Trao bằng chứng nhận Lễ hội Báo bản làng Nộn Khê được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Lễ hội Báo bản làng Nộn Khê có lịch sử hình thành và duy trì 555 năm, chứa đựng bản sắc văn hoá đặc trưng của cộng đồng dân cư làng Nộn Khê. Là một trong những lễ hội làng nổi tiếng trên địa bàn tỉnh Ninh Bình về quy mô, diễn trình và một số lễ thức.

Hội “Báo Bản” nghĩa là báo đáp công đức của tiền nhân, ông cha, những người có công khai khẩn đất đai, lập dựng xóm làng.

Nghi lễ đặc sắc của Lễ hội Báo bản làng Nộn Khê cũng chính là sự thể hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” của văn hóa Việt Nam, góp phần bảo tồn, duy trì bản sắc văn hóa cộng đồng các dân tộc Việt Nam. Đồng thời cũng là dịp để giáo dục, ôn lại truyền thống lịch sử vẻ vang của các thế hệ dân cư làng Nộn Khê. Đây là cách hun đúc tình yêu, niềm tự tôn, tự hào và trách nhiệm với gia đình, làng xóm, quê hương, đất nước cho mỗi người con của làng Nộn Khê. Lễ hội Báo bản cũng là minh chứng của lịch sử hình thành và phát triển của một vùng đất thuộc khu vực cửa biển Đại Ác, Thần Phù khi xưa…

Theo tục lệ cổ truyền, Lễ hội Báo bản làng Nộn Khê diễn ra hàng năm vào ngày 14 tháng Giêng Âm lịch. Vài năm trở lại đây, vì một số lý do, điều kiện, với sự nhất trí cao của toàn thể các vị chức sắc và dân làng nên lễ hội được tổ chức, diễn ra trong hai ngày 13 và 14 tháng Giêng âm lịch. Bởi vậy dù đi đâu, ở đâu, cứ đến ngày 13, 14 tháng Giêng âm lịch – ngày hội làng – là con cháu của làng đều cố gắng về dự hội. Ngoài ra, lễ hội cũng thu hút đông đảo nhân dân và du khách xa gần tham gia.

Các hoạt động diễn ra trong Lễ hội Báo bản làng Nộn Khê gồm phần lễ và phần hội.

Phần lễ của Lễ hội sẽ tổ chức tế, dâng hương tôn vinh công lao của những vị bô lão đã lập nên làng xã và tưởng nhớ đến những vị anh hùng liệt sỹ là con em trong làng đã hy sinh vì chiến tranh.

Ngoài ra, Lễ hội Báo bản làng Nộn Khê cũng được tổ chức nhằm mục đích kính báo lên các bậc tổ tiên, Thành Hoàng về sự thành đạt, hiếu học của con em trong làng, điểm lại các thành tích đã đạt được trong năm cũ.

Phần hội diễn ra sôi động, tươi vui với các hoạt động như đánh cờ, múa lân, võ vật, biểu diễn văn nghệ các hoạt động thể dục thể thao.

Một nét đặc sắc mà Lễ hội Báo bản ở Nộn Khê còn giữ được đó là hai phiên chợ đêm vào tối ngày 12 và 13 tháng Giêng thu hút hàng nghìn người về dự với nhiều món ăn dân dã mang đậm hương vị quê hương như bánh đúc, bánh gai, bánh cuốn, bún riêu, bún ốc…

Lễ hội Báo bản được tiến hành vừa nghiêm cẩn, linh thiêng, vừa rộn ràng, ấm áp. Sau những ngày lễ hội, người dân Nộn Khê lại phấn chấn bước vào một mùa làm ăn mới với niềm mong ước “nhân khang, vật thịnh” hơn năm trước.

Với những giá trị đó và trên cơ sở đảm bảo các tiêu chí, Lễ hội Báo bản làng Nộn Khê, xã Yên Từ vinh dự được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch quyết định đưa vào Danh mục Di sản văn hoá phi vật thể quốc gia theo Quyết định số 3987/QĐ-BVHTTDL ngày 10/12/2024 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

Tại buổi lễ, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Ninh Bình Mai Văn Tuất đã trao Bằng chứng nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đối với Lễ hội Báo bản truyền thống làng Nộn Khê cho đại diện làng Nộn Khê và xã Yên Từ.

Sau buổi lễ, các đồng chí lãnh đạo tỉnh cùng các đại biểu, người dân địa phương đã dâng hương tại Đình làng để tưởng nhớ các vị bậc tiền nhân đã có công khai phá, lập làng, dâng hương tưởng nhớ các Anh hùng liệt sĩ là con em của làng đã hy sinh anh dũng trong các cuộc chiến tranh trường kỳ, bảo vệ nền độc lập tự do của quê hương, đất nước.