Trung Quốc hưởng lợi từ thương chiến Mỹ – Âu

“Người đang đứng cười bên lề hay đứng chứng kiến từ phía bên kia là Trung Quốc”, bà Kaja Kallas, đại diện cấp cao về chính sách đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU), nhận định Bắc Kinh sẽ hưởng lợi trong cuộc chiến thương mại EU – Mỹ với Bloomberg Television vào hôm 13-3.

Người tiêu dùng 2 bên chịu thiệt trước

Trước đó cùng ngày, Tổng thống Mỹ Donald Trump đe dọa sẽ áp thuế 200% đối với rượu vang, rượu sâm panh và các thức uống có cồn khác nhập khẩu từ các nước châu Âu nếu EU không ngừng việc áp thuế đối ứng lên 28 tỉ USD hàng hóa của Mỹ từ tháng 4-2025.

Phát biểu cho động thái đáp trả thuế đối với các mức thuế quan của Washington, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen nêu rằng EU cũng “chẳng đặng đừng” khi phải chọn biện pháp này vì chúng sẽ “đe dọa công ăn việc làm” và khiến “giá cả sẽ tăng ở cả châu Âu và Mỹ”.

Theo Đài CNBC, người tiêu dùng châu Âu sắp tới sẽ phải đối mặt với thực tế tăng giá của một loạt các mặt hàng, từ xe hơi đến quần jean, khi các ngành công nghiệp như thép, bán lẻ và nông nghiệp chật vật trong tình thế chi phí tăng cao giữa các đáp trả thuế quan qua lại giữa Mỹ và châu Âu.

Bà Susannah Streeter, giám đốc mảng tiền tệ và thị trường tại Công ty tư vấn tài chính Hargreaves Lansdown, cho biết mức thuế quan của EU sẽ đẩy chi phí lên cao đối với “một loạt các nhà sản xuất, đặc biệt là các nhà sản xuất xe hơi, cùng các bên sản xuất thực phẩm”. Quy mô ảnh hưởng lên người tiêu dùng sẽ là rất sâu sắc, khi bà Streeter nhắc đến khả năng tăng chi phí trong các món hàng hằng ngày như một lon coca hay một hộp đậu.

Cùng quan điểm với bà Streeter, Giám đốc đầu tư Stuart Katz của Công ty quản lý tài sản Robertson Stephens cũng dự báo giá cả sẽ bắt đầu tăng khi các biện pháp thuế trả đũa của EU có hiệu lực vào ngày 1-4. Ông Katz nói người tiêu dùng sẽ sớm phải hứng chịu hậu quả của thuế quan, khi các doanh nghiệp tăng giá để đảm bảo tỉ suất lợi nhuận.

Đối với người tiêu dùng tại Mỹ, mức thuế lên đến 200% đối với các loại đồ uống có cồn từ châu Âu khiến họ sẽ phải trả gấp 2 – 3 lần giá trước đây để uống được một chai vang Pháp.

“Tôi không nghĩ khách hàng sẵn sàng trả gấp 2 – 3 lần cho loại rượu vang hoặc rượu sâm panh yêu thích của họ”, CEO Ronnie Sanders của Công ty chuyên nhập khẩu rượu vang Vine Street Imports (bang New Jersey, Mỹ) trả lời Hãng tin AP.

Trong khi đó, Chủ tịch Jeff Zacharia của nhà bán lẻ rượu vang Zachys tại Port Chester (bang New York) cho biết 80% rượu vang mà ông bán được nhập từ châu Âu. Ông Zacharia nói thêm rằng hệ thống phân phối của các nhà nhập khẩu rượu ở Mỹ phụ thuộc phần lớn vào rượu vang châu Âu và sẽ không có đủ nguồn cung Mỹ để bù đắp cho nguồn rượu ngưng nhập khẩu do thuế quan cao.

Theo số liệu từ tổ chức International Trade Centre, Mỹ là thị trường xuất khẩu quan trọng của các nhà sản xuất rượu châu Âu. Trong năm 2024, Mỹ đã nhập khẩu 13,1 tỉ euro (hơn 14,2 tỉ USD) các sản phẩm đồ uống, rượu mạnh và giấm từ EU.

Trung Quốc hưởng lợi

Trước các động thái đơn phương phát động thuế quan của Washington, cựu nhà ngoại giao Mỹ Wendy Cutler cho rằng điều này có thể thúc đẩy các nước đồng minh của Mỹ xây dựng mối quan hệ chặt chẽ hơn với Trung Quốc hay Ấn Độ.

Tạp chí The Diplomat cũng nhận định mối quan hệ Mỹ – EU có thể lung lay dưới thời chính quyền ông Trump, và đây là cơ hội vàng để Trung Quốc hàn gắn quan hệ với khối này, khi cả hai đều là nạn nhân của thuế quan Mỹ.

Vốn đã ở trong một cuộc chiến thương mại với Mỹ, Bắc Kinh có thể tránh được cuộc biến động này lan rộng bằng cách linh hoạt hơn trong việc đàm phán với EU, nhượng bộ một số yêu cầu hoặc một số mức thuế quan để tạo dựng niềm tin chính trị.

Về cơ hội tranh thủ ảnh hưởng của Trung Quốc, bà Cutler nêu rằng Bắc Kinh đang ve vãn nhiều thị trường trên thế giới, cũng như nhấn mạnh việc Trung Quốc vừa qua đã nâng cấp thỏa thuận thương mại tự do với khu vực ASEAN.

“Họ (Trung Quốc) đang đưa ra đề nghị với nhiều nước khác. Và khi các đối tác của chúng ta không thể cậy dựa vào chúng ta, họ sẽ thấy các nước khác, bao gồm Trung Quốc, hấp dẫn hơn”, bà Cutler nhận định.

Chia sẻ chung quan điểm với bà Cutler, nhiều chuyên gia cũng cho rằng châu Âu đang để mắt đến nhiều thị trường khác khi căng thẳng với Mỹ leo thang.

“Thực tế là, với sự rộng lớn của thế giới, châu Âu sẽ phải tìm kiếm các thị trường thay thế cho thị trường Mỹ, trong khi đó Trung Quốc có thể chìa tay ra giúp”, ông David Roche, chiến lược gia tại Quantum Strategy, trả lời Đài CNBC.