‘Thời cơ vàng’ để thực hiện tinh gọn tổ chức bộ máy

Ngày 13/2, Quốc hội thảo luận tại tổ về: Dự án Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi); Dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi); Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định về xử lý một số vấn đề liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy Nhà nước.

Phát biểu tại tổ, Tổng Bí thư Tô Lâm cho rằng, chủ trương tinh gọn được nhân dân, các cơ quan, Quốc hội đồng tình ủng hộ, tổ chức triển khai rất nhanh, cho thấy chủ trương rất đúng. Đây là điều người dân mong đợi lâu rồi, tinh gọn tổ chức bộ máy, tiết kiệm tiền chỉ là một phần, quan trọng hơn cả là hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả bộ máy, đưa đất nước phát triển lên, đây là điều mong mỏi nhất.

Theo Tổng Bí thư, để đất nước phát triển, nhiệm vụ rất quan trọng là phải có sự tăng trưởng. Tăng trưởng rồi thì đời sống nhân dân phải thỏa mãn nhu cầu ngày càng cao trên tất cả các mặt. Kinh tế phát triển thì đời sống người dân phải được nâng cao. Đấy là mục tiêu xuyên suốt.

Tổng Bí thư cũng nêu rõ: Tinh gọn bộ máy để hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả thì phải xác định chức năng nhiệm vụ đúng và có hiệu quả, hiệu lực trong quản lý Nhà nước. Muốn làm tốt, hệ thống quy định pháp lý, pháp luật, bộ máy Nhà nước toàn dân phải thực hiện, toàn xã hội thực hiện đồng lòng. Bên cạnh đó, bố trí cán bộ để nâng cao hiệu lực, hiệu quả, thực thi pháp luật đúng quy định.

“Mô hình tổ chức xắp xếp bộ máy cơ bản nhận được sự đồng tình từ Trung ương đến Quốc hội, Chính phủ đến chính quyền địa phương, cơ sở đến người dân. Cơ chế để triển khai hoạt động này phải quy định bằng hệ thống pháp luật. Sau đó, khi đã thống nhất, phải bố trí đội ngũ cán bộ để thực thi các nhiệm vụ và phải hết lòng, hết sức vì dân, vì Đảng”, Tổng Bí thư nêu rõ.

Nhấn mạnh thời điểm này là “thời cơ vàng” để thực hiện tinh gọn tổ chức bộ máy, Tổng Bí thư cho rằng, khả năng lãnh đạo, tầm nhìn dài hạn, khả năng thích ứng, ưu tiên chiến lược và sự đổi mới của chính quyền, của Chính phủ là những tiêu chí để đánh giá hiệu năng và kết quả của bộ máy.

“Mỗi một giai đoạn, mỗi đường hướng lại cần có một bộ máy để thực thi. Chúng ta xác định phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa thì bộ máy, chính sách pháp luật phải bảo đảm được mục tiêu đó”, Tổng Bí thư nhấn mạnh.

Theo Tổng Bí thư Tô Lâm, yêu cầu trong giai đoạn mới của đất nước đòi hỏi phát triển với tốc độ rất cao, rất nhanh, nhưng ai cũng phải đặt câu hỏi rằng, bộ máy Nhà nước nặng nề thì có phát huy được hết hiệu quả và tiềm lực hay không? Việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy chỉ là bước đầu, đây là cả một quá trình cần được tiếp tục đánh giá. Cần đánh giá bộ máy chính quyền như thế nào, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả ra sao.

Tổng Bí thư khẳng định, mục tiêu của cuộc cải cách về tổ chức bộ máy là nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Chỉ có tăng trưởng thì mới có đủ tiềm lực bảo vệ đất nước, bảo vệ Tổ quốc, đủ điều kiện để thực thi các chính sách của Đảng, Nhà nước, đạt được các mục tiêu mới, bỏ được nguy cơ tụt hậu, không còn cách nào khác. Những gì cản trở ta phát triển, cái gì là điểm nghẽn thì phải giải quyết.

Tổng Bí thư nhấn mạnh, bộ máy Nhà nước phải làm sao để phục vụ cho sự phát triển của xã hội, phải động viên được nhân dân, doanh nghiệp tham gia tích cực vào xây dựng, phát triển đất nước. Phải nâng cao chất lượng dịch vụ cho người dân để thúc đẩy sự tham gia của toàn xã hội vào quá trình nâng cao hiệu quả bộ máy hành chính, củng cố nền dân chủ; nếu không huy động được sức mạnh của nhân dân thì sẽ rất khó khăn.

Tổng Bí thư cũng cho biết, trong quá trình làm cũng nghiên cứu rất kỹ, từ lịch sử, hệ thống, kinh nghiệm các nước. Các nước đều phải tính đến hiệu quả điều hành. Nếu chính phủ không hiệu quả, dân mất tín nhiệm. Sự hài lòng của người dân phải được đánh giá, nhiều tiêu chí đánh giá hiệu năng, hiệu quả của bộ máy nhà nước, chính phủ, chính quyền.

Để phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, Tổng Bí thư lưu ý, bộ máy phải đảm bảo được mục tiêu đó, cái gì cản trở là phải bỏ. Nhìn ra thế giới chỉ có hai nước có Bộ Kế hoạch và Đầu tư, là Việt Nam và Lào, nhưng Lào cũng sáp nhập vào Bộ Tài chính, không còn Bộ Kế hoạch và Đầu tư nữa.

Tổng Bí thư cũng nêu rõ, phải hoàn thiện hệ thống pháp luật và hành chính, toàn dân phải thực hiện, chứ không phải bố trí hệ thống luật pháp chỉ để cho bộ máy hoạt động, điều này là rất bất cập.

Tổng Bí thư cũng nhấn mạnh, thành quả đổi mới đất nước vừa qua là rất vĩ đại, nhưng nhìn sang các nước, mình quá chậm, khả năng cạnh tranh quốc gia rất khó khăn. Như Singapore, cách đây 50-60 năm, họ khó khăn, chỉ có đồi đất, làng chài. Người Singapore còn nói khi đó được sang Sài Gòn, khám ở Bệnh viện Chợ Rẫy là niềm mơ ước. Giờ đây thì ngược lại, mình mơ ước để sang Singapore khám bệnh. Không chỉ Singapore mà cả Thái Lan, Malaysia, Hàn Quốc. Nhìn sang Trung Quốc, 40 năm cải cách mở cửa, tương đồng với Việt Nam, thu nhập bình quân đầu người như nhau khoảng mấy trăm USD, giờ họ 12.000 USD, mình chưa được 5.000 USD. So sánh như thế mới thấy được tốc độ chúng ta khó khăn quá.

Cũng theo Tổng Bí thư, nguy cơ tụt hậu là một trong bốn nguy cơ đã được Đảng nhận định từ Đại hội 6, mà đến bây giờ vẫn còn hiện hữu mà thậm chí là phức tạp hơn vì thế giới có bước phát triển. Nhìn vào vị thế quốc gia trên trường quốc tế rồi nhìn đến vị thế phát triển con người. Đây cũng là một mục tiêu rất quan trọng. Con người để phát triển trong một xã hội phát triển, đất nước phát triển. Nhu cầu của người dân phải được chăm sóc, học hành, tự do, phải được phát triển phù hợp với lợi ích của Nhà nước, của Đảng. Phải nâng cao chất lượng dịch vụ cho người dân, thúc đẩy sự tham gia của xã hội vào quá trình nâng cao hiệu quả bộ máy hành chính và củng cố nền dân chủ. Nếu không huy động được sức của dân thì rất khó khăn.