“Thứ 4 Ngày Xanh” – Từng hành động nhỏ, dựng tương lai xanh

GS.TS.NGND Đặng Thị Kim Chi – một trong những nhà khoa học tiên phong trong lĩnh vực bảo vệ môi trường tại Việt Nam phát biểu tại buổi lễ phát động

Thay đổi nhỏ tạo khác biệt lớn

Quỹ Vì tương lai xanh – Tập đoàn Vingroup vừa chính thức phát động chiến dịch “Thứ 4 Ngày Xanh” – ngày khuyến khích cộng đồng chung tay thực hiện những thay đổi nhỏ nhưng thiết thực nhằm bảo vệ môi trường.

GS.TS.NGND Đặng Thị Kim Chi, Phó Chủ tịch Hội bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam, nguyên Phó Viện trưởng Viện Khoa học và Công nghệ Môi trường, Đại học Bách khoa Hà Nội nhấn mạnh giá trị độc đáo của chiến dịch “Thứ 4 Ngày Xanh” chính là đề cao tầm quan trọng từ những thay đổi nhỏ về hành vi của mỗi cá nhân trong cuộc sống hàng ngày.

“Để thay đổi tư duy, chúng ta phải bắt đầu từ những hành động nhỏ nhưng thực tế, hướng đến xây dựng thói quen lâu dài”, GS.TS.NGND Đặng Kim Chi chia sẻ.

Theo bà, chiến dịch “Thứ 4 Ngày Xanh” mang đến cách tiếp cận thông minh khi dễ dàng triển khai, khuyến khích cộng đồng tham gia bằng việc thay đổi từ những hành động đơn giản như hạn chế đồ nhựa dùng một lần, chuyển sang phương tiện giao thông xanh… Sự thay đổi này không chỉ có tác động tức thời mà còn giúp định hình thói quen tiêu dùng, sinh hoạt của người dân theo hướng bền vững.

Bà Phan Thị Hồng Dung – Phó tổng giám đốc Công ty Cổ phần Di chuyển Xanh và Thông minh GSM chia sẻ về những nỗ lực để khuyến khích và kêu gọi cộng đồng gia tăng sử dụng các phương tiện di chuyển xanh.

“Khi chúng ta biến những thay đổi này thành lối sống hàng ngày, không chỉ cá nhân mà cả cộng đồng sẽ chung tay, tạo ra một thế hệ có ý thức trách nhiệm với việc góp phần giảm thiểu ô nhiễm và cải thiện chất lượng cuộc sống”, GS.TS.NGND Đặng Kim Chi nhấn mạnh

Nhìn nhận những thách thức nội tại, vị chuyên gia cũng cho biết thêm: cần đảm bảo sự đồng bộ trong các giải pháp từ quy mô cá nhân, doanh nghiệp đến chính sách vĩ mô. Chẳng hạn, việc phân loại rác sinh hoạt tại nguồn được quy định thực hiện đồng bộ trên cả nước bắt đầu từ ngày 01/01/2025 theo Luật Bảo vệ môi trường. Đây là bước đi quan trọng nhằm giảm lượng chất thải, bảo vệ môi trường, nhưng nếu không có hệ thống thu gom và xử lý phù hợp, nỗ lực này sẽ không đạt hiệu quả cao.

“Tôi cho rằng các chính quyền địa phương cần vào cuộc mạnh mẽ, đưa ra hướng dẫn cụ thể và đầu tư vào cơ sở hạ tầng để việc phân loại, thu gom, xử lý rác đạt hiệu quả thực sự”, bà chia sẻ.

GS. TS. NGND Đặng Thị Kim Chi nhấn mạnh rằng cần để những thay đổi giản dị trong giáo dục xanh trở thành thói quen và phát triển ứng dụng công nghệ xanh vào cuộc sống

Bên cạnh đó, vấn đề thay đổi thói quen lâu dài của người dân có thể vấp phải rào cản từ tâm lý và chi phí. Việc kết hợp giữa công nghệ xanh và giáo dục xanh, như cách làm đồng bộ của Quỹ Vì Tương lai xanh sẽ giúp thúc đẩy chuyển đổi nhận thức, tạo điều kiện sản xuất và sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường.

Vị chuyên gia cũng cho rằng, hiện nay, việc tăng cường giáo dục về môi trường trong các trường học là vô cùng quan trọng, nhằm giúp thế hệ trẻ sớm hình thành thói quen xanh và có ý thức trách nhiệm đối với hành tinh.

“Một ngôi nhà vững chãi là ngôi nhà có nền móng chắc chắn. Một xã hội bền vững là xã hội có những nhân tố xanh với tư duy hướng đến phát triển bền vững. Chiến dịch “Thứ 4 Ngày Xanh” sẽ gieo mầm cho những nhân tố xanh đó”, GS. Kim Chi nhận định.

Bước đi chiến lược để xây dựng một hệ sinh thái xanh toàn diện

Trong khi đó, TS. Trần Nam Tú, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học, Công nghệ và Môi trường (Bộ Giáo dục & Đào tạo), khẳng định chiến dịch “Thứ 4 Ngày Xanh” là một cú hích mạnh mẽ, có khả năng thúc đẩy sâu rộng tinh thần “Sống xanh – Nghĩ xanh – Hành động xanh”, đặc biệt là trong giới trẻ. Đồng thời, chiến dịch còn đóng vai trò then chốt, là một phần không thể thiếu trong nỗ lực của Việt Nam hướng tới mục tiêu Net Zero vào năm 2050.

“Chúng ta đang chứng kiến tình trạng ô nhiễm không khí, ô nhiễm nguồn nước, đất đai, rác thải nhựa, biến đổi khí hậu và suy giảm đa dạng sinh học ngày càng gia tăng. Trong bối cảnh đó, tôi cho rằng chiến dịch “Thứ 4 Ngày Xanh” đóng vai trò quan trọng, hòa nhịp cùng các chương trình quốc gia hướng đến mục tiêu Net Zero vào năm 2050 mà Chính phủ Việt Nam đã cam kết”, TS. Trần Nam Tú chia sẻ.

TS. Trần Nam Tú – Phó Vụ trưởng phụ trách Vụ Khoa học Công nghệ và Môi trường – Bộ Giáo dục & Đào tạo chia sẻ về những kinh nghiệm triển khai việc giáo dục và hình thành thói quen sống xanh, bảo vệ môi trường trong học đường và cộng đồng tại buổi lễ phát động

Khi nhận định về điểm khác biệt của chiến dịch, TS. Trần Nam Tú cho rằng “Thứ 4 Ngày Xanh” mang đến một cách tiếp cận mới, dựa trên nền tảng kế thừa và phát huy những sáng kiến trước đó theo hướng phổ quát hơn.

Thông qua nhiều hoạt động khác nhau, từ thay đổi thói quen sinh hoạt, tiêu dùng, di chuyển đến các hành động chung trong cộng đồng, chiến dịch này tạo nên một tổng thể gắn kết. Theo ông, “chiến dịch là sự bao gồm tổng hòa của tất cả hoạt động liên quan đến lối sống xanh, giúp phong cách sống bền vững trở thành một phần tự nhiên trong cuộc sống hàng ngày”.

Dưới góc độ giáo dục, TS. Trần Nam Tú cũng đánh giá cao phương pháp tiếp cận của chiến dịch khi giúp hình thành thói quen bền vững thông qua sự lặp lại: “Chiến dịch này không chỉ đơn thuần là một phong trào, mà là bước đi chiến lược để xây dựng một hệ sinh thái xanh toàn diện, bắt đầu từ giáo dục và lan rộng ra cộng đồng”, ông Tú nói.

Bên cạnh đó, việc tích hợp các hoạt động sống xanh vào chương trình giáo dục là một giải pháp lâu dài. Khi những thói quen bảo vệ môi trường được đưa vào giáo trình giảng dạy, các thế hệ học sinh sẽ tiếp cận với lối sống bền vững ngay từ những năm tháng đầu đời.

Ngoài ra, TS. Tú cũng đề xuất việc tăng cường các hoạt động thực tiễn trong trường học: “Không chỉ dừng lại ở lý thuyết, chúng ta cần tổ chức nhiều hoạt động thực hành như phân loại rác, tái chế vật liệu, sử dụng năng lượng sạch trong trường học. Những hành động này giúp học sinh không chỉ hiểu mà còn chủ động áp dụng vào cuộc sống hằng ngày”.

Theo các chuyên gia, với thông điệp rõ ràng và phương pháp tiếp cận thực tiễn, “Thứ 4 Ngày Xanh” đang góp phần lan tỏa nhận thức về bảo vệ môi trường, giúp từng cá nhân nhận ra rằng mỗi hành động nhỏ hôm nay sẽ tạo nên một tương lai bền vững mai sau.

Mai Anh