Thời tiết lạnh dễ nhầm lẫn viêm mũi dị ứng và cảm cúm

Thời tiết lạnh khiến các triệu chứng nghẹt mũi, sổ mũi, hắt hơi rất dễ khiến người bệnh nhầm lẫn giữa viêm mũi dị ứng và cảm cúm. Trong một tháng qua, một số cơ sở y tế thường xuyên tiếp nhận người bệnh bị viêm mũi dị ứng nhưng tự điều trị cảm cúm, khiến bệnh không giảm mà còn tiến triển nặng hơn, dẫn đến biến chứng viêm xoang, polyp mũi…

Việc lạm dụng thuốc xịt co mạch khiến niêm mạc mũi bị tổn thương, cuốn mũi giãn nở quá mức, gây quá phát cuốn mũi.

Viêm mũi dị ứng và cảm cúm có nhiều triệu chứng ban đầu giống nhau, nhưng nguyên nhân và cách điều trị hoàn toàn khác nhau.

Viêm mũi dị ứng là do phản ứng quá mức của cơ thể với các tác nhân gây dị ứng như phấn hoa, bụi mịn, lông thú cưng, hoặc thay đổi thời tiết. Khi tiếp xúc với chất gây dị ứng, hệ thống miễn dịch của cơ thể ngay lập tức kích hoạt để chống lại các tác nhân này và mũi là cơ quan chính tiếp nhận phản ứng phòng vệ.

Người bệnh thường hắt hơi liên tục, đặc biệt vào buổi sáng, dịch nhầy trong, ngứa mũi, đỏ mắt, ngứa mắt, chảy nước mắt. Viêm mũi dị ứng không gây sốt, không lây nhiễm và không cần sử dụng kháng sinh.

Cảm cúm là do nhiễm virus gây ra, diễn tiến chậm từ 1-3 ngày, thường kèm theo sốt, đau họng, mệt mỏi, thỉnh thoảng hắt hơi, dịch nhầy đặc màu xanh hoặc vàng, đau nhức cơ thể. Bệnh có thể tự khỏi sau 7-10 ngày nếu điều trị đúng.

Nhầm lẫn giữa hai bệnh này rất phổ biến. Tự ý dùng kháng sinh để điều trị viêm mũi dị ứng không có tác dụng và tiềm ẩn nguy cơ gây kháng kháng sinh cũng như các tác dụng phụ nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chức năng gan, thận.

Ngoài ra, nếu người bệnh lạm dụng thuốc xịt mũi chứa co mạch không chỉ không hiệu quả mà còn gây tổn thương niêm mạc mũi, làm tăng nguy cơ biến chứng.

Viêm mũi dị ứng không được kiểm soát có thể dẫn đến viêm xoang, viêm họng, viêm thanh quản do phải thở bằng miệng, polyp mũi, hoặc thậm chí viêm đường hô hấp dưới. Đồng thời, người bệnh sẽ tốn chi phí và thời gian điều trị biến chứng.

Chẳng hạn, trường hợp của chị M.N.B. (38 tuổi, TP.HCM), một tháng trước, khi thời tiết thay đổi, chị xuất hiện các triệu chứng hắt hơi liên tục, nghẹt mũi, chảy nước mũi trong.

Nghĩ bị cảm cúm thông thường, chị tự mua thuốc kháng sinh và thuốc giảm đau tại hiệu thuốc để điều trị. Tuy nhiên, sau một tuần, triệu chứng không giảm mà còn trở nặng với cảm giác nghẹt mũi dai dẳng và đau nhức vùng mặt, khó thở, chị mới đến viện khám.

Nội soi tai mũi họng và chẩn đoán chị B. bị viêm mũi dị ứng, nhưng do tự điều trị sai cách, bệnh đã biến chứng thành viêm xoang cấp tính. Chị B. được kê toa thuốc điều trị viêm xoang và phải tái khám theo lịch để theo dõi, tránh để bệnh tái phát nhiều lần, tiến triển thành viêm xoang mãn tính.

Một trường hợp khác là anh N.V.Q. (45 tuổi, Đồng Nai), nhân viên văn phòng thường xuyên làm việc trong phòng máy lạnh. Anh thường xuyên bị nghẹt mũi và hắt hơi vào sáng sớm.

Nghĩ triệu chứng là cảm cúm thông thường, anh tự mua thuốc cảm và xịt mũi có chứa thành phần co mạch để giảm nghẹt mũi. Sau 2 tháng, triệu chứng bệnh không giảm mà nghẹt mũi nhiều hơn, sử dụng thuốc xịt mũi co mạch vẫn không hết. Anh Q. mới đi khám.

Sau khi nội soi tai mũi họng và khám lâm sàng, bác sỹ chẩn đoán anh bị viêm mũi dị ứng mãn tính kèm theo biến chứng quá phát cuốn mũi, phải phẫu thuật chỉnh hình cuốn mũi. Việc lạm dụng thuốc xịt co mạch khiến niêm mạc mũi bị tổn thương, cuốn mũi giãn nở quá mức, gây quá phát cuốn mũi.

Bác sỹ CKI Võ Bá Thạch, Đơn vị Tai Mũi Họng, Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7 cho biết, nếu có các triệu chứng như hắt hơi liên tục, chảy nước mũi trong và ngứa mũi, người bệnh nên nghĩ đến viêm mũi dị ứng. Nếu kèm theo sốt, đau nhức cơ thể, và dịch mũi đặc, có thể là dấu hiệu của cảm cúm hoặc viêm xoang nhiễm khuẩn.

“Ngay khi có triệu chứng, người bệnh nên đến các cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị đúng cách. Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc, đặc biệt là kháng sinh, và tránh lạm dụng thuốc xịt mũi co mạch nếu không có chỉ định của bác sỹ,” bác sỹ Thạch khuyến cáo.

Bác sỹ Thạch cũng cho biết, hiện đã có dịch vụ xét nghiệm sử dụng 60 mẫu dị nguyên có sẵn để xác định nguyên nhân gây dị ứng trong cơ thể.

Xét nghiệm này tập trung vào các nhóm thực phẩm như tôm, cua, cá, mực, sữa, táo… và một số chất gây dị ứng từ môi trường bên ngoài như bụi bẩn, lông chó mèo, mỹ phẩm, thuốc, phấn hoa.

Kết quả xét nghiệm dương tính giúp bác sỹ xác định mức độ dị ứng của người bệnh, khả năng miễn dịch và phương pháp phòng bệnh phù hợp. Kết quả âm tính có nghĩa là người được xét nghiệm không bị dị ứng với các mẫu chất gây dị ứng.