Tôi làm nhạc với AI, SUNO hát ‘Mùa xuân đầu tiên’ tiếng Anh dặt dìu làm sao

Thời COVID-19, cứ ru rú trong nhà, tôi nghĩ hay mình thử học rap. Ở tuổi gần 50, thật không dễ chút nào. Nhưng sau hai năm trầy trật tôi cũng có đủ tự tin để cầm mic hát, cho dù chỉ là trong căn phòng đóng kín cửa của mình.

Việc viết cả trăm bài rap làm tôi nắm rõ tiết tấu và vần điệu trong âm nhạc. Tôi đã viết rất nhiều thứ trong đời mình – tập làm văn, báo thể thao, thuyết minh du lịch sông Sài Gòn, chương trình truyền hình, các hình thức quảng cáo từ báo, đài cho tới pano, TVC, truyện ngắn, truyện vừa, tiểu thuyết, thơ, ký sự, và… bài “cúng Face”. Nhưng không có thứ nào đòi hỏi nhiều kỹ thuật và cảm xúc như viết rap.

Cách đây chừng 7 tháng, một cậu bạn giới thiệu cho tôi SUNO và chỉ sau vài bài, mẹ tôi nói ngay, “Nó hát hay hơn con, chắc luôn!”.

Đầu tuần trước, SUNO mail cho tôi chúc mừng đã cán mốc 1.000 bài! Đúng ra là một 1.000 version (phiên bản), con số đó thực sự làm tôi choáng!

Làm nhạc AI sao cho có hồn?

Hôm nay bạn sẽ theo chân tôi qua việc sản xuất một bản cover kiêm chuyển ngữ bài Mùa xuân đầu tiên của cố nhạc sĩ Văn Cao. Khi cần, tôi cũng dùng SUNO để tạo ra một bài hát hoàn toàn mới. Nhưng dạo này tôi thích tính năng cover, cho dù nó đồng nghĩa với phí Pro, 10 USD/tháng.

Cái đầu tiên tôi cần là lời (lyrics) khi làm nhạc AI. Sau một hồi tìm đọc trên mạng về lịch sử bài hát, nghe một vài bản trình bày và sau cùng – điều này rất quan trọng – kiểm tra sheet nhạc, tôi bắt đầu chuyển ngữ. Tôi dùng một bản guitar tab để giúp mình bám giai điệu, một bản valse nhanh vì là 6/8 chứ không phải 3/4.

Như đã nói kinh nghiệm viết rap làm tôi thoải mái với câu chữ và flow. Khi viết lại lời bài hát bằng tiếng Anh, tôi còn được sự trợ giúp của một trang từ điển vần (rhyme). Và đây là kết quả.

[intro]

[verse 1]

At long last the swallows of Spring on the grass, the news of the season the Spring we dream of has finally come, in the gentle form of a cockcrow by noon, as the sun warms every soul

At long last the swallows of Spring bringing back the children on their wings, the Spring we dream of has finally come, in the crystal form of the tears as they fall on the shoulders welcomed home

This moment of love for the land first Spring in a life span, this torrent of hope for the man that he now stands a chance a sense of belonging, a sense of including, as humans love humans

At long last the swallows of Spring a forecast of the good old season, the Spring we dreamed of it never came but it’s visible now, in the mist over the dam and a cockcrow that sounds so tame

Vì sự dìu dặt của bài hát, tôi đã cố cho các câu của mình kết thúc với những âm dễ ngân, như n, ng, m, l.

Sau khi viết xong tôi còn nhờ GPT chuyên văn (GPT AI writer) nhận xét. Cô ta chúc mừng tôi đã làm một good job, chỉ có hai chỗ cần xem lại là ‘mist over the dam’ (có hiện đại quá không) và ‘cockcrow that sounds so tame’ (có chệch khỏi bản gốc quá nhiều không).

Khi tôi nói do phải giữ vần, cô ta còn gợi ý có thể dùng vần hờ (near rhyme) hoặc vần lưng (internal rhyme) để cho câu được tự nhiên không bị gò bó quá. Đúng là AI cái gì cũng biết!

Nhưng sau cùng tôi quyết định là không cần phải nghe nó. Tôi thích chữ ‘tame’ tuy hơi điên nhưng phản chiếu tính cách của tôi và cả Văn Cao.

Bạn hãy để ý trong lyric của tôi có vài chữ trong ngoặc [ ], đó là lệnh. Một số lệnh khác tôi vẫn hay dùng nhưng trong bài này không có, là [hook] hay [chorus] và [retro]. Một cái ngoặc khác bạn cũng sẽ xài là ( ) khi bạn muốn bè một câu cụ thể nào đó.

SUNO cũng có tính năng viết thêm vô lyrics của bạn. Nhưng do tự ái cao của một writer, tôi chưa bao giờ xài.

Sáng tác nhạc với SUNO

Đầu tiên tôi cần upload 120 giây nhạc gốc lên. Tôi chọn một bản guitar tab, vì khi cho SUNO cover một bản hát lời, nó có khuynh hướng hát chệch đi, cho có vẻ sáng tạo. Tôi muốn nó bám sheet.

Khi đã save và có bản gốc, tôi bấm dấu ba chấm bên phải, nó hiện ra nhiều tính năng trong đó có Create. Bấm vô Create, tôi đến Cover. Persona là tính năng cao cấp nhất cho phép bạn duy trì một phong cách nhạc qua nhiều bài hát, có giá 30 USD/tháng nên tôi không rớ vào.

Có Cover rồi, tôi dán lyrics bên trên vào. Giờ chỉ còn một việc là style nhạc.

Bạn có thể chôm một style sẵn có trong nhạc của người khác qua lựa chọn Reuse prompt, nhưng tôi không thích việc đó. Tôi muốn tự tạo và muốn SUNO làm tôi bất ngờ.

Trong các style mà nó đề nghị có Ambient tôi thấy hay nên bấm chọn. Bài hát của Văn Cao hay không chỉ vì một cảm giác lạ về thời gian mà cả không gian, Ambient hợp cho điều đó.

Bấm Create mỗi lần nó xài 10 xu và cho bạn 2 version, thường chỉ 30 giây là xong.

4 bản đầu nó chỉ hòa tấu mà không hát, tôi phải điền vocal vào ô style nhạc. Tôi chọn vocal harmony vì biết Mùa xuân đầu tiên thích hợp để bè.

Sau gần chục bản tôi có được một bản như ý bám giai điệu, tuy nhiên phần nhạc hơi thường. Tôi quyết định thử cái gì đó khác thường, tôi sẽ thêm nhạc cụ vào.

Hãy thử cây đàn cò của phương Đông – tôi dùng phiên phản Nhật Bản là Kokyu vì SUNO có khuynh hướng thân với người giàu – xem nó mang lại điều gì.

Ngoài ra, vì đã có phiên bản nữ nên tôi dùng giọng nam xem sao. Thế là ô style nhạc của tôi bây giờ bao gồm ambient, vocal harmony, kokyu, male vocal.

Đúng như tôi nghĩ, chất nhạc thay đổi, Đông phương hơn. Nhưng than ôi giá như điều này đi kèm với việc nó vẫn hát đúng sheet!

Sau khi đã đốt phí 100 xu mà vẫn không được như ý, tôi quyết định dừng. Có lẽ nên thử một upload khác, xài piano chẳng hạn, nhưng tôi mệt.

Thế là tôi quyết định quay lại với bản giọng nữ ambient vocal harmony ban đầu. Nó hơi ngắn nên dùng tính năng Extend cho hoàn chỉnh hát lặp hai lần như tôi muốn, và như cách bài hát vẫn thường được trình bày.

Xử lý nhạc

SUNO cũng có tính năng remaster, nhưng dở tệ, nên tôi download về rồi dựng lại trên Bandlab, miễn phí. Trong các preset tôi lại chọn ambience cho nhất quán với cái mình đã làm bên SUNO.

Sau khi thử vài ambience tôi dừng ở wooden room, vì ấm áp, là điều bài hát cần. Sau khi save project, tôi vẫn còn một lựa chọn nữa để quyết định đó là edit mastering. Như là người dùng free tôi có quyền chọn universal, fire, clarity hay tape.

Tôi chọn tape vì là một bài hát xưa, cho dù biết nó có thể hơi rè.

Xong, giờ tôi lại download về máy (tôi dùng một iPad 5 secondhand) và làm tiêu đề trên Capcut. Tôi muốn dùng file âm thanh nhưng Capcut lỗi bắt tôi phải dùng file video từ Bandlab. Haiz cuộc đời không bao giờ hoàn hảo.

Sau chừng 30 phút tôi cũng paste hết lyrics vào, còn thêm được vài hiệu ứng động.

Giờ tôi sẽ cắm tai nghe vào và tận hưởng thành quả lao động của mình, cho dù chưa tới một ngày nhưng không thể nói là không khó nhọc.

(Việc chuyển ngữ qua tiếng Anh bài hát Mùa xuân đầu tiên đã được sự đồng ý của gia đình Văn Cao, trân trọng cảm ơn). 

Start-up Việt được vinh danh tại thượng đỉnh AI Paris

Enfarm, start-up công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) cho nông nghiệp Việt Nam, là một trong 4 đại diện của châu Á nằm trong 50 dự án được giới thiệu tại Hội nghị thượng đỉnh hành động AI tại Paris (Pháp) trong hai ngày 10 và 11-2.