Trẻ quá ồn ào ở nơi công cộng, có cần dạy trẻ văn minh từ nhỏ?

Một lần nọ, vào mùa hè gia đình chúng tôi đi nghỉ ở một resort tại Mũi Né, bữa ăn sáng được dọn theo kiểu buffet nên rất đông du khách, Tây – ta có đủ.

Resort có rất nhiều gia đình khác cũng đưa con em đi nghỉ hè sau một kỳ thi cuối năm vất vả. Buổi sáng bọn trẻ vào nhà hàng khá đông, nhiều đứa mới ngủ dậy, nhiều đứa từ dưới hồ bơi lên còn mặc nguyên đồ tắm.

Bọn trẻ do đi theo nhóm gia đình nên quen biết nhau, chúng đùa giỡn rất ồn ào. Điều đặc biệt là ít thấy phụ huynh nhắc nhở.

Có hai đứa trẻ đi theo mẹ để chọn món ăn. Món nào chúng cũng bốc tay ăn thử. Nếu bé nói ngon, mẹ bé sẽ gắp vô đĩa. Nếu thấy không ngon, bé bỏ lại vô khay, nhiều món còn đang cắn dở.

Tôi có nhắc các cháu là không nên làm vậy, thì mẹ của chúng tỏ vẻ khó chịu. Cô ấy nói rằng bọn nhỏ chơi vui thôi, sao anh khó khăn vậy.

Lúc đó có một nhóm trẻ khác mặc đồ bơi ướt và rượt đuổi nhau. Một đứa bé trai bị đuổi đã húc đầu vô bụng một cô người nước ngoài đang đi lấy đồ ăn làm cô ấy hốt hoảng, nghiêng cái dĩa, rớt đồ ăn xuống sàn.

Tuy nhiên, bọn trẻ vẫn tiếp tục cười và rượt đuổi nhau, chỉ có các bạn phục vụ đến giúp cô ấy dọn dẹp.

Phụ huynh của nhóm trẻ đó là mấy gia đình ở cạnh phòng tôi. Họ nhìn thấy, nhưng chỉ nhìn để chắc là bọn trẻ không sao, rồi lại ăn uống cười nói.

Buổi ăn sáng đó của chúng tôi thật là khó chịu khi bọn trẻ ấy cứ đuổi nhau chạy quanh các dãy bàn.

Cuộc tranh luận bất phân thắng bại

Những câu chuyện tôi kể có thể không quá xa lạ. Cũng nhiều người từng nói về việc họ cảm thấy phiền khi thấy bọn trẻ đùa giỡn thái quá và làm ồn, thiếu văn minh ở những nơi công cộng như nhà hàng, quán cà phê, trên máy bay, siêu thị…

Trên các diễn đàn mạng xã hội, kể cả diễn đàn về giáo dục, luôn có hai xu hướng để tranh luận về việc này.

Một số người cho rằng các bậc phụ huynh nên kiểm soát lại con trẻ, tránh làm phiền người khác ở nơi công cộng. Một số người khác, trong đó có không ít phụ huynh, cho rằng nên độ lượng với bọn trẻ. Chúng là trẻ con và chúng chưa ý thức nhiều, cần cho chúng không gian để chơi đùa.

Tôi hiếm khi tham gia tranh luận về chủ đề này. Nói chung tôi ít khi tham gia các cuộc tranh luận trên mạng xã hội, vì thấy nó không đi đến đâu.

Tôi thuộc phe muốn dạy trẻ sự văn minh

Cũng là phụ huynh của hai đứa trẻ, tôi thuộc về phe thứ nhất. Tôi chủ trương luôn nghiêm khắc, dạy con từ nhỏ về việc không làm phiền người khác nơi công cộng. Và các con tôi nghiêm túc thực hiện đúng như vậy.

Lúc các con còn nhỏ, nhìn những đứa trẻ khác đùa giỡn nơi công cộng, tôi hay nghĩ rằng liệu mình có quá nghiêm khắc không. Nhưng khi bọn trẻ lớn lên, chúng khẳng định rằng tôi đã đúng, thậm chí bọn trẻ lại nhắc nhở tôi khi tôi có lỡ nói cười hơi lớn tiếng. Hoặc kể cả tiếng bước chân chúng cũng nhắc chúng tôi là phải thật khẽ.

Tôi tham gia nhiều diễn đàn của phụ huynh, nhưng các chủ đề này chỉ được trao đổi mang tính một bên là phê phán, một bên là chống đối, chứ chưa thực sự thấy một cuộc trao đổi mang tính xây dựng nào.

Tôi luôn tin rằng mọi đứa trẻ đều đáng yêu, và trẻ con luôn cần sự tự do, tự do học hành, tự do biểu đạt, tự do trong tư duy…

Nhưng chính vì chúng là trẻ con, như cái cây non lớn lên, chúng cũng cần có một số khuôn khổ để trưởng thành, vì xã hội không phải là một khu rừng.

Không lạm bàn về chuyện so sánh Tây với ta (vì sẽ lại gây tranh cãi), chỉ cần chúng ta nhìn lại bản thân, thực sự chúng ta cũng luôn cảm thấy hơi phiền với tiếng ồn nơi công cộng, gây ra bởi người khác, như âm thanh karaoke, tiếng pô xe máy, tiếng còi xe bất chấp, tiếng người nhậu nhẹt cười đùa quá trớn…

Nếu chúng ta cảm thấy phiền vì những điều đó, ắt hẳn chúng ta không muốn con em mình lại cũng làm phiền người khác, ở nơi công cộng.

Tất nhiên cũng chưa hẳn có một chuẩn mực, hoặc một bộ quy tắc ứng xử cụ thể để có thể dùng nó làm phương tiện giáo huấn, tôi chỉ nghĩ rằng nếu mỗi người lớn chúng ta thường xuyên nhắc nhở, phân tích cho con trẻ về việc không nên làm phiền mọi người ở nơi công cộng, hoặc giả phải biết xin lỗi khi lỡ làm phiền, thì dần dần mọi thứ sẽ tốt đẹp hơn, và tự chính người lớn chúng ta sẽ theo đó mà cư xử.