Trung Quốc bắt gián điệp Philippines, Ba Lan kêu gọi Mỹ chuyển vũ khí hạt nhân tới lãnh thổ, Iran nhận mật thư của Tổng thống Mỹ

Tổng thống Nga Vladimir Putin đi cạnh Tổng tham mưu trưởng Lực lượng vũ trang Nga Valery Gerasimov khi ông đến thăm trung tâm chỉ huy quân đội ở tỉnh Kursk của Nga ngày 12/3.

Báo Thế giới & Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.

Châu Á – Thái Bình Dương

*Australia tăng cường triển khai tên lửa tầm xa đối phó với Trung Quốc: Reuters ngày 13/3 đưa tin Australia đang nỗ lực triển khai tên lửa tầm xa mới trong bối cảnh các tàu chiến Trung Quốc xuất hiện ngày càng nhiều ngoài khơi bờ biển Australia, cho thấy sức mạnh hải quân ngày càng gia tăng của Bắc Kinh.

Theo Bộ Quốc phòng, Australia có 42 bệ phóng HIMARS theo yêu cầu của Mỹ, với các bệ phóng dự kiến sẽ đi vào hoạt động từ năm 2026-2027. Theo chuyên gia quân sự Mick Ryan, tên lửa mới dành cho quân đội Australia sẽ mang lại khả năng tấn công mạnh mẽ và đóng vai trò răn đe đối với những kẻ thù tiềm tàng. Chúng cũng có thể được triển khai để hỗ trợ các lực lượng đồng minh bảo vệ các đảo có tầm quan trọng chiến lược ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương trong trường hợp xảy ra xung đột. (Reuters)

*Trung Quốc cáo buộc giám đốc tình báo New Zealand tung “tin sai lệch”: Ngày 11/3, Đại sứ quán Trung Quốc tại New Zealand cáo buộc Tổng giám đốc Cơ quan tình báo an ninh New Zealand Andrew Hampton của Wellington “tung tin sai lệch” sau khi vị quan chức này cảnh báo về các rủi ro an ninh do ảnh hưởng ngày càng tăng của Bắc Kinh ở khu vực Thái Bình Dương.

Trong những năm gần đây, Bắc Kinh đã ký kết các thỏa thuận với một số quốc gia Thái Bình Dương, khiến New Zealand – thành viên của liên minh tình báo Ngũ nhãn (Five Eyes) cùng với Anh, Mỹ, Canada và Australia – lo ngại. (Reuters)

*Indonesia, Malaysia thúc đẩy đàm phán về biên giới: Bộ trưởng Ngoại giao Indonesia Sugiono và Đại sứ Malaysia tại Indonesia Dato’ Syed Mohamad Hasrin Tengku Hussin đã có cuộc gặp quan trọng tại Bộ Ngoại giao Indonesia hôm 12/3, thảo luận về nhiều vấn đề song phương then chốt, trong đó nổi bật là tiến triển trong đàm phán biên giới và hợp tác kinh tế.

Hai bên cũng thảo luận sâu rộng về các vấn đề liên quan đến ASEAN. Indonesia cam kết sẽ hỗ trợ Malaysia trong vai trò Chủ tịch ASEAN 2025, nhấn mạnh tầm quan trọng của ổn định và hợp tác khu vực. (Indonesiabusinesspost)

*Trung Quốc bắt 3 công dân Philippines với cáo buộc gián điệp: Ngày 13/3, Bộ Ngoại giao Philippines (DFA) xác nhận 3 công dân nước này đang bị giam giữ tại tỉnh Hải Nam, Trung Quốc với cáo buộc gián điệp, làm dấy lên lo ngại về tình hình căng thẳng ngoại giao giữa hai nước.

Theo thông tin từ Văn phòng Thông tin tỉnh Palawan (PIO), 2 trong số 3 người bị bắt giữ là cựu sinh viên được nhận học bổng của chính quyền Hải Nam. Họ từng theo học tại Đại học Sư phạm Hải Nam trong khuôn khổ thỏa thuận hợp tác “tỉnh kết nghĩa” được ký kết năm 2017 giữa Hải Nam và Palawan.

Vụ việc xảy ra trong bối cảnh căng thẳng giữa 2 nước khi Manila cũng đang giam giữ 6 công dân Trung Quốc, trong đó có Đặng Viễn Khánh, với cáo buộc gián điệp, 5 người còn lại bị bắt vào cuối tháng 1/2025 với cáo buộc do thám Cảnh sát biển và Hải quân Philippines tại Palawan – nơi thường xuyên triển khai các nhiệm vụ tuần tra ở Biển Đông. (Rappler.com)

*Tàu hàng Triều Tiên va chạm với tàu Trung Quốc: Ngày 13/3, một nguồn thạo tin cho biết, một tàu hàng Triều Tiên đã va chạm với tàu Trung Quốc và chìm ở Hoàng Hải tháng trước.

Theo nguồn tin, vụ tai nạn được cho là đã khiến khoảng 15-20 thuyền viên Triều Tiên thiệt mạng. Tuy nhiên, Triều Tiên và Trung Quốc dường như không công bố về vụ việc này, có thể do liên quan đến việc vi phạm lệnh trừng phạt của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (UNSC) cấm xuất khẩu than từ Triều Tiên. Nguồn tin cho hay, tại thời điểm xảy ra tai nạn, sương mù dày đặc được cho là đã cản trở tầm nhìn của lái tàu. (Yonhap)

Châu Âu

*Nga chỉ trích ý tưởng triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình ở Ukraine: Ngày 13/3 Nga tuyên bố việc các nước triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình tại Ukraine sẽ dẫn tới “xung đột vũ trang trực tiếp” với Moscow, và Nga sẽ đáp trả bằng “mọi biện pháp sẵn có”.

Ukraine đã đề nghị các đồng minh châu Âu triển khai “lực lượng” quân sự trên lãnh thổ nước này sau khi cuộc xung đột kéo dài 3 năm kết thúc, nhằm bảo vệ Ukraine khỏi các cuộc tấn công trong tương lai từ Nga. Pháp và Anh gợi ý có thể triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình, nhưng Moscow đã bác bỏ ý tưởng này – cho dù là một phần của lệnh ngừng bắn hay như một biện pháp bảo đảm an ninh dài hạn cho Ukraine.

Những phát biểu này được đưa ra trong bối cảnh các nhà đàm phán Mỹ tới Nga để trình bày kế hoạch ngừng bắn 30 ngày tại Ukraine, sau khi nhận được sự ủng hộ của Kiev trong tuần này. (AFP)

*Phần Lan và Ukraine ký thỏa thuận hợp tác quốc phòng: Bộ Quốc phòng Phần Lan ngày 13/3 xác nhận Phần Lan và Ukraine đã ký một thỏa thuận hợp tác quốc phòng song phương.

Trong một tuyên bố, Bộ Quốc phòng Phần Lan cho hay hai nước đã nhất trí tăng cường hợp tác quốc phòng, bao gồm cả về vũ khí, trao đổi thông tin tình báo cũng như sản xuất đạn dược.

Bộ này khẳng định Phần Lan sẽ cung cấp một gói viện trợ quân sự mới cho Ukraine, trị giá khoảng 200 triệu euro (217,48 triệu USD), bao gồm cả đạn pháo. (Reuters)

*Nga giành quyền kiểm soát thêm nhiều khu vực ở tỉnh Kursk: Nga ngày 13/3 tuyên bố đã giành quyền kiểm soát hoàn toàn thị trấn Sudzha ở vùng Kursk – vốn đã rơi vào tay quân đội Ukraine ngay sau cuộc tấn công gây sốc của các binh sĩ Ukraine vào tháng 8/2024.

Sudzha, nơi sinh sống của khoảng 5.000 trước khi có chiến sự, là khu định cư lớn nhất mà các lực lượng Ukraine chiếm được sau khi phát động cuộc tấn công xuyên biên giới vào Nga hồi năm ngoái. Theo các blogger quân sự, Ukraine hiện có nguy cơ mất hoàn toàn quyền kiểm soát vùng biên giới khi phải từ bỏ hàng chục km2 trong 7 ngày vừa qua. (TASS)

TIN LIÊN QUAN
	Ukraine bị cô lập ở Kursk, Nga tiến những bước cuối giành lại lãnh thổ

*NATO tăng cường tập trận quân sự gần biên giới của Nga: Vụ trưởng Vụ các vấn đề châu Âu thuộc Bộ Ngoại giao Nga Vladislav Maslennikov ngày 13/3 cho rằng Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) có ý định sớm tăng cường các hoạt động huấn luyện quân sự gần biên giới phía Bắc của Nga.

Nhà ngoại giao Nga cũng cho biết Mỹ đang tăng cường hợp tác quân sự ở Bắc Cực với cả các thành viên mới lẫn thành viên lâu năm của NATO. Theo ông Maslennikov, trong những năm gần đây, xu hướng quân sự hóa chính sách Bắc Cực và ưu tiên sử dụng vũ lực để đạt được các mục tiêu của NATO ở Bắc Cực đã trở nên rõ ràng. (Sputnnik)

*Ba Lan kêu gọi Mỹ đưa vũ khí hạt nhân tới lãnh thổ: Tờ Financial Times (FT) ngày 13/3 đưa tin Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda đã kêu gọi Mỹ chuyển vũ khí hạt nhân tới lãnh thổ nước này như một biện pháp răn đe chống lại khả năng Nga tấn công trong tương lai. Ông cho biết đã thảo luận đề xuất này với đặc phái viên của Tổng thống Donald Trump về Ukraine và Nga Keith Kellogg gần đây.

Phát biểu trong một cuộc trả lời phỏng vấn FT, ông Duda nêu rõ: “Các đường biên giới của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đã dịch chuyển về phía Đông năm 1999, vì vậy 26 năm sau, cơ sở hạ tầng của NATO cũng cần dịch chuyển về phía Đông. Ông Duda nói thêm rằng sẽ an toàn hơn nếu những vũ khí này đã có mặt tại Ba Lan. (FT)

*Khai mạc Hội nghị Ngoại trưởng G7: Ngày 13/3, Ngoại trưởng Nhóm các nước công nghiệp phát triển (G7) đã tề tựu tại khu nghỉ dưỡng La Malbaie của Canada để thảo luận về một loạt vấn đề toàn cầu quan trọng, từ nỗ lực chấm dứt xung đột ở Ukraine đến cách đối phó với hành động quyết đoán của Trung Quốc tại khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.

Đây là hội nghị mà các quan chức gọi là “toàn diện” đầu tiên kể từ khi Tổng thống Mỹ Donald Trump nhậm chức nhiệm kỳ thứ hai không liên tiếp vào ngày 20/1.

Theo các quan chức, vào ngày 14/3, trước khi kết thúc hội nghị, các ngoại trưởng sẽ đưa ra một tuyên bố chung nhấn mạnh sự ủng hộ của họ đối với những nỗ lực do Mỹ dẫn đầu nhằm chấm dứt xung đột ở Ukraine và cam kết vì một khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương tự do, rộng mở và an toàn. (Kyodo)

*Anh trục xuất nhà ngoại giao Nga vì “chiến dịch quấy rối”: Chính phủ Anh ngày 12/3 thông báo đã trục xuất một nhà ngoại giao Nga và vợ/chồng của một nhà ngoại giao, đồng thời triệu tập Đại sứ Nga vì “chiến dịch quấy rối nhân viên ngoại giao Anh”.

Bộ Ngoại giao Anh ra thông cáo: “Khi triệu tập Đại sứ Nga hôm nay, một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao đã nêu rõ Anh sẽ không dung thứ việc đe dọa nhân viên đại sứ quán Anh và gia đình của họ. Do đó, chúng tôi đang thực hiện biện pháp đáp trả tức thì, thu hồi quyền miễn trừ ngoại giao của một nhà ngoại giao Nga và vợ/chồng của một nhà ngoại giao”. (AFP)

Trung Đông-châu Phi

*LHQ cáo buộc Israel thực hiện hành vi diệt chủng: Báo cáo của Ủy ban Điều tra của Liên hợp quốc (LHQ) ngày 13/3 kết luận Israel đã thực hiện hành vi “diệt chủng” ở Gaza thông qua việc phá hủy có hệ thống các cơ sở chăm sóc sức khỏe tình dục và sinh sản.

Theo kết luận báo cáo, Israel đã “cố ý tấn công và phá hủy” trung tâm sức khỏe sinh sản chính của lãnh thổ Palestine, đồng thời áp đặt lệnh bao vây và chặn viện trợ liên quan đến thuốc men để đảm bảo việc mang thai, sinh nở và chăm sóc trẻ sơ sinh an toàn.

Phản ứng với kết luận của LHQ, phái bộ Israel tại Geneva tuyên bố: “Israel kiên quyết bác bỏ những kết luận vô căn cứ”. (Al Jazeera)

*Ai Cập hoan nghênh phát biểu của Tổng thống Mỹ về vấn đề Gaza: Bộ Ngoại giao Ai Cập ngày 13/3 ra tuyên bố đánh giá cao phát biểu của Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc không yêu cầu người dân Gaza rời khỏi vùng đất này.

Tổng thống Trump trước đó đưa ra đề xuất Mỹ tiếp quản Gaza, nơi chiến dịch quân sự của Israel trong 17 tháng qua đã khiến hàng chục nghìn người thiệt mạng, sau khi ông từng gợi ý rằng người Palestine ở vùng đất này nên bị di dời vĩnh viễn.

Đầu tháng 3 vừa qua, các nhà lãnh đạo Arab đã thông qua kế hoạch tái thiết Gaza trị giá 53 tỷ USD do Ai Cập soạn thảo. Kế hoạch này không di dời người Palestine khỏi Gaza, trái ngược với tầm nhìn về một “Riviera Trung Đông” của ông Trump. (Reuters)

*Phong trào Thánh chiến Hồi giáo Palestine tới Qatar đàm phán về Gaza: Ngày 12/3, phong trào Jihad Hồi giáo Palestine thông báo phái đoàn cấp cao của phong trào này đã đến thủ đô Doha của Qatar để tham gia các cuộc đàm phán về tình hình Dải Gaza.

Cùng ngày, một cuộc họp quan trọng với sự tham gia của các bộ trưởng ngoại giao đến từ Ai Cập, Qatar, Saudi Arabia, Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) và đặc phái viên Mỹ về Trung Đông Steve Witkoff cũng đã diễn ra tại Doha. Mục đích chính của cuộc họp là thảo luận về kế hoạch tái thiết Dải Gaza. Trong cuộc họp, các bộ trưởng ngoại giao các nước Arab đã trình bày một kế hoạch chi tiết về việc tái thiết khu vực này và đã thống nhất sẽ tiếp tục tham vấn với Mỹ về các bước tiếp theo. (RIA Novosti)

*Mỹ khẳng định sẽ không trục xuất người Palestine khỏi Gaza: Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 12/3 khẳng định Washington sẽ không trục xuất bất kỳ người Palestine nào khỏi Dải Gaza, đảo ngược đề xuất trước đó do ông đưa ra về việc di dời người Palestine từ vùng lãnh thổ này sang các quốc gia Arab.

Phát biểu mới nhất của ông Trump mâu thuẫn với kế hoạch do ông đề xuất trước đó về việc Mỹ tiếp quản Gaza, di dời người Palestine sang Ai Cập và Jordan.

Đề xuất của ông Trunp, được đưa ra trong giai đoạn đầu thỏa thuận ngừng bắn mong manh giữa Israel và Hamas, đã gây ra làn sóng phản đối rộng khắp trên toàn cầu, trong bối cảnh cộng đồng quốc tế lo ngại kế hoạch của ông chủ Nhà Trắng sẽ khiến người Palestine bị đuổi vĩnh viễn khỏi quê hương của họ. (Al Jazeera)

*Syria thành lập Hội đồng An ninh Quốc gia mới: Ngày 12/3, chính quyền mới của Syria đã thông báo thành lập Hội đồng An ninh quốc gia, do Tổng thống lâm thời Ahmed al-Sharaa làm Chủ tịch.

Theo sắc lệnh được đăng tải trên tài khoản Telegram của Phủ Tổng thống Syria, cơ quan này sẽ có nhiệm vụ “điều phối và giám sát việc thực hiện các chính sách an ninh và chính trị”. Cơ quan này vốn không tồn tại dưới thời cựu lãnh đạo Bashar al-Assad.

Các thành viên khác trong Hội đồng sẽ bao gồm Bộ trưởng Ngoại giao, Bộ trưởng Quốc phòng, Bộ trưởng Nội vụ và người đứng đầu cơ quan tình báo của nước này. Hội đồng cũng sẽ có hai thành viên “cố vấn” và một chuyên gia kỹ thuật do ông Sharaa bổ nhiệm.(AFP)

*Iran nhận thư của Tổng thống Mỹ: Truyền thông Iran đưa tin Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi trong ngày 12/3 đã nhận được thư của Tổng thống Mỹ Donald Trump, do một nhà ngoại giao cấp cao của Các tiểu vương quốc Arập thống nhất (UAE) chuyển tới Tehran.

Hãng thông tấn Fars cho biết: “Thư của Tổng thống Trump đã được cố vấn ngoại giao của Tổng thống UAE Anwar Gargash chuyển tới Iran”.

Hồi tuần trước, Tổng thống Trump thông báo ông đã gửi thư tới Đại giáo chủ Ali Khamenei, kêu gọi đàm phán hạt nhân và cảnh báo khả năng có hành động quân sự nếu Iran từ chối. (Al Jazeera)

Châu Mỹ – Mỹ Latinh

*Brazil tuyên bố đáp trả việc Mỹ tăng thuế thép, nhôm: Ngày 12/3, Chính phủ Brazil đã lên tiếng chỉ trích gay gắt quyết định của Mỹ tăng thuế nhập khẩu thép và nhôm lên 25% là động thái “vô lý và sai lầm”, đồng thời cảnh báo sẽ có các biện pháp đáp trả thích đáng để bảo vệ lợi ích quốc gia.

Trong một tuyên bố chung, Bộ Ngoại giao cùng Bộ Phát triển, Công nghiệp và Ngoại thương Brazil nhấn mạnh động thái này của Washington sẽ tác động nghiêm trọng đến hoạt động xuất khẩu thép và nhôm của Brazil sang thị trường Mỹ, vốn đã đạt giá trị khoảng 3,2 tỷ USD trong năm 2024. (THX)

*Argentina bắt 150 người biểu tình ở thủ đô: Làn sóng biểu tình bạo lực đã bùng phát tại thủ đô Buenos Aires của Argentina khi cuộc đụng độ giữa người biểu tình và lực lượng cảnh sát để lại hậu quả nghiêm trọng với 150 người bị bắt giữ và hàng chục người bị thương.

Cuộc biểu tình diễn ra hôm 12/3 trước tòa nhà Quốc hội, ban đầu do những người về hưu tổ chức để đòi cải thiện điều kiện sống. Tình hình càng trở nên căng thẳng khi các nhóm cổ động viên bóng đá gia nhập để ủng hộ. Ước tính khoảng 2.000 người đã tập trung tại quảng trường và các con phố lân cận. (RIA Novosti)

*Mỹ khẳng định sẽ khôi phục sự công bằng trong thương mại: Ngày 12/3, Tổng thống Donald Trump cho biết kế hoạch áp thuế của ông sẽ khôi phục sự công bằng trong thương mại của Mỹ, trong bối cảnh các đối tác thương mại lớn đã công bố các biện pháp đáp trả đối với thuế thép và nhôm mới của Mỹ.

Trong cuộc gặp với Thủ tướng Ireland Micheal Martin, Tổng thống Trump phát biểu: “Chúng ta đã bị lợi dụng trong một thời gian dài và sẽ không để điều đó tiếp diễn nữa”.

Cũng trong cuộc gặp này, Tổng thống Trump cam kết Mỹ sẽ đáp trả việc EU áp thuế lên 28 tỷ USD hàng hóa Mỹ từ ngày 1/4 – một động thái trả đũa thuế thép và nhôm mới của Mỹ. Ông khẳng định: “Chắc chắn chúng tôi sẽ đáp trả”. (AFP)