Trái phiếu chào bán ra công chúng dự báo tăng mạnh nửa cuối năm 2025

Động lực mới từ nhóm bất động sản, năng lượng, hạ tầng

Đánh giá về triển vọng thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam năm 2025, ông Nguyễn Quang Thuân, Tổng giám đốc FiinRatings, dự báo quy mô thị trường sẽ đạt mức tăng trưởng hai con số trong năm 2025. Động lực tăng trưởng cao trong năm 2025 không chỉ đến từ các ngân hàng và tổ chức tài chính phi ngân hàng như công ty tài chính mà còn từ các lĩnh vực doanh nghiệp lớn như bất động sản nhà ở, năng lượng và hạ tầng với những biện pháp tháo gỡ chính sách, pháp lý và nhu cầu vốn thực tế mà chúng tôi quan sát được hiện nay.

Trước đó, trong năm 2024, thị trường trái phiếu doanh nghiệp cũng ghi nhận sự phục hồi mạnh mẽ với tổng giá trị phát hành mới đạt khoảng 444 nghìn tỷ đồng, tăng 27% so với cùng kỳ năm trước. 

“Các ngân hàng có nhu cầu phát hành trái phiếu cấp 2 trong bối cảnh lãi suất vẫn đang ở mức tương đối thấp, nhằm hỗ trợ tăng trưởng tín dụng mạnh mẽ cũng như cải thiện các chỉ số an toàn tài chính như tỷ lệ an toàn vốn và hạn chế việc sử dụng nguồn vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn. Chúng tôi cũng dự báo sự trở lại mạnh mẽ của các doanh nghiệp bất động sản có nền tảng tài chính vững chắc và sự tái khởi động của Quy hoạch điện VIII sẽ thúc đẩy hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp trong năm tới”, ông Thuân cho hay.

Ông Nguyễn Quang Thuân, Tổng giám đốc FiinRatings

Chia sẻ tại Hội thảo “Tâm điểm Tín dụng Việt Nam 2025: Tăng trưởng, Tín dụng và Thị trường vốn trong kỷ nguyên mới”, ông Thuân cho rằng sự minh bạch của thị trường đang được cải thiện nhờ các quy định mới, không chỉ đối với trái phiếu phát hành riêng lẻ mà còn với trái phiếu chào bán rộng rãi ra công chúng với việc sửa đổi Nghị định 155 được áp dụng và sớm đi vào hiệu lực. Trong đó, các điều kiện phát hành được điều chỉnh chặt chẽ hơn, yêu cầu minh bạch thông tin và áp dụng bắt buộc xếp hạng tín nhiệm trong một số trường hợp nhất định.

Riêng với mảng trái phiếu chào bán rộng rãi ra công chúng, ông Thuân cho rằng thị trường này dự kiến sẽ tăng mạnh từ nửa cuối 2025. Đặc biệt là từ các công ty đại chúng vốn đã có sẵn sự minh bạch cao hơn và nhu cầu vốn lớn, với kỳ vọng vào sự ra đời của Nghị định 155 sửa đổi trong khi tiêu chuẩn phát hành trái phiếu riêng lẻ cũng đã được chuẩn hóa hơn với những quy định mới của Luật Chứng khoản sửa đổi sẽ sớm đi vào liệu lực. 

Quy trình phê duyệt được đơn giản hóa, tiêu chí phát hành được tiêu chuẩn hóa, cùng với yêu cầu áp dụng xếp hạng tín nhiệm kèm theo tài sản đảm bảo hoặc bảo lãnh. Đây là những yếu tố quan trọng giúp khôi phục niềm tin của nhà đầu tư vào sản phẩm đầu tư này.

Phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp để đảm bảo nguồn cung vốn trung và dài hạn

Từ phía các tổ chức phát hành, cơ cấu vay nợ hiện tại vẫn còn phụ thuộc nhiều vào nợ ngắn hạn để tài trợ hoạt động đầu tư và sản xuất kinh doanh. Nhu cầu hướng đến một cơ cấu vốn cân bằng hơn là điều được ông Lê Hồng Khang – Giám Đốc Phân Tích, FiinRatings nhấn mạnh. Theo vị chuyên gia từ FiinRatings, cơ cấu vay nợ hiện tại làm giảm khả năng linh hoạt của doanh nghiệp trong việc lập kế hoạch chiến lược dài hạn. 

Theo ông Lê Hồng Khang, để thị trường trái phiếu doanh nghiệp thực sự phát huy vai trò là một kênh huy động vốn hiệu quả, Việt Nam cần đẩy mạnh cải cách, mở rộng cơ sở nhà đầu tư và nâng cao chất lượng các công cụ hỗ trợ sự phát triển thị trường. 

Hiện nay, thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam vẫn phụ thuộc nhiều vào các ngân hàng thương mại, trong khi thiếu vắng sự tham gia của các nhà đầu tư tổ chức như quỹ hưu trí, công ty bảo hiểm và quỹ tương hỗ – những nhóm nhà đầu tư đóng vai trò quan trọng tại các thị trường phát triển. Điều này chủ yếu do chưa có cơ chế khuyến khích đầu tư , chẳng hạn như các chính sách, cơ chế cho phép quỹ hưu trí và quỹ bảo hiểm phân bổ nguồn vốn dựa trên đánh giá rủi ro. Hiện tại, các nhà đầu tư tổ chức này chủ yếu tập trung vào trái phiếu chính phủ và tiền gửi ngân hàng, khiến thị trường trái phiếu doanh nghiệp thiếu chiều sâu và sự đa dạng hóa.

Cùng đó, các công cụ định giá trái phiếu, đường cong lợi suất và xếp hạng tín nhiệm vẫn chưa phát triển đầy đủ, gây cản trở hiệu quả đầu tư và hạn chế cơ hội tham gia của các nhà đầu tư tổ chức quy mô lớn.

Dù chính phủ đang thực hiện các cải cách nhằm cải thiện hạ tầng pháp lý cho thị trường tài chính và thị trường vốn, song vẫn cần đẩy mạnh cải cách để mở rộng quy mô thị trường trái phiếu doanh nghiệp và tăng khả năng tiếp cận của nhà đầu tư tổ chức, từ đó, phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp để đảm bảo nguồn cung vốn trung và dài hạn cho nền kinh tế. Điều này đặc biệt quan trọng khi nền kinh tế đang dần chuyển dịch sang các ngành công nghệ cao và phát triển bền vững đòi hỏi nguồn vốn đầu tư lớn trong thời gian tới.