Thuế quan của Mỹ “rung chuyển” thế giới, xuất hiện “người” hưởng lợi bất ngờ

Thuế quan ‘ăn miếng trả miếng’ của Mỹ và Trung Quốc có thể thúc đẩy nhu cầu đối với một số sản phẩm của Nga. (Nguồn: Alwaght)

Ngay sau khi nhậm chức, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã công bố áp thuế quan đối với một loạt đối tác thương mại lớn của đất nước như Trung Quốc, Mexico, Canada và Liên minh châu Âu (EU). Theo ông Trump, động thái này sẽ giúp giải quyết tình trạng bất bình đẳng trong thương mại toàn cầu, khiến nền kinh tế lớn nhất thế giới phải mua nhiều hàng hóa từ các nước ngoài hơn là bán cho họ.

Ngày 3/3, ông chủ Nhà Trắng xác nhận sẽ áp dụng mức thuế 25% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Canada và Mexico.

Thuế quan “ăn miếng trả miếng”

Trong khi đó, Trung Quốc đã đáp trả bằng cách công bố mức thuế mới đối với các sản phẩm nông nghiệp của Mỹ, dự kiến sẽ có hiệu lực vào ngày 10/3.

Theo các biện pháp mới nhất của đất nước tỷ dân, mức thuế 15% sẽ được áp dụng đối với các sản phẩm của Mỹ bao gồm thịt gà, lúa mì và ngô. Các sản phẩm khác như đậu nành, thịt bò, thịt lợn, hải sản, sản phẩm từ sữa và trái cây và rau quả sẽ phải chịu mức thuế 10%.

Trước đó, Bắc Kinh cũng đã áp thuế biên giới 15% đối với than và các sản phẩm khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) nhập khẩu từ Washington để trả đũa thuế quan của ông Trump. Trung Quốc cũng áp thuế 10% đối với dầu thô và ô tô của Mỹ.

Động thái của Bắc Kinh là để đáp trả việc Tổng thống Trump áp thêm thuế 20% đối với hàng hóa của nền kinh tế lớn nhất châu Á, ngoài các mức thuế đã áp dụng trước đó. Điều này có nghĩa là thuế quan tích lũy của Washington đối với một số hàng hóa từ Bắc Kinh có thể lên tới 45-50%.

Nga có thể hưởng lợi thế nào?

Theo trang The Moscow Times, thuế quan thực chất đang đánh vào các công ty Mỹ muốn mua hàng hóa từ Trung Quốc và ngược lại.

Điều này tạo ra động lực cho hai nền kinh tế lớn nhất thế giới tích cực thúc đẩy hàng hóa trong nước hoặc tìm kiếm đối tác thương mại mới.

Thuế quan “ăn miếng trả miếng” của Mỹ và Trung Quốc cũng có thể thúc đẩy nhu cầu đối với một số sản phẩm của Nga.

Ông Andrei Sizov, Giám đốc công ty tư vấn SovEcon cho hay, các nhà xuất khẩu nông sản – bao gồm cả Nga -có thể được hưởng lợi từ sự rạn nứt thương mại giữa hai “đầu tàu” kinh tế của thế giới.

“Không rõ xung đột thương mại giữa Washington và Bắc Kinh sẽ kéo dài bao lâu. Nhưng nếu nó kéo dài, Nga đương nhiên sẽ là một trong những quốc gia được hưởng lợi. Khi đó, có lẽ đất nước tỷ dân sẽ quay lại mua lúa mì từ xứ bạch dương”, ông Andrei Sizov dự báo.

Song song với đó, Nga cũng có thể tăng cường xuất khẩu năng lượng sang Trung Quốc.

Ví dụ, bà Natalia Milchakova, một nhà phân tích hàng đầu tại Freedom Finance Global nhận định, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới có thể mua LNG từ Moscow, thay vì Washington hay nhập khí đốt qua đường ống của Nga thông qua đường ống Power of Siberia (Sức mạnh của Siberia).

Tuy nhiên, vẫn có giới hạn về lượng dầu khí mà Nga có thể cung cấp cho Trung Quốc. Và điều quan trọng hơn, Bắc Kinh còn có các lựa chọn khác như mua dầu khí từ Myanmar hay Kazakhstan.

Nền kinh tế lớn nhất thế giới có thể dỡ bỏ lệnh trừng phạt các ngân hàng của xứ bạch dương, nếu ký được thỏa thuận có lợi về kim loại đất hiếm. (Nguồn: The Moscow Times)

Bắc Kinh “bắt tay” với Moscow, nới lỏng trừng phạt

Trong khi đó, một số người đưa ra giả thuyết rằng, thuế quan của ông Trump có thể khiến các nền kinh tế lớn như Trung Quốc hạn chế giao dịch thương mại với Mỹ và có thể “nương tay” với các lệnh trừng phạt Nga.

Chính quyền cựu Tổng thống Joe Biden đã áp đặt lệnh trừng phạt dầu mỏ rộng rãi đối với Nga vào tháng 1/2025 trước ngày rời nhiệm sở. Các lệnh trừng phạt ấy không chỉ áp dụng đối với các công ty Mỹ mà còn đối với các công ty của nước thứ ba vi phạm lệnh trừng phạt Nga.

Nhà phân tích Alexander Franchuk dự đoán, xung đột thương mại Mỹ-Trung Quốc có thể làm tăng khả năng các công ty của đất nước tỷ dân đồng ý mua dầu của Nga, bất chấp những rủi ro về trừng phạt.

Gần đây, Nhà Trắng đã chỉ đạo Bộ Ngoại giao và Bộ Tài chính soạn thảo đề xuất nhằm giảm bớt các hạn chế đối với một số thực thể và cá nhân Nga, trong đó có các doanh nhân quan trọng. Những đề xuất này sẽ sớm được thảo luận với đại diện Nga như một phần trong chiến lược tái thiết quan hệ hai nước.

Nhà kinh tế học Bartu Soral người Thổ Nhĩ Kỳ dự đoán, nền kinh tế lớn nhất thế giới có thể dỡ bỏ lệnh trừng phạt các ngân hàng của xứ bạch dương, nếu ký được thỏa thuận có lợi về kim loại đất hiếm.

Ông chỉ rõ, tính đến năm 2024, ngành công nghiệp lớn nhất thế giới là sản xuất chất bán dẫn và vi mạch với giá trị thị trường là 8.000 tỷ USD. Và Trung Quốc đứng đầu trong lĩnh vực này, thống trị thị trường khoáng sản chiến lược, bao gồm cả đất hiếm.

Dữ liệu của Cục Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS), Nga có trữ lượng kim loại đất hiếm lớn thứ năm thế giới, đứng sau Trung Quốc, Brazil, Ấn Độ và Australia. USGS ước tính, trữ lượng kim loại đất hiếm của xứ bạch dương là 3,8 triệu tấn.

“Chúng tôi hiện thấy Mỹ đang tìm cách hợp tác với Nga trong lĩnh vực khoáng sản, đất hiếm. Nếu một thỏa thuận giữa hai quốc gia đạt được ở giai đoạn hiện tại, các ngoại lệ sẽ được đưa ra đối với các lệnh trừng phạt Moscow”, nhà kinh tế người Thổ Nhĩ Kỳ dự báo.

Đương nhiên, Nga cũng gặp phải những khó khăn nhất định khi chính sách thương mại của đất nước hùng mạnh hàng đầu thế giới.

Về năng lượng, Trung Quốc có nhiều lựa chọn để nhắm đến như mư dầu khí của Myanmar và Kazakhstan.

Ông Ilya Seredyuk, Thống đốc vùng Kemerovo đánh giá, Moscow sẽ gặp khó khăn trong việc tăng lượng xuất khẩu than sang nền kinh tế lớn nhất châu Á, nếu Bắc Kinh áp thuế đối với mặt hàng này của Washington.

Và chiến tranh thương mại bùng nổ giữa Mỹ và Trung Quốc chắc chắn sẽ gây tổn hại đến tăng trưởng kinh tế toàn cầu trong dài hạn. Điều này có thể làm giảm nhu cầu trên toàn thế giới về các nguồn năng lượng, ảnh hưởng đến doanh thu dầu khí – một trong những trụ cột quan trọng của xứ bạch dương.