Hội nghị có sự tham dự của hơn 350 đại biểu là đại biểu Quốc hội, đại diện các bộ, ngành và địa phương của ba nước, đại diện của Ngân hàng Thế giới (WB), Chương trình Phát triển của Liên hợp quốc (UNDP), Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), các Cơ quan hợp tác quốc tế của Nhật Bản (JICA) và Hàn Quốc (KOICA).
Tại Phiên toàn thể thứ nhất, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã có bài phát biểu quan trọng với chủ đề: “Tăng cường vai trò của nghị viện trong việc thúc đẩy hợp tác toàn diện giữa Campuchia, Lào và Việt Nam”. Thông tấn xã Việt Nam trân trọng giới thiệu toàn văn bài phát biểu:
“Kính thưa Ngài Saysomphone Phomvihane, Chủ tịch Quốc hội nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào,
Kính thưa Samdech Khuon Sudary, Chủ tịch Quốc hội Vương quốc Campuchia,
Thưa các vị khách quý,
Thưa toàn thể hội nghị,
1. Hôm nay, tại thủ đô Viêng Chăn- thành phố “Vạn tượng” tươi đẹp, thanh bình và mến khách, tôi rất vui mừng tham dự Hội nghị cấp cao Quốc hội ba nước Campuchia – Lào – Việt Nam (CLV) lần thứ nhất. Tôi và Đoàn Quốc hội Việt Nam xin chân thành cảm ơn Chủ tịch Saysomphone Phomvihane và Quốc hội Lào đã dành cho chúng tôi sự đón tiếp trọng thị, nồng ấm và đã chuẩn bị rất chu đáo, kỹ lưỡng cho Hội nghị có ý nghĩa quan trọng đặc biệt này. Nhân dịp kỷ niệm lần thứ 48 Quốc khánh nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào, thay mặt Lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Đoàn Đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam, tôi xin gửi đến Lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Nhân dân các bộ tộc Lào anh em những tình cảm nồng ấm và lời chúc mừng tốt đẹp nhất. Tôi xin chúc mừng Campuchia đã tổ chức thành công cuộc bầu cử Quốc hội khóa VII, chúc mừng Samdech Khuon Sudary đã được tín nhiệm cao bầu giữ chức vụ Quốc hội và là nữ Chủ tịch Quốc hội đầu tiên của Vương quốc Campuchia.
Thưa các quý vị,
2. Mối quan hệ đoàn kết hữu nghị, gắn bó và tin cậy chính trị giữa ba nước Campuchia – Lào – Việt Nam là di sản vô giá đối với cả ba dân tộc, có ý nghĩa chiến lược lâu dài trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ và phát triển của ba nước. Việt Nam luôn coi trọng và dành ưu tiên cao độ, coi đây là nhiệm vụ chiến lược và ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại của Việt Nam. Việc thành lập cơ chế Hội nghị cấp cao ba nước CLV là mốc son quan trọng trong lịch sử hợp tác giữa ba Quốc hội, đánh dấu sự nâng tầm hợp tác giữa ba cơ quan lập pháp lên cấp cao nhất, là bước hiện thực hóa kết quả đạt được tại cuộc gặp cấp cao của người đứng đầu ba Đảng CLV tháng 9/2021.
Quốc hội Việt Nam đánh giá cao và hoàn toàn nhất trí với chủ đề Hội nghị “Tăng cường vai trò của nghị viện trong việc thúc đẩy hợp tác toàn diện giữa Campuchia, Lào và Việt Nam” và ba chủ đề thảo luận trong các lĩnh vực Đối ngoại, Kinh tế-Văn hoá-Xã hội, Quốc phòng và An ninh.
Thưa toàn thể Hội nghị,
3. Chúng ta bước vào thập niên thứ ba của thế kỷ 21 với vô vàn biến cố khó lường. Lần đầu tiên, cả thế giới trải qua đại dịch COVID-19 với quy mô chưa từng có, tổn thất vượt xa mọi dự báo. Tác động dai dẳng, phức tạp của đại dịch, cộng hưởng với những căng thẳng, xung đột chính trị, cạnh tranh, phân tách chiến lược giữa các nước lớn, những chao đảo, bất ổn của thị trường lương thực, năng lượng, tài chính- tiền tệ, sự suy giảm đầu tư, đứt gẫy các chuỗi cung ứng… đã xóa đi nhiều thành quả giảm nghèo và phát triển của nhiều thập kỷ qua và đang gây ra nhiều hệ lụy, khó khăn to lớn, đa chiều, cả trước mắt và lâu dài đối với nhiều nước trên thế giới trong đó có ba nước chúng ta. Đồng thời các vấn đề an ninh phi truyền thống, nhất là những tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu, đang trực tiếp ảnh hưởng đến sinh kế, đời sống của người dân, an ninh và phát triển của mọi quốc gia.
Tuy vậy, chúng ta vẫn lạc quan và hi vọng về tương lai. Hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là khát vọng cháy bỏng, vẫn là dòng chảy và xu thế lớn của thời đại. Thế giới đã vượt qua đại dịch COVID-19. Đại dịch đã không làm chúng ta sụp đổ mà còn khiến loài người đoàn kết và trở lên mạnh mẽ hơn. Các xu hướng chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, đổi mới sáng tạo đang ngày càng được thúc đẩy mạnh mẽ và lan tỏa sâu rộng, tạo cơ hội hiếm có cho những nước đi sau như Việt Nam, Campuchia và Lào có thể bắt kịp, tiến cùng các nước và có thể vượt lên trên một số lĩnh vực nếu biết tận dụng thời cơ.
Với thông điệp Hòa bình, Hữu nghị, Đoàn kết và Hợp tác vì Thịnh vượng và Phát triển bền vững và để thực hiện hiệu quả Kết luận Cuộc gặp cấp cao giữa Người đứng đầu ba Đảng, Thỏa thuận giữa ba Thủ tướng về khu vực Tam giác phát triển CLV và Tuyên bố chung của Hội nghị cấp cao Quốc hội ba nước CLV lần thứ nhất, tôi có 5 đề xuất như sau:
Thứ nhất, về chính trị – đối ngoại: Quốc hội ba nước đã, đang và sẽ tiếp tục cùng nhau gìn giữ, vun đắp, gia tăng giá trị chiến lược của tình hữu nghị truyền thống, đoàn kết đặc biệt Campuchia-Lào-Việt Nam. Đây là tài sản vô giá của ba dân tộc, là nguồn sức mạnh to lớn, nhân tố quan trọng hàng đầu đối với an ninh và phát triển của mỗi nước. Đây là yếu tố “bất biến” để ứng phó với “vạn biến” của tình hình bất trắc, khó lường hiện nay trên thế giới. Quốc hội ba nước, hơn bao giờ hết cần chung tay, góp sức, góp phần củng cố nền tảng tin cậy chính trị, tình hữu nghị truyền thống và đoàn kết đặc biệt Campuchia-Lào-Việt Nam.
Chúng ta cùng phát huy trí tuệ tập thể, tăng cường chia sẻ thông tin, tham vấn giữa các cơ quan chuyên môn của ba Quốc hội trong hoàn thiện thể chế, ban hành chính sách pháp luật hỗ trợ các Chính phủ phát triển kinh tế – xã hội, đảm bảo an ninh, quốc phòng. Quốc hội ba nước tăng cường phối hợp chặt chẽ, ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn quốc tế và khu vực, nhất là tại Liên minh Nghị viện Thế giới (IPU), Diễn đàn Nghị viện châu Á-Thái Bình Dương (APPF), Hội đồng Liên Nghị viện ASEAN (AIPA). Hợp tác quốc hội CLV góp phần xây dựng Cộng đồng ASEAN, tăng cường vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực và thúc đẩy hợp tác Tiểu vùng Mekong.
Thứ hai, về kinh tế, thương mại, đầu tư: Quốc hội ba nước tiếp tục giám sát việc triển khai hiệu quả các Hiệp định, Thỏa thuận hợp tác đã ký, đàm phán để ký một số văn kiện mới tạo hành lang pháp lý đầy đủ, đồng bộ, thuận lợi trong hợp tác giữa song phương cũng như giữa ba nước CLV nhằm tạo đột phá trong hợp tác về kinh tế, tăng cường bổ trợ, kết nối giữa ba nền kinh tế CLV cả về quy hoạch, thể chế, cơ sở hạ tầng và kinh tế số. Ba cơ quan lập pháp nghiên cứu tiếp tục thông qua các cơ chế, chính sách đặc thù cho khu vực Tam giác phát triển CLV để khuyến khích thương mại – đầu tư, trong đó chú trọng thương mại biên giới và phát triển kinh tế cửa khẩu trên đất liền giữa ba nước, xây dựng hạ tầng cơ sở, đáp ứng nhu cầu và nguyện vọng của người dân tại khu vực Tam giác phát triển nói riêng và ba nước nói chung.
Thứ ba, về văn hóa – xã hội: Quốc hội ba nước phối hợp, giám sát việc triển khai Kế hoạch phát triển du lịch khu vực Tam giác phát triển CLV giai đoạn 2020-2025 và tầm nhìn 2030, tạo điều kiện thuận lợi đi lại qua biên giới cho du khách, liên kết phát triển hạ tầng và cơ sở vật chất kỹ thuật để khu vực ngã ba biên giới thực sự trở thành điểm du lịch chung ba nước, xúc tiến mô hình du lịch “3 quốc gia – 1 điểm đến”. Các Quốc hội tăng cường giám sát, thúc đẩy hợp tác y tế, giáo dục-đào tạo, giao lưu văn hóa giữa nhân dân dọc các tỉnh biên giới nói riêng và ba nước nói chung, góp phần tuyên truyền, giáo dục thế hệ trẻ ba nước về quan hệ hữu nghị Campuchia-Lào-Việt Nam. Đặc biệt, các Quốc hội chú trọng đề nghị các Chính phủ tạo điều kiện thuận lợi cho cộng đồng người gốc Việt, Campuchia, Lào sinh sống, học tập, làm việc tại mỗi nước phù hợp với luật pháp sở tại và các quy định dựa trên nguyên tắc tôn trọng luật pháp quốc tế, góp phần vào sự phát triển của mỗi nước.
Thứ tư, về môi trường và biến đổi khí hậu: Ba Quốc hội tăng cường phối hợp, trao đổi về thông qua các luật liên quan đến môi trường, tài nguyên nước, cũng như tăng cường hợp tác với các nước, các đối tác và tổ chức quốc tế có liên quan trong những lĩnh vực này. Chú trọng vấn đề quản lý và sử dụng bền vững, hiệu quả nguồn nước sông Mekong vì lợi ích chung và mỗi quốc gia ven sông, hợp tác chặt chẽ trong khuôn khổ Ủy hội sông Mekong quốc tế và các cơ chế hợp tác Mekong, do an ninh nguồn nước tác động đến an ninh lương thực, an ninh năng lượng và sinh kế của hàng triệu người dân. Quốc hội ba nước khuyến khích các Chính phủ và các bên liên quan thúc đẩy thực hiện các mục tiêu, cam kết phát triển bền vững toàn cầu, chống biến đổi khí hậu.
Thứ năm, về quốc phòng, an ninh: Quốc hội ba nước tiếp tục củng cố trụ cột về hợp tác quốc phòng, an ninh, ủng hộ lẫn nhau để bảo đảm giữ vững ổn định, trật tự, an ninh ở mỗi nước, thống nhất không để cho bất kỳ lực lượng nào sử dụng lãnh thổ nước này chống nước kia. Cơ quan lập pháp ba nước tạo điều kiện thúc đẩy, giải quyết các vấn đề tồn đọng để sớm hoàn thành công tác phân giới cắm mốc trên đất liền giữa Việt Nam-Campuchia và giữa Campuchia-Lào để xây dựng đường biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, vì lợi ích chung của Nhân dân ba nước.
Thưa các quý vị,
4. Hội nghị cấp cao Quốc hội ba nước CLV lần thứ nhất là dấu mốc quan trọng, mở ra trang mới trong hợp tác giữa ba cơ quan lập pháp, hoàn thiện “ba đỉnh tam giác” của cơ chế hợp tác CLV: Người đứng đầu ba Đảng, Thủ tướng ba nước và giờ là Chủ tịch ba Quốc hội. Trong cuộc gặp với ba Chủ tịch Quốc hội sáng nay, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Lào gọi đây là “thế kiềng ba chân”, góp phần làm sâu sắc quan hệ hữu nghị đoàn kết giữa ba nước.
Năm 2024, ba nước sẽ kỷ niệm 25 năm thành lập khu vực Tam giác phát triển CLV. Những kết quả của Hội nghị chúng ta hôm nay sẽ góp phần xây dựng tầm nhìn mới cho hợp tác CLV nói chung và Khu vực Tam giác phát triển CLV trong 25 năm tiếp theo.
Tôi tin tưởng rằng, dưới sự chủ trì của ba Chủ tịch Quốc hội, tinh thần hữu nghị và đoàn kết, sự hợp tác chặt chẽ của các vị đại biểu và sự chuẩn bị chu đáo của Quốc hội nước chủ nhà Lào, Hội nghị cấp cao Quốc hội ba nước CLV lần thứ nhất sẽ thành công tốt đẹp.
Chúc các vị đại biểu có nhiều sức khỏe, hạnh phúc và thành công trên trọng trách cao cả của mình.
Xin trân trọng cảm ơn.”.
