Trung Quốc giảm sản lượng thép, áp lực lên quặng sắt Australia?

Các nhà đầu tư vào ngành tài nguyên đang chuẩn bị cho việc cắt giảm mạnh sản lượng thép của Trung Quốc, điều có thể ảnh hưởng đến các công ty khai thác quặng sắt tại Australia. Đồng thời, thị trường cũng đang đối mặt với sự gia tăng nguồn cung từ các dự án lớn mới ở châu Phi.

Mặc dù khối lượng cắt giảm chưa chắc chắn, thị trường dự đoán Trung Quốc có thể giảm tới 50 triệu tấn thép trong năm nay. Ảnh minh họa

Tác động tiêu cực sẽ ảnh hưởng chủ yếu đến các nhà sản xuất nhỏ

Tuy nhiên, các nhà quản lý quỹ dự đoán rằng, những tác động tiêu cực sẽ ảnh hưởng chủ yếu đến các nhà sản xuất nhỏ hơn, nơi chi phí khai thác cao hơn đáng kể và chất lượng quặng sắt thường thấp hơn so với các tập đoàn lớn như BHP và Rio Tinto.

“Những công ty như BHP và Rio vẫn đang đạt biên lợi nhuận tuyệt vời ở mức giá hiện tại. Nếu giá quặng sắt giảm về 80 USD/tấn, họ vẫn có thể duy trì biên lợi nhuận ổn định”, Sam Berridge, nhà quản lý danh mục đầu tư tại Perennial, cho biết.

Tuần trước, chính quyền Trung Quốc thông báo sẽ yêu cầu cắt giảm sản lượng thép trên toàn quốc nhằm giảm tình trạng dư cung đang ảnh hưởng đến ngành thép và khôi phục lợi nhuận. Sự suy giảm kéo dài của thị trường bất động sản Trung Quốc từ sau đại dịch Covid-19 đã dẫn đến sự dư thừa lớn về thép, phần lớn trong số đó đã được xuất khẩu, gây ảnh hưởng đến các nhà sản xuất của Australia như BlueScope Steel và nhà máy Whyalla của GFG Alliance đang gặp khó khăn.

“Xuất khẩu thép của Trung Quốc đã tăng mạnh trong vài năm qua – đây là cách họ giải quyết lượng thép dư thừa mà thị trường nội địa không tiêu thụ được”, ông Sam Berridge nói. Nhưng giờ đây, các thị trường nước ngoài đã gần như bão hòa, vì vậy để bảo vệ ngành công nghiệp trong nước, họ sẽ phải cắt giảm sản lượng.

Mặc dù khối lượng cắt giảm chưa chắc chắn, thị trường dự đoán Trung Quốc có thể giảm tới 50 triệu tấn trong năm nay – khoảng 5% so với mức tiêu thụ thép hàng năm khoảng 1 tỷ tấn của nước này. Nếu điều đó xảy ra, sản lượng thép của Trung Quốc sẽ giảm xuống mức thấp nhất kể từ năm 2017, kéo theo nhu cầu quặng sắt giảm đúng vào thời điểm nguồn cung từ châu Phi đang tăng mạnh.

Rio Tinto dự kiến sẽ khai thác lô quặng đầu tiên tại dự án Simandou ở Guinea vào cuối năm nay và sẽ nâng công suất lên 120 triệu tấn – chiếm khoảng 7% thị trường quặng sắt đường biển. Đây là sự bổ sung lớn nhất trong một thập kỷ qua và được dự báo sẽ tác động mạnh đến giá quặng sắt.

Hợp đồng tương lai giao dịch tại Singapore đã giảm xuống dưới 100 USD/tấn vào tuần trước, lần đầu tiên kể từ giữa tháng 1, chốt phiên ngày 7/3 ở mức 99,85 USD/tấn. Giá giao ngay cũng đã giảm từ gần 110 USD/tấn hai tuần trước xuống chỉ trên 100 USD/tấn, theo S&P Global.

Ông Robert Rennie – Trưởng bộ phận chiến lược hàng hóa tại Ngân hàng Westpac của Australia – cho biết, ông dự đoán lượng tồn kho cao tại các cảng Trung Quốc và sự suy giảm sản lượng thép sẽ giữ giá dưới 110 USD/tấn trong thời gian tới. “Chúng tôi nhận định, giá quặng sắt sẽ giảm đáng kể trong suốt năm nay và sang năm 2026”, ông nói.

Tuy nhiên, ông Ben Cleary, nhà quản lý danh mục đầu tư tại Quỹ Tài nguyên thiên nhiên toàn cầu Tribeca, cho rằng, hầu hết các nhà sản xuất quặng sắt của Australia sẽ không chịu ảnh hưởng nặng nề.

“Riêng việc cắt giảm sản lượng thép không phải là vấn đề lớn đối với các nhà sản xuất quặng sắt của Australia, vốn cung cấp nguyên liệu cho các nhà sản xuất thép chất lượng cao với chi phí thấp hơn”, ông nhận định và cho rằng: “Tác động lớn hơn đối với các nhà sản xuất Australia sẽ là nguồn cung quặng sắt có hàm lượng cao từ Simandou vào cuối năm nay, làm tăng thêm cạnh tranh và thay thế một phần nguồn cung từ Australia”.

Vượt xa kỳ vọng

Giá quặng sắt đã tỏ ra khá kiên cường kể từ đầu năm nay, sau 12 tháng đầy biến động khi cuộc khủng hoảng bất động sản tại Trung Quốc khiến giá giảm gần 30%. Hiện tại, quốc gia sản xuất thép lớn nhất thế giới đang bước vào giai đoạn nhu cầu mạnh theo chu kỳ trong tháng 3 và tháng 4, điều này có thể thúc đẩy tiêu thụ quặng sắt và duy trì mức giá trong ngắn hạn.

Thậm chí, giá quặng sắt còn được hỗ trợ bởi thời tiết xấu ở Tây Australia, gây gián đoạn nguồn cung tại trung tâm xuất khẩu lớn nhất của nước này – cảng Port Hedland ở Pilbara – trong tháng 1 và tháng 2.

Sự gián đoạn nguồn cung đã góp phần làm giảm 2% lượng quặng sắt xuất khẩu của Australia trong năm nay so với cùng kỳ năm 2024, kéo theo mức giảm 4% trong lượng hàng tồn kho tại các cảng Trung Quốc chỉ trong tuần trước.

Tuy nhiên, sự thắt chặt trên thị trường được dự báo chỉ là tạm thời. Các nhà phân tích của Ngân hàng Goldman Sachs lưu ý rằng, lượng xuất khẩu của Australia đã tăng mạnh trong tháng 3, trong khi sản lượng từ nhà sản xuất lớn Brazil cũng gia tăng.

Goldman Sachs cho rằng, thị trường đang ở trạng thái cân bằng, nhưng họ vẫn dự đoán sản lượng thép thô của Trung Quốc sẽ giảm 1% trong năm nay, chủ yếu tập trung vào quý IV.

Cùng với việc nguồn cung gia tăng, điều này sẽ dẫn đến lượng tồn kho quặng sắt tăng vọt, kéo giá xuống dưới 90 USD/tấn vào cuối năm nay.

“Quặng sắt đã có một đợt tăng giá ngoạn mục trong hai thập kỷ qua, và thật bất thường khi một loại hàng hóa có thể duy trì mức giá cao trong thời gian dài như vậy với biên lợi nhuận mạnh như hiện tại”, ông Sam Berridge, nhà quản lý danh mục đầu tư tại Perennial nhận định, đồng thời dự báo giá sẽ giảm xuống 80 USD/tấn.

Một số chuyên gia còn dự đoán, đợt bán tháo có thể nghiêm trọng hơn nữa. Ngân hàng Westpac cảnh báo rằng, giá có thể lao dốc tới 30% trong năm nay, xuống chỉ còn khoảng 70 USD/tấn.