Tinh hoa muối tôm Tây Ninh

Niềm tự hào của người Tây Ninh

Đặt chân đến Tây Ninh dưới cái nắng gay gắt của một tỉnh vùng biên, chúng tôi cảm thấy ngạc nhiên khi một mảnh đất không có biển và tôm lại cho ra đời món muối tôm mặn mòi, thơm ngon, không nơi nào sánh được. Đó không chỉ là bí quyết mà còn là niềm tự hào của người dân Tây Ninh.

Theo người dân địa phương, đúng như tên gọi, muối tôm Tây Ninh là sự kết hợp giữa tôm và muối. Dù nghe có vẻ đơn giản, nhưng để tạo ra những hạt muối tôm thơm ngon và chất lượng, các thợ ở đây phải trải qua nhiều công đoạn chế biến tỉ mỉ và công phu. Ngoài ra, thiên nhiên ưu đãi Tây Ninh với thời tiết nắng nóng kéo dài, có thời điểm lên đến hơn 10 giờ/ngày, là lợi thế hiếm có của nghề làm muối tôm.

Đến thăm cơ sở sản xuất muối tôm Thắng Lợi, một trong những đơn vị sản xuất muối tiêu biểu tại tỉnh Tây Ninh, chúng tôi được “mục sở thị” quy trình sản xuất công phu và nghe câu chuyện xây dựng thương hiệu, đưa đặc sản Tây Ninh vươn khơi.

Theo chị Trương Thị Vũ Vi, chủ cơ sở muối tôm Thắng Lợi, hiện tại Tây Ninh có rất nhiều cơ sở sản xuất muối tôm với chủng loại đa dạng. Để có chỗ đứng trên thị trường, cơ sở luôn đặt chất lượng sản phẩm và vệ sinh an toàn thực phẩm lên hàng đầu.

Để tạo ra hạt muối có hương vị thơm ngon, đậm đà, tôm và ớt phải tươi ngon, không hư hỏng, muối không được để lẫn tạp chất. Tiếp đến, tôm, ớt và muối được xay nhuyễn, trộn đều theo tỷ lệ nhất định, sau đó cho lên chảo và rang đều. Quá trình này rất quan trọng vì nó quyết định đến màu sắc và hương vị đặc trưng của muối tôm.

“Nếu như trước đây, người thợ phải canh lửa và rang đều tay để tạo ra màu sắc đỏ gạch và hương thơm đặc biệt, thì nay, cơ sở đã kết hợp phương pháp thủ công và ứng dụng công nghệ hiện đại như trang thiết bị máy móc và quy trình sản xuất công nghiệp để tạo ra sản phẩm vừa đẹp mắt, đồng đều, lại đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm mà không mất đi giá trị, hương vị truyền thống, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng”, chị Trương Thị Vũ Vi chia sẻ.

Dù có trang thiết bị hiện đại hỗ trợ, nhưng để tránh mất đi hương vị và bản sắc truyền thống, công đoạn phơi muối tôm vẫn còn phụ thuộc vào thời tiết. Nắng càng to, người làm muối càng mừng. Để tận dụng tối đa ánh nắng, cơ sở đã đầu tư hệ thống nhà kín.

Dù chi phí đầu tư khá lớn, nhưng nhà kín bảo vệ muối trước thời tiết bất lợi như mưa gió thất thường, đồng thời hấp thụ tối đa nguồn nhiệt, giúp muối khô nhanh hơn, đồng đều hơn mà không làm mất màu hay chất lượng. Ngoài ra, nhà kín còn ngăn ngừa côn trùng xâm nhập, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.

Vị ngon ngày Tết

Chị Trương Thị Vũ Vi tiết lộ thêm rằng, nhờ sản xuất bài bản kết hợp tinh hoa truyền thống và công nghệ hiện đại, năm 2023, các sản phẩm muối tôm của cơ sở vinh dự được công nhận là sản phẩm OCOP 3 sao. Hiện cơ sở đang tiếp tục nâng hạng lên 4 sao. Việc được công nhận sản phẩm OCOP là một trong những tấm “giấy thông hành” hữu hiệu để đưa nông sản của cơ sở ra thị trường.

“Để có chỗ đứng trên thị trường, đòi hỏi cơ sở sản xuất phải uy tín, có tâm, có tầm và đầy đủ giấy tờ chứng minh nguồn gốc xuất xứ, vệ sinh an toàn thực phẩm. Việc đạt chứng nhận OCOP không hề dễ dàng. Chúng tôi phải có tất cả giấy tờ, chứng nhận về an toàn thực phẩm và các quy trình sản xuất từ muối, ớt, tỏi, tôm…” chị Trương Thị Vũ Vi nói.

Từ một xưởng sản xuất nhỏ lẻ, đến nay, Thắng Lợi là một trong những cơ sở sản xuất quy mô lớn tại tỉnh Tây Ninh. Bình quân mỗi tháng, cơ sở cung ứng ra thị trường hơn 400kg muối tôm các loại. Sản phẩm của cơ sở không chỉ có mặt trên các kệ hàng của chuỗi cửa hàng thực phẩm sạch, siêu thị mà còn xuất sang Mỹ, Hàn Quốc.

Theo chị Vi, muối tôm Thắng Lợi không chỉ ngon mà còn giàu giá trị dinh dưỡng và là thức chấm không thể thiếu trong ngày Tết. Hiện Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025 đang đến gần, căn cứ vào diễn biến của thị trường, cơ sở đã có kế hoạch sản xuất cụ thể, cân đối sản lượng phù hợp để đáp ứng nhu cầu thị trường Tết.

“Ngoài muối ớt tôm, cơ sở còn có sản phẩm muối ớt chay, muối tiêu, muối sả… phục vụ đa dạng đối tượng khách hàng. Với chất lượng vượt trội và công thức chế biến đặc biệt, hy vọng với khẩu hiệu ‘Muối Thắng Lợi không nghĩ ngợi,’ người tiêu dùng sẽ được thưởng thức sản phẩm ngon trong bữa cơm sum vầy, Tết đoàn viên”, chị Vi chia sẻ.

Theo bà Võ Thị Thu Cúc, Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh Tây Ninh, muối tôm Tây Ninh có màu đỏ tươi, mùi thơm nồng nàn và vị cay nồng đậm đà, khiến thực khách ăn một lần là không thể quên. Đặc biệt, muối tôm Tây Ninh được sản xuất bằng công nghệ tiên tiến, sạch và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế như ISO, HACCP…

“Hiện nay, muối tôm Tây Ninh đã trở thành một thương hiệu được ưa chuộng trong nước và xuất khẩu sang một số thị trường quốc tế, đặc biệt là Mỹ, một thị trường khó tính. Đây là một thành công đáng tự hào, chứng minh rằng một địa phương không có biển, không có tôm hay tỏi, nhưng vẫn có thể chế biến thành công sản phẩm đạt tiêu chuẩn và xuất khẩu ra thế giới”, bà Cúc phấn khởi nói.