Trong khi một số tờ báo quốc tế ‘ngừng in’, báo chí Việt Nam tìm hướng đi riêng, giữ vững vị thế

Việc các tờ báo phải thu hẹp quy mô, giảm số lượng phát hành, thậm chí ngừng in ấn không còn là điều hiếm thấy trên toàn cầu. Sự trỗi dậy của Internet và mạng xã hội đã thay đổi thói quen tiếp nhận thông tin của công chúng, khiến báo in ngày càng mất đi vị thế độc tôn của mình.

Mới đây, hai tờ báo lâu đời của New York là Star-Ledger và The Jersey Journal đã chính thức ngừng xuất bản ấn phẩm in, là minh chứng rõ ràng cho sự suy tàn của báo chí địa phương trên khắp nước Mỹ.

Tuy nhiên, trong bối cảnh đó, báo in địa phương ở Việt Nam lại có một câu chuyện khác. Họ không chỉ “sống sót” mà còn duy trì được vị thế nhất định trong lòng độc giả. Báo Nghệ An và Báo Tuyên Quang đã có những câu chuyện của riêng mình trong việc giữ vững và phát triển ấn phẩm in.

Biến tờ báo thành tài liệu sang trọng

Chia sẻ về thực trạng hoạt động tại toà soạn của mình, ông Ngô Đức Kiên – Tổng Biên tập Báo Nghệ An cho biết, Báo Nghệ An chú trọng công tác phát hành, phân công nhân viên theo dõi sát sao, nắm bắt kịp thời những biến động về số lượng phát hành ở từng cơ sở để có biện pháp xử lý và đôn đốc kịp thời. “Việc thực hiện nghiêm Chỉ thị 11 của Bộ Chính trị về đặt mua và sử dụng báo Đảng là cơ sở quan trọng để các tổ chức Đảng nâng cao trách nhiệm trong việc sử dụng báo Đảng”, Tổng biên tập Ngô Đức Kiên cho hay.

Ông Ngô Đức Kiên nhấn mạnh, báo chí đa nền tảng, đa phương tiện được chú trọng phát triển, song song với đó, báo in vẫn nhận được sự đầu tư xứng đáng. Các bài viết được đầu tư công phu, đặt hàng từ các chuyên gia hàng đầu để đảm bảo chất lượng và giá trị nội dung.

“Chúng tôi chú trọng nâng cao giá trị của ấn phẩm in, biến tờ báo thành một tài liệu sang trọng, quan trọng và chuyên nghiệp. Hiện tượng ‘cháy báo in’, đặc biệt là các số báo Tết, thường xuyên xảy ra cho thấy sức hút của báo in đối với độc giả”.

Ấn phẩm báo Xuân năm 2025 của Báo Nghệ An là một ví dự điển hỉnh cho hiện tượng ‘cháy báo in’. Ấn phẩm đi sâu vào những câu chuyện nổi bật các nhân vật lịch sử có sức ảnh hưởng lớn của tỉnh. Sáng kiến này, do Tổng biên tập Ngô Đức Kiên trực tiếp chỉ đạo, kết nối với độc giả ở mức độ sâu sắc hơn bằng cách làm nổi bật những câu chuyện cộng hưởng với bản sắc và giá trị trong hiện tại.

“Những câu chuyện này không nên chỉ đơn thuần thuật lại các sự kiện lịch sử,” ông Kiên giải thích. “Chúng nên đưa ra những góc nhìn mới mẻ có liên quan đến xã hội đương đại”.

Tổng biên tập Nguyễn Đức Kiên dẫn chứng bài viết về Chủ tịch Hồ Chí Minh – nhân vật cao cả bậc nhất trong lịch sử Việt Nam. Bài viết tập trung vào vai trò của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong việc tập hợp giai cấp trí thức và thúc đẩy tinh thần đoàn kết dân tộc kết nối với thời điểm hiện tại.

“Bằng cách xem xét cách Chủ tịch Hồ Chí Minh tập hợp các trí thức, chúng ta có thể rút ra những bài học quý báu cho cuộc cách mạng đổi mới đất nước đang diễn ra do Tổng Bí thư Tô Lâm dẫn đầu,” ông Kiên nói.

Sự đầu tư không chỉ thể hiện ở nội dung mà còn ở hình thức trình bày. Báo Nghệ An đã lựa chọn nhà in uy tín, đảm bảo chất lượng in ấn sắc nét, màu sắc sống động và độ bền của ấn phẩm.

Đội ngũ làm báo cũng được xây dựng chuyên nghiệp, từ khâu thiết kế, họa sĩ, biên tập viên đến thư ký. Mỗi vị trí đều có những yêu cầu khắt khe về trình độ chuyên môn, kinh nghiệm và tinh thần trách nhiệm. Sự phối hợp nhịp nhàng giữa các bộ phận tạo nên một quy trình sản xuất báo in chất lượng.

Khơi dậy giá trị từ những trang viết chuyên sâu

Trước sự cạnh tranh ngày càng tăng từ các phương tiện truyền thông kỹ thuật số, ấn phẩm báo in Tuyên Quang cũng đang chủ động tái tạo lại chính mình. Nỗ lực tái sinh này tập trung vào việc cung cấp nội dung chuyên sâu, chuyên biệt hóa, đồng thời nâng cao tính hấp dẫn trực quan của các ấn bản in của họ.

“Để đáp ứng nhu cầu ngày càng phát triển của độc giả, chúng tôi đã nắm lấy sự đổi mới và sáng tạo trong cả nội dung và hình thức trình bày,” ông Mai Đức Thông, Tổng biên tập Báo Tuyên Quang, khẳng định. “Cam kết của chúng tôi là tạo ra báo chí chất lượng cao, hấp dẫn, đóng vai trò là cầu nối quan trọng giữa Đảng, chính quyền và nhân dân.”

Một sự điều chỉnh quan trọng là sự chuyển hướng sang các bài và loạt bài viết chuyên biệt, chuyên sâu. Thay vì cung cấp cái nhìn tổng quan hời hợt về nhiều vấn đề khác nhau, tờ báo hiện tập trung vào phân tích chuyên sâu các chủ đề cộng hưởng với cộng đồng. Tin tức nóng hổi và thông tin mang tính thời sự được phổ biến hiệu quả thông qua các nền tảng kỹ thuật số, đảm bảo độc giả được tiếp cận với các cập nhật mới nhất.

Các ấn bản in cũng đã trải qua một sự chuyển đổi về hình ảnh. Định dạng nặng về văn bản truyền thống đã được thay thế bằng thiết kế hiện đại, bắt mắt và một loạt các yếu tố trực quan phong  phú. Quyết định in toàn bộ ấn bản cuối tuần bằng màu là một ví dụ điển hình cho cam kết nâng cao hình thức trình bày của Báo Tuyên Quang – một động thái đã được độc giả đánh giá cao.

“Các ấn bản cuối tuần thường có nội dung nhẹ nhàng hơn, hướng đến phong cách sống, mang đến cho độc giả sự thư giãn và thông tin có giá trị”, ông Mai Đức Thông chia sẻ.

Để tăng sự tương tác với độc giả và bắt kịp xu hướng công nghệ, Báo Tuyên Quang cũng tích hợp mã QR trên các ấn phẩm in của mình. Mã QR được sử dụng để cung cấp thêm thông tin, kết nối với nền tảng số và tạo sự tiện lợi cho độc giả. Mã QR cũng dẫn độc giả đến các trang web, mạng xã hội của báo, giúp tăng tương tác và mở rộng phạm vi tiếp cận của tờ báo.

Tổng biên tập Mai Đức Thông cho biết, Báo Tuyên Quang vẫn tận tâm với nhiệm vụ cốt lõi của mình là phổ biến chương trình nghị sự chính trị của tỉnh và các chính sách của Đảng và nhà nước. “Tờ báo đóng vai trò là cầu nối quan trọng giữa chính quyền địa phương và người dân, phản ánh những mối quan tâm và nguyện vọng của cộng đồng đến các nhà hoạch định chính sách và làm rõ các kế hoạch phát triển cho công chúng”, ông Thông nhấn mạnh.

Để thu hút độc giả trẻ tuổi, ông Thông cho biết, Báo Tuyên Quang cung cấp các chuyên mục chuyên biệt bao gồm các chủ đề được giới trẻ quan tâm. Ấn phẩm cũng hợp tác với Tỉnh đoàn Thanh niên để phân phối rộng rãi Báo Tuyên Quang đến thanh niên, đảm bảo thế hệ trẻ được tiếp cận thông tin một cách chủ động và hiệu quả.

Chiến lược kép về sự phát triển kỹ thuật số và đa dạng hóa doanh thu

Trong bối cảnh truyền thông đầy thách thức, Báo Tuyên Quang và Báo Nghệ An cũng đã chứng tỏ khả năng phục hồi và tăng trưởng tài chính thông qua sự kết hợp của các sáng kiến chiến lược, bao gồm các nguồn doanh thu đa dạng và các sự kiện cộng đồng có ảnh hưởng.

“Trong khi nguồn tài trợ của tỉnh vẫn là nền tảng hoạt động của Báo Tuyên Quang, chúng tôi đã chủ động tìm kiếm và phát triển các nguồn doanh thu bổ sung, thể hiện tăng trưởng đáng kể,” ông Mai Đức Thông cho biết. “Sự đa dạng hóa tài chính này rất quan trọng cho sự bền vững lâu dài của Báo và cho phép chúng tôi đầu tư hơn nữa vào báo chí chất lượng.”

Ông Thông đã nhấn mạnh sự thành công của tờ báo trong việc mở rộng cơ sở doanh thu của mình. “So với những năm trước, khả năng tạo doanh thu của chúng tôi đã tăng lên đáng kể. Chúng tôi đã thiết lập một dòng thu nhập khả thi từ các nền tảng kỹ thuật số bao gồm Facebook và Tiktok đều đạt được tích xanh với lượng người theo dõi lớn. Thu sự nghiệp cũng cho thấy sự tăng trưởng đều đặn hàng năm, từ 1,5 tỷ đồng vào năm 2020 lên hơn 3 tỷ đồng vào năm 2024”.

Ngoài các mô hình doanh thu truyền thống, Báo Tuyên Quang đã tận dụng một cách chiến lược sự tham gia của cộng đồng thông qua việc tổ chức các sự kiện nổi bật. “Chúng tôi đã xã hội hóa thành công nguồn tài trợ cho các sự kiện của mình, cho phép chúng tôi thực hiện các sáng kiến có ảnh hưởng như Gala Điện Biên Phủ – Bản Hùng Ca và Gala Dấu Ấn 2024 cuối năm. Bên cạnh đó, cùng với thế mạnh về livestream các sự kiện lớn, không chỉ tạo ra doanh thu mà còn tăng cường kết nối của chúng tôi với cộng đồng.”, ông Thông chia sẻ.

Chia sẻ về doanh thu, Tổng biên tập Báo Nghệ An Ngô Đức Kiên cho biết, hiện nay Báo thực hiện cơ chế tự chủ 3/4 kinh phí. Với các bạn hàng truyền thống, Báo Nghệ An xác định phương châm ‘phục vụ đối tác, mang lại lợi ích cho cả hai bên’. Điều này không có nghĩa là bảo vệ cái sai mà là tư vấn, hỗ trợ đối tác giải quyết các vấn đề, đặc biệt là khủng hoảng truyền thông.

Trong bối cảnh, doanh thu từ các đối tác phi truyền thống ngày càng tăng, Báo Nghệ An tập trung thu hút các đối tác có tầm cỡ, có nguồn lực lớn. Để làm được điều đó, tờ báo đã ưu tiên nâng cao giá trị tổng thể của mình, đặc biệt là trong lĩnh vực kỹ thuật số.

Cam kết về sự xuất sắc trong lĩnh vực kỹ thuật số này đã giúp Báo Nghệ An được công nhận là đơn vị ‘xuất sắc về chuyển đổi số’ do Bộ Thông tin và Truyền thông xếp hạng. Các nền tảng trực tuyến của tờ báo cũng tự hào có thứ hạng hàng đầu về lưu lượng truy cập và mức tương tác của người dùng, sánh ngang với cả các ấn phẩm quốc gia.

“Mục tiêu của chúng tôi là chứng minh giá trị hữu hình cho các đối tác tiềm năng. Chúng tôi muốn họ thấy rõ lợi tức đầu tư của mình khi họ hợp tác với chúng tôi”, ông Ngô Đức Kiên nhấn mạnh.

Ông Kiên cho biết, Báo Nghệ An khai thác hiệu quả các kênh nền tảng số thông qua những kế hoạch cụ thể, đáp ứng nhu cầu đa dạng của độc giả. Để đạt được điều này, Báo Nghệ An chủ động làm việc trực tiếp với các nền tảng số, đồng thời hợp tác cùng các đối tác công nghệ lớn. Việc lựa chọn các đối tác mạnh và chuyên nghiệp bên ngoài là yếu tố then chốt để phát triển bền vững các nền tảng số của Báo Nghệ An.

“Báo Nghệ An cam kết xây dựng một môi trường báo chí trách nhiệm và tuân theo các chuẩn mực đạo đức, đặt lên hàng đầu sự chính trực và những đóng góp tích cực cho xã hội. Cam kết này không chỉ thể hiện qua nội dung các bài viết mà còn mở rộng đến phúc lợi của nhân viên, tạo điều kiện làm việc lành mạnh và hỗ trợ sự phát triển chuyên môn của đội ngũ”, Tổng biên tập Ngô Đức Kiên cho hay.

Hoàng Anh