây không phải những quy định hoàn toàn mới, dù vậy, dự thảo này giúp làm rõ thêm và hệ thống lại một cách đầy đủ những quy định vốn đã được áp dụng tại nhiều địa phương ở Trung Quốc kể từ năm 2021.

Nếu dự thảo được chính thức thông qua, hoạt động dạy thêm tại Trung Quốc sẽ có bộ quy tắc rõ ràng, thống nhất áp dụng trên toàn quốc.

Theo China Daily/Asia Briefing