Trong 5 năm tới, TP.HCM cần gần 4 triệu tỷ đồng ngoài ngân sách để tạo “hình hài” một thành phố toàn cầu, sáng tạo, nghĩa tình. Nghĩa là, xuân này là khởi đầu của kỷ nguyên mới cho doanh nghiệp tham gia “cuộc đại phẫu” toàn diện đô thị lớn nhất Việt Nam.
Trong 5 năm tới, TP.HCM cần gần 4 triệu tỷ đồng ngoài ngân sách để tạo “hình hài” một thành phố toàn cầu, sáng tạo, nghĩa tình. Nghĩa là, xuân này là khởi đầu của kỷ nguyên mới cho doanh nghiệp tham gia “cuộc đại phẫu” toàn diện đô thị lớn nhất Việt Nam.
 |
| TP.HCM cần huy động gần 4 triệu tỷ đồng nguồn vốn đầu tư ngoài ngân sách để tiến hành “cuộc đại phẫu lịch sử” |
“Cuộc “đại phẫu” lịch sử”
Không phải bỗng nhiên mà tại buổi công bố Quy hoạch TP.HCM thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050, Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Văn Nên đã thốt lên, đây là thời khắc đặc biệt, là “món quà lớn nhất từ trước tới nay” để Thành phố bứt phá mạnh mẽ. Lý do là, quy hoạch lần này có hàng loạt đột phá.
Đó là định hướng phát triển đô thị đa trung tâm kết hợp với phát triển các hệ thống hạ tầng giao thông kết nối giữa các trung tâm để làm giảm việc nén dân cư tại các khu vực trung tâm. Đó là việc đầu tư xây dựng khép kín các tuyến đường Vành đai 2, Vành đai 3, hoàn thành 2 tuyến Metro 1 và 2, đầu tư hoàn thành 8 tuyến Metro; tổ chức lại đô thị theo định hướng mô hình phát triển đô thị TOD.
Đó là xác định rõ hướng phát triển 4 vùng phát triển công nghiệp: vùng công nghiệp tập trung, phát triển các ngành công nghiệp chủ lực (huyện Bình Chánh); vùng đổi mới sáng tạo, công nghệ cao, phát triển các ngành công nghiệp tiềm năng (huyện Củ Chi và Hóc Môn); vùng công nghiệp hỗ trợ gắn với liên kết vùng (TP. Thủ Đức); vùng công nghiệp sạch gắn với kinh tế biển, bảo vệ môi trường và bảo tồn thiên nhiên (huyện Nhà Bè, Cần Giờ).
Tại buổi công bố Quy hoạch TP.HCM thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050, từ sự kiện ông Phạm Nhật Vượng “say sưa” với lời đề nghị xây dựng hệ thống tàu điện ngầm, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã gửi gắm lãnh đạo Thành phố: “Phải giao nhiều việc cho các doanh nghiệp lớn, tôi hiện cũng giao một số việc để người ta hình thành tư duy. Nguồn lực bắt nguồn từ tư duy, động lực bắt nguồn từ sự đổi mới. Chúng ta phải quán triệt tinh thần này khi triển khai thực hiện quy hoạch”.
Đó còn là việc tổ chức không gian đô thị theo định hướng đa trung tâm, đa chức năng kết hợp đô thị – dịch vụ – công nghiệp; xây dựng hình thành hệ thống đô thị của đô thị bao gồm khu vực đô thị trung tâm (các quận nội thành) đạt tiêu chuẩn của đô thị đặc biệt và 4 đô thị trực thuộc (TP. Thủ Đức, đô thị phía Bắc gồm Hóc Môn – Củ Chi, đô thị phía Tây gồm huyện Bình Chánh, đô thị phía Nam gồm huyện Nhà Bè, huyện Cần Giờ và quận 7).
Đặc biệt, như lời TS. Trần Du Lịch, Chủ tịch Hội đồng Tư vấn triển khai Nghị quyết 98/2023/QH15 của TP.HCM, điểm nổi bật của quy hoạch lần này là theo hướng “bám sông, hướng biển”. Cụ thể, quy hoạch hệ thống đường ven sông Sài Gòn mở ra hướng mới để phát triển đô thị, thương mại, dịch vụ, tạo điểm nhấn về cảnh quan sông nước, thu hút kháck du lịch trong và ngoài nước, đồng thời tạo trục giao thông mới dọc hành lang Bắc – Nam.
Việc phát triển không gian kinh tế biển thông qua quy hoạch và đầu tư các dự án trọng điểm như Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ; Khu thương mại tự do Cần Giờ; các dự án nhà máy điện gió ngoài khơi; tuyến đường ven biển mới phía Nam phục vụ phát triển kinh tế biển…
Quy hoạch lần này còn xác định, ưu tiên số 1 là những ngành phát triển mũi nhọn, có nền tảng phát triển vững chắc, có khả năng tạo tăng trưởng kinh tế đột biến như công nghiệp công nghệ cao, logistics, dịch vụ số, dịch vụ tài chính… Quy hoạch cũng hình thành không gian phát triển mới cho Thành phố thông qua việc định hướng quy hoạch không gian ngầm, không gian nước, không gian số, từ đó mở rộng dư địa phát triển…
Việc rõ ràng cả dự án, thời hạn trong quy hoạch, như lời TS. Trần Du Lịch, giúp người dân, doanh nghiệp hình dung trong 5 năm, 10 năm nữa, hình hài của Thành phố như thế nào, tạo nên niềm tin cho vấn đề phát triển.
Nguồn vốn 4 triệu tỷ đồng cần huy động và lời cam kết
Theo Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi, để có nguồn tài lực triển khai “cuộc đại phẫu”, Thành phố tập trung huy động đủ nhu cầu vốn đầu tư năm 2025 hơn 620.000 tỷ đồng, trong đó vốn từ ngân sách khoảng 120.000 tỷ đồng, huy động các nguồn vốn xã hội khoảng 500.000 tỷ đồng. Giai đoạn 2026 – 2030, dự ước huy động trên 4,4 triệu tỷ đồng, trong đó vốn từ ngân sách là 1,1 triệu tỷ đồng, cần huy động các nguồn vốn xã hội trên 3,3 triệu tỷ đồng.
Như vậy, phần lớn tài lực đầu tư cho “cuộc đại phẫu” toàn diện, cho những dự án mới trọng điểm là nguồn vốn ngoài ngân sách.
TP.HCM cam kết tạo điều kiện tốt nhất, thuận lợi nhất cho nhà đầu tư trong quá trình tìm hiểu, tiến hành thủ tục đầu tư.
– Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi cam kết tại buổi công bố Quy hoạch TP.HCM thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050
Giải pháp TP.HCM đưa ra là ưu tiên bố trí nguồn vốn ngân sách nhà nước để đẩy mạnh thực hiện các công trình, dự án đang chậm tiến độ, có kế hoạch chi tiết triển khai danh mục các công trình trọng điểm, mang tính động lực đảm bảo tính đồng bộ; tăng cường áp dụng các hình thức hợp tác công – tư (PPP) trong đầu tư, xây dựng kết cấu hạ tầng.
Cùng với đó, tập trung thu hút các nhà đầu tư chiến lược, công nghệ cao, công nghệ mới, tiên tiến, quản trị hiện đại; công khai, minh bạch các thông tin về cơ hội đầu tư, đảm bảo công bằng trong việc lựa chọn nhà đầu tư; đẩy mạnh cải cách hành chính, tăng cường đối thoại để giải quyết khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp đặc biệt với nhóm dự án có vướng mắc về pháp lý…
Doanh nghiệp: “Cơ hội đấy!”
Thay vì những doanh nhân trẻ đang tràn trề “máu” kinh doanh, tôi gửi bản tóm tắt Quy hoạch TP.HCM cho ông Liên Khui Thìn. Nguyên là Phó chủ tịch HĐQT Công ty Epco, bị tuyên án tử trong vụ án Epco – Minh Phụng, rồi được giảm án đặc xá, từ năm 2009 tới nay, ông Thìn dường như an phận khi điều hành công ty nhỏ nhỏ “đủ ăn, đủ lương, đủ an cho mình, cho nhân viên”.
“Ồ hay đấy, cơ hội đấy!”, ông Thìn thốt lên như vậy khiến tôi ngạc nhiên. Những điểm mới của Quy hoạch TP.HCM dường như đã thổi bùng ngọn lửa “thương trường” tưởng đã tắt lịm trong ông.
Còn CEO Nguyễn Lâm Viên vội vã “xin” tôi bản quy hoạch để “nghiền ngẫm”. Ông là người suốt hàng chục năm gây dựng nên thương hiệu Vinamit nổi tiếng thế giới, rồi không sang Mỹ ở cùng vợ con, mà chọn ở lại Việt Nam gây dựng các nông trại hữu cơ, thu hút các nhà khởi nghiệp trẻ đến góp sức và từng bước thay đổi nhận thức của người tiêu dùng, thay đổi cách làm của những kỹ sư, nông dân. Vậy nên, không khó hiểu khi vị CEO hơn 60 tuổi này quan tâm tới những dự án liên quan tới nông nghiệp công nghệ cao sẽ được ưu tiên đầu tư ở huyện Củ Chi.
Quy hoạch đột phá để nâng TP.HCM lên tầm toàn cầu đã thu hút sự quan tâm đến “say sưa” của nhiều doanh nhân lớn, như lời Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại buổi công bố Quy hoạch: “Tôi có trao đổi với anh Vượng Vingroup (ông Phạm Nhật Vượng – PV) xây dựng hệ thống tàu điện ngầm từ trung tâm TP.HCM đến huyện Cần Giờ. Anh đồng tình và rất say sưa”.
Cần sự mạnh dạn của TP.HCM và sự quyết liệt của Trung ương
Dù vậy, cũng còn không ít doanh nghiệp băn khoăn, bởi họ đã đổ tiền, công sức, nhưng đang liêu xiêu với các dự án hạ tầng “dính dáng” Nhà nước. Vấn đề này là thực tế. Nhìn từ các dự án BOT, sau giai đoạn phát triển mạnh (2011 – 2015), từ năm 2016 tới nay, doanh nghiệp tư nhân gần như tránh các dự án hạ tầng, bởi nhiều dự án đối mặt nợ xấu, khó thu hồi vốn.
Hay các dự án PPP cũng vậy, cuối năm 2024, tại Kỳ họp thứ tám, Quốc hội khóa XV, nhiều đại biểu Quốc hội thẳng thắn nêu, việc huy động nguồn lực ngoài ngân sách theo phương thức này còn rất hạn chế bởi gặp nhiều rào cản, doanh nghiệp e ngại. Điển hình là Dự án ngăn triều chống ngập gần 10.000 tỷ đồng do Công ty cổ phần Đầu tư xây dựng Trung Nam đầu tư theo hình thức BT. Có quá nhiều vướng mắc của cơ chế tới mức Dự án dù đã đạt hơn 90% khối lượng, nhưng phải tạm dừng từ năm 2020 tới nay, khiến doanh nghiệp “chôn công sức, cơ hội”.
Giải pháp chủ lực của TP.HCM khi muốn đột phá còn là áp dụng cơ chế đặc thù của Nghị quyết 98/2023/QH15 của Quốc hội. Nhưng theo báo cáo kết quả thực hiện Nghị quyết của UBND TP.HCM, thì việc thực hiện năm 2024 còn nhiều hạn chế.
Đặc biệt, các chính sách về huy động, sử dụng nguồn lực giúp Thành phố phát huy tối đa tiềm năng, thế mạnh, phát triển nhanh và mạnh mẽ (như chính sách ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược đầu tư vào xây dựng trung tâm đổi mới sáng tạo, trung tâm nghiên cứu và phát triển; sản xuất chip, bán dẫn, vật liệu mới, năng lượng sạch; thu hút nhà đầu tư chiến lược đầu tư Dự án xây dựng Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ…) chưa được ban hành kế hoạch triển khai, dẫn đến việc giải quyết các điểm nghẽn của Thành phố chưa mang lại hiệu quả.
Năm 2024, TP.HCM chỉ mới hoàn thành 35/51 nhiệm vụ Thủ tướng Chính phủ giao… Sòng phẳng nhìn nhận, bên cạnh nguyên nhân chủ quan, thì còn nhiều vướng víu vượt thẩm quyền. Điển hình, theo UBND Thành phố, các cơ chế, chính sách đột phá, vượt trội tại Nghị quyết số 98/2023/QH15 là thí điểm, nhưng trong hướng dẫn thực hiện, Thành phố vẫn phải làm theo quy trình thủ tục hiện hành. Trong khi đó, chỉ bộ, ngành được ban hành quy trình thủ tục, Thành phố chưa được phân cấp thực hiện.
Thế nên, để cuộc “đại phẫu” TP.HCM thành công, cả ban, ngành của Trung ương và Thành phố phải cùng “vận động” quyết liệt.
Nguồn: https://baodautu.vn/tphcm-voi-4-trieu-ty-dong-va–ky-nguyen-moi-cho-doanh-nghiep-d243714.html
