Tiếp tục khai quật khảo cổ thành Luy Lâu

Bộ VHTT&DL vừa có quyết định số 566/QĐ-BVHTTDL cho phép Bảo tàng Lịch sử quốc gia phối hợp với Sở VHTT&DL tỉnh Bắc Ninh và Trường Đại học Đông Á Nhật Bản khai quật khảo cổ tại khu vực tường thành ngoại, phía Tây di tích thành cổ Luy Lâu (phường Thanh Khương, thị xã Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh).

Thời gian khai quật từ ngày 25/3 đến ngày 29/4/2025, trên diện tích 100m2. Chủ trì khai quật là ông Lê Văn Chiến (Bảo tàng Lịch sử quốc gia).

Trong thời gian khai quật khảo cổ, cơ quan được cấp giấy phép cần chú ý bảo vệ địa tầng của di tích; có trách nhiệm giữ gìn, bảo quản những hiện vật thu thập được trong quá trình khai quật khảo cổ.

Sau khi kết thúc đợt khai quật khảo cổ, Bảo tàng Lịch sử quốc gia và Sở VHTT&DL tỉnh Bắc Ninh phải có báo cáo sơ bộ và đề xuất phương án quản lý, bảo vệ khu vực đã khai quật khảo cổ trong thời gian chậm nhất 1 tháng và báo cáo khoa học trong thời gian chậm nhất 1 năm, gửi về Bộ VHTT&DL.

Trước đó, trong đợt khai quật di tích thành cổ Luy Lâu lần thứ 8 năm 2024, các nhà khoa học đã phát hiện các vết tích nền đất đắp thời Lục Triều (thế kỷ III-VI), giếng đất thời Trần (thế kỷ XIII-XIV) và đặc biệt là dấu vết của xưởng luyện kim, đúc trống đồng.

Di vật thu được trong lần khai quật này gồm các loại vật liệu xây dựng, đồ gốm đất nung, sành, gốm men thuộc giai đoạn giai đoạn 10 thế kỷ đầu Công nguyên, thời Lý, Trần, Lê Trung hưng và Nguyễn và một số mảnh sứ thời Nguyên (Trung Quốc).

Theo các tư liệu lịch sử, thành cổ Luy Lâu được xây dựng vào khoảng thế kỷ thứ II trước Công nguyên. Đây từng là kinh đô của nước Âu Lạc do vua An Dương Vương xây dựng sau khi dời đô từ Cổ Loa. Theo truyền thuyết, thành được xây dựng bằng gậy tre thần, chỉ sau một đêm đã hoàn thành.

Theo những tài liệu nghiên cứu của TS Trần Đình Luyện, trong số những lũy thành thời Bắc thuộc (thành Mê Linh, thành Dền, thành Vượn, thành Quèn ở Hà Nội và thành cổ Núi Thành ở Hà Tĩnh) thì thành Luy Lâu là di tích có quy mô lớn và bề thế nhất. Không chỉ có quy mô lớn mà thành Luy Lâu còn được xây đắp kiên cố với hệ thống lũy hào khép kín, có cửa, bến, cầu, đồn trại và những lũy tre dày đặc bao quanh.

Trải qua hơn 20 thế kỷ, đến nay với bao biến cố, thăng trầm, các lũy thành bị san bạt đi nhiều. Tuy nhiên, trải trên diện tích rộng lớn cả khu vực nội và ngoại thành cổ Luy Lâu vẫn còn những dấu tích cư trú, kiến trúc như đường viền thành cao khoảng 1-3m so với mặt ruộng; dãy ao cổ nối với nhau chạy thành dải liên tiếp là vết tích của việc đào đất đắp hào cùng vô số hiện vật, di vật gạch ngói các loại, đồ dùng sinh hoạt, công cụ sản xuất…

Năm 1964, thành cổ Luy Lâu được xếp hạng là Di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia.

T.Toàn