Thực hư về ngôi nhà dát vàng ở Cần Thơ?

Là màu vàng…

Gần đây, ở TP. Cần Thơ rộ lên thông tin về 1 căn nhà được cho là có nhiều chi tiết, đồ vật dát vàng ở khu vực 1, phường An Khánh, quận Ninh Kiều, khiến nhiều người thắc mắc là vàng thật hay giả? Nào là ghế, tượng phật, tượng cô gái, trần nhà, vách, tủ bếp, đèn… đều vàng óng. Thậm chí chiếc đèn cổng để ngoài sát lề đường cũng “dát vàng”.

Nhiều trang tin giật nội dung đây là căn nhà dát vàng với nhiều tâm huyết của chủ nhân. Với hàng trăm đồ vật trang trí treo tường, vật lưu niệm lớn có, nhỏ có, nếu dát vàng thật thì cần bao nhiêu vàng? Bao nhiêu công sức để dát vàng lên hết những đồ vật này? Nhiều người dân khi đến tham quan ngôi nhà này về thì đã loan tin là ngôi nhà “dát vàng”, nhưng khi người khác hỏi là vàng thật hay giả thì không thể khẳng định được.

Mục sở thị căn nhà “dát vàng” này, một kiến trúc sư dày dạn kinh nghiệm ở TP. Cần Thơ cho biết: Chủ nhân của những ngôi nhà được cho là dát vàng như thế này thường sẽ không tiết lộ là vàng thật hay vàng giả. “Có thể họ sẽ dát vàng thật ở một vài đồ vật, chi tiết nào đó, nhưng cũng không cho ai biết vì lý do cá nhân, hoặc vì sự an toàn”, kiến trúc sư này nói.

Theo vị kiến trúc sư này, để đồ vật, chi tiết trong nhà có màu như vàng thật thì có 3 cách, đó là dát vàng thật, vàng công nghiệp và sơn nhũ vàng. Trong 3 cách này, dát vàng thật vàng giả dù khác nhau về nguyên liệu nhưng cách dát thì khá giống nhau, cách dễ nhất là sơn nhũ vàng. “Dùng bình sơn nhũ vàng có nguồn gốc từ Thái Lan, phun lên đồ vật rồi xịt thêm 1 lớp sơn bóng nữa thì nhìn không khác gì vàng thật”, kiến trúc sư cho biết.

Vàng công nghiệp – chính xác hơn là những lá vàng công nghiệp được nhập khẩu từ Trung Quốc, Đài Loan… dùng để dát lên một số đồ vật, tượng thủ công mỹ nghệ. Những lá vàng công nghiệp này thường có 2 kích cỡ phổ biến là 9x9cm và 16x16cm. Theo tìm hiểu của PV, trên một số hệ thống bán hàng trực tuyến, 500 lá vàng công nghiệp, kích thước 9x9cm đang được chào bán với giá khuyến mãi chỉ là 150.000 đồng.

Lá vàng công nghiệp này được quảng cáo là có màu sắc như vàng thật, độ sáng bóng, bền màu, dễ chế tác và giá thành rẻ. Những lá vàng này có thể dát lên nhiều chất liệu khác nhau như gỗ, thủy tinh, nhựa, xi măng, thạch cao và cho ra sản phẩm không khác gì vàng thật. Như vậy, đồ vật, chi tiết được dát vàng công nghiệp thì được hiểu là dát vàng, nhưng không phải vàng thật!

Để dát những lá vàng công nghiệp này vào đồ vật cũng rất đơn giản. Theo vị kiến trúc sư này, chỉ cần thợ sơn nước bình thường đều có thể làm được. Trước tiên, bề mặt được dát phải làm sạch, sau đó quét lên khu vực cần dát 1 lớp keo. Tiếp đến lấy lá vàng ra và dán lên, đối với những bề mặt rộng thì dán chồng mép từng lá vàng lên.

Lớp keo được quét lên bề mặt đồ vật sẽ giữ cho lá vàng dính chặt vào. Sau đó dùng chổi mềm quét nhẹ đi phần lá vàng thừa. Đối với những chi tiết nhỏ nằm trong hóc hẻm của đồ vật, có thể dùng những mảnh vụn của lá vàng thừa để đắp vào. Chỉ cần như vậy là đã tạo nên bề mặt đồ vật được dát vàng. Để giữ cho màu của những lá vàng này bền bỉ, người ta còn phun lên 1 lớp keo để bảo vệ và tạo độ bóng.

… Nhưng không phải vàng

Ngôi nhà được gọi là “dát vàng” ở phường An Khánh mở cửa cho khách đến tham quan, chụp ảnh. Ngôi nhà “dát vàng” thực chất là do khách đến tham quan, thấy nhiều đồ vật được “dát vàng” nên mới gọi tên như vậy. Thực chất ngôi nhà này có tên là ngôi nhà gạch men vì được ốp nhiều loại gạch men ngoại nhập. Chủ nhân của căn nhà này cũng từ chối tiết lộ sự thật: vàng thật hay vàng giả, về hàng ngàn đồ vật “dát vàng” này.

Sau khi tham quan hết các tầng của ngôi nhà “dát vàng” ở phường An Khánh, kiến trúc sư này khẳng định nhiều đồ vật ở đây được dát bằng vàng lá công nghiệp chứ không hề là vàng thật. Ông còn phân tích ở những chi tiết nhỏ, ngóc ngách của một số đồ vật còn có dấu hiệu của vụn vàng khi được đắp vào.

Ở một số mặt phẳng như mặt bàn, những đường gân chia tách những lá vàng được đắp lên vẫn thể hiện rõ. Với số lượng đồ vật được đắp lá vàng công nghiệp tại ngôi nhà này, ông cho biết phải tốn khá nhiều công sức mới hoàn thành được. Và số lá vàng để dát hết những đồ vật này phải lên đến hàng ngàn lá.

Vị kiến trúc sư này cho biết thêm, ở Việt Nam hiện vẫn có làng nghề dát vàng thật. Đó là làng nghề truyền thống Kiêu Kỵ ở Gia Lâm, Hà Nội, chuyên quỳ những lá vàng 24k, dùng để dát lên đồ vật. Đây là làng nghề hơn 400 năm, hiện có thể xem là làng nghề duy nhất ở Việt Nam làm vàng quỳ.

Clip nhà “dát vàng” ở Cần Thơ.

Điều kỳ diệu của những nghệ nhân ở đây là họ có thể đập 1 chỉ vàng 24k thành 1 tấm vàng rộng 1 mét vuông. Để tạo ra những lá vàng siêu mỏng, họ cắt đập rồi tán thành những mảnh vàng mỏng bằng đầu ngón tay.

Sau đó, đặt vào 1 dụng cụ gọi là lá quỳ rồi bắt đầu dùng búa đập trong suốt 1 tiếng đồng hồ. Dưới những nhát búa đều đặn này, mảnh vàng được dát thành siêu mỏng, đến mức chỉ cần thở mạnh là chúng có thể bay đi. Sau đó, những lá quỳ đựng vàng này được đưa vào phòng kín gió để tách lá vàng ra khỏi quỳ.

Những lá vàng này sau đó sẽ được dùng để dát lên đồ vật. Quá trình dát vàng cũng đòi hỏi sự tỉ mỉ công phu, cốt yếu sao để tận dụng được hết các lá vàng, ít hao hụt. Những vụn vàng li ti sẽ được tận dụng lại…