Thủ tướng sắp tới của Đức tuyên bố ‘nước Đức đã trở lại’

Liên minh Dân chủ Cơ đốc giáo bảo thủ (CDU) của ông Merz và Đảng Dân chủ Xã hội (SPD) hiện đang đàm phán để thành lập chính phủ liên minh sau cuộc bầu cử tháng trước. Họ đã đề xuất quỹ đầu tư 500 tỷ euro (544 tỷ USD) dành cho cơ sở hạ tầng, đồng thời sửa đổi trần nợ công để củng cố quốc phòng và thúc đẩy tăng trưởng tại nền kinh tế lớn nhất châu Âu.

Với sự ủng hộ của Đảng Xanh, liên minh này có khả năng đạt được đa số 2/3 cần thiết để sửa đổi hiến pháp, phá vỡ truyền thống tài khóa khắt khe của Đức suốt nhiều thập kỷ qua. Cuộc bỏ phiếu về đề xuất này dự kiến diễn ra vào thứ Ba tuần tới (18/3).

Ông Merz nhấn mạnh sự cần thiết phải thông qua gói biện pháp này càng sớm càng tốt, đặc biệt trong bối cảnh chính sách của Mỹ thay đổi dưới thời Tổng thống Donald Trump. Ông cảnh báo rằng một Nga thù địch và một Mỹ không đáng tin cậy có thể khiến châu Âu rơi vào tình trạng dễ bị tổn thương.

Ông Merz phát biểu trong cuộc họp báo: “Đức đã trở lại. Đức đang có những đóng góp quan trọng vào việc bảo vệ tự do và hòa bình ở châu Âu”. Ông muốn gói tài chính này được thông qua trước khi quốc hội mới nhóm họp vào ngày 25/3/2025, vì khi đó, phe cực hữu và cực tả có thể gây khó khăn cho kế hoạch này.

Thỏa hiệp với Đảng Xanh bao gồm việc phân bổ 100 tỷ euro từ 500 tỷ euro của quỹ cơ sở hạ tầng cho Quỹ chuyển đổi kinh tế và khí hậu.

Ba đảng gồm bảo thủ, SPD và Xanh đã đồng ý rằng toàn bộ số tiền này phải được chi cho các chương trình mới, không được dùng để bù đắp thâm hụt ngân sách, trong vòng 12 năm tới.

Dù đạt được thỏa thuận, ông Merz vẫn đối mặt với chỉ trích từ phe đối lập, bao gồm cả một số thành viên đảng Xanh. Họ cáo buộc ông “lừa dối cử tri”, vì trong chiến dịch tranh cử ông cam kết không mở rộng chi tiêu, nhưng chỉ vài ngày sau khi chiến thắng đã đề xuất một sự thay đổi tài khóa mang tính địa chấn.

Hiện tại, ông Merz không thể để mất quá nhiều phiếu bầu trong cuộc bỏ phiếu vào thứ Ba, khi liên minh bảo thủ, SPD và Đảng Xanh chỉ dư đúng 30 phiếu so với mức tối thiểu cần thiết để sửa đổi hiến pháp.

Nếu được thông qua, các cải cách này sẽ đánh dấu một sự thay đổi lớn đối với quy định “phanh nợ” (debt brake) – một biện pháp được đưa ra sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008 nhằm hạn chế mức thâm hụt ngân sách của Đức.

Cao Phong (theo DW, Reuters)