Thủ tướng nêu 3 ưu tiên chiến lược, 3 đột phá hành động để ASEAN bước vào kỷ nguyên mới

Cơ hội hiếm có

Chiều 25/2, tại Hà Nội, Diễn đàn Tương lai ASEAN 2025 với chủ đề “Xây dựng ASEAN đoàn kết, bao trùm và tự cường trong một thế giới biến động” chính thức khai mạc.

Diễn đàn Tương lai ASEAN là sáng kiến do chính Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khởi xướng và công bố tại Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 43 (năm 2024).

Diễn đàn năm nay được tổ chức vào ngày 25-26/2 với chủ đề Xây dựng ASEAN đoàn kết, bao trùm và tự cường trong một thế giới biến động.

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã dẫn lại câu tục ngữ Việt Nam “Một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao” để minh chứng thực tế càng đúng đắn trong bối cảnh ASEAN và Việt Nam đang đứng trước khởi điểm lịch sử mới cùng hướng tới mục tiêu đầy khát vọng.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết Diễn đàn Tương lai ASEAN năm nay là sự kiện lớn, có ý nghĩa kỷ niệm 10 năm hình thành Cộng đồng ASEAN, 30 năm Việt Nam gia nhập mái nhà chung ASEAN và cũng là năm sẽ thông qua Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045 cùng các Kế hoạch chiến lược để đưa ASEAN bước vào kỷ nguyên mới, hướng tới một cộng đồng đoàn kết, thống nhất trong đa dạng “tự cường, đổi mới sáng tạo, năng động và lấy người dân làm trung tâm”.

Ông nhận định chúng ta đang sống trong một thế giới đầy biến động với thách thức và cơ hội đan xen và thách thức nhiều hơn cơ hội.

Nhìn xa hơn, thế giới đang chứng kiến những chuyển biến to lớn mang tính thời đại với ba xu thế: phân cực hoá về chính trị, già hoá về dân số, cạn kiệt về tài nguyên, đa dạng hoá về thị trường sản phẩm chuỗi cung ứng, xanh hoá và số hoá…

Bối cảnh này đặt ra bài toán khó nhưng mở ra cơ hội hiếm có để ASEAN khẳng định vị thế, bứt phá vươn lên.

Ra đời cách đây gần 60 năm với 5 thành viên sáng lập, ASEAN ngày nay đã trở thành Cộng đồng 10 quốc gia thống nhất trong đa dạng, là nền kinh tế lớn thứ 5 với tốc độ tăng trưởng cao hàng đầu thế giới; là tâm điểm của các tiến trình liên kết khu vực và toàn cầu; là cầu nối của đối thoại, hợp tác, phát triển của khu vực và góp phần tích cực vào định hình thế giới mới.

Bước vào giai đoạn mới, ASEAN được dự báo sẽ trở thành nền kinh tế lớn thứ ba thế giới với GDP vượt 10 nghìn tỷ USD, có thị trường tiêu dùng hơn 800 triệu dân, là trung tâm công nghệ, kinh tế số và đổi mới sáng tạo với nền kinh tế số dự kiến 1.000 tỷ USD vào năm 2030.

Để dự báo thành hiện thực, ASEAN không chỉ cần sự đoàn kết, nhất trí đồng lòng mà cần có tư duy đột phá, chiến lược sắc bén, lộ trình khả thi, nguồn lực tập trung và hành động quyết liệt.

3 ưu tiên chiến lược và 3 đột phá hành động

Tại diễn đàn, người đứng đầu Chính phủ đề xuất 3 ưu tiên chiến lược và 3 đột phá hành động.

Ba ưu tiên chiến lược đó là củng cố ASEAN tự chủ về chiến lược thông qua tăng cường đoàn kết và vai trò trung tâm của ASEAN.

Một ASEAN tự chủ chiến lược là một ASEAN đồng thuận, đoàn kết, cân bằng linh hoạt trong quan hệ đối ngoại, đóng vai trò tích cực trong định hình trật tự khu vực và đoàn kết hợp tác quốc tế.

Thứ hai là xây dựng ASEAN tự cường về kinh tế thông qua đổi mới các động lực tăng trưởng truyền thống, đồng thời thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới, nhất là về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

ASEAN cần đi đầu trong đẩy mạnh chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo, phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, năng lượng tái tạo, kết nối sâu với chuỗi cung ứng toàn cầu trở thành trung tâm sản xuất chiến lược của thế giới.

Thứ ba là giữ giá trị và bản sắc của ASEAN như: tinh thần đồng thuận hài hoà, thống nhất trong đa dạng, tôn trọng sự khác biệt.

Điều này không chỉ được tiếp tục phát huy mà còn là giá trị cần được ASEAN chia sẻ, lan toả rộng khắp trở thành phương châm ứng xử chung trong quan hệ quốc tế.

Về ba đột phá hành động, Thủ tướng chỉ rõ: Thứ nhất là xây dựng cơ chế ra quyết định linh hoạt, hiệu quả trách nhiệm hơn, đảm bảo vừa giữ nguyên tắc đồng thuận, vừa có cơ chế đặc thù cho các sáng kiến chiến lược tạo đột phá.

Thứ hai, đẩy mạnh hợp tác công tư để huy động mọi nguồn lực cho phát triển cho khu vực, nhất là các dự án trọng điểm, khuyến khích sự tham gia ngày càng lớn của khu vực tư nhân trong tổng đầu tư toàn xã hội, loại bỏ hơn nữa các rào cản và hạn chế thương mại truyền thống, phát triển môi trường kinh tế số thông minh an toàn, phục vụ thương mại đầu tư trong ASEAN.

Thứ ba là tăng cường hơn nữa về kết nối ASEAN nhất là kết nối hạ tầng, giao lưu nhân dân, hài hoà hoá về thể chế, nỗ lực rút ngắn hơn nữa quá trình ra quyết định và đơn giản hoá các quy trình thủ tục hành chính trong từng nước ASEAN để triển khai hiệu quả các hoạt động hợp tác.

ASEAN cần kết nối với các nước ASEAN và kết nối với các nước trên thế giới bằng thể chế thông thoáng, hạ tầng thông suốt và quản trị thông minh.

Ba thập kỷ đồng hành cùng ASEAN đã khẳng định tầm nhìn chiến lược đúng đắn của Việt Nam. ASEAN đã trở thành không gian chiến lược và môi trường phát triển tự nhiên của Việt Nam, trong khi Việt Nam luôn là thành viên tích cực, có trách nhiệm trong việc củng cố đoàn kết, tăng cường vai trò trung tâm và thúc đẩy phát triển bền vững của ASEAN.

Thủ tướng cho biết, Việt Nam tin tưởng mạnh mẽ vào sự đoàn kết, thống nhất, tinh thần hợp tác và sức sống, giá trị chiến lược của ASEAN.

“Chúng tôi cam kết là thành viên chủ động, tích cực và có trách nhiệm trong xây dựng Cộng đồng ASEAN đoàn kết, bao trùm và tự cường, cùng nhau hiện thực hóa Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045 vì lợi ích của mọi người dân trong khu vực, cùng các nước thành viên, đối tác và bạn bè quốc tế viết những trang sử mới đầy tự hào trong hành trình phát triển của ASEAN”, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh.