Thiết kế trang phục dân tộc

Dấu hiệu khởi sắc

Những năm gần đây, nhiều cuộc thi như Hoa hậu Hoàn vũ VN, Miss Grand Vietnam hay Miss Universe Vietnam đều tổ chức cuộc thi thiết kế trang phục lấy cảm hứng từ văn hóa dân tộc. Từ bước đệm này, các bạn trẻ có cơ hội sáng tạo, hiện thực hóa giấc mơ quảng bá nét đẹp quê hương đến với bạn bè quốc tế thông qua “đứa con tinh thần” của mình. Cũng từ các cuộc thi này, không ít trang phục độc đáo ra đời, được đánh giá cao không chỉ ở ý tưởng mà còn bởi hiệu ứng sân khấu, giúp người đẹp Việt tỏa sáng.

Trong đó phải kể đến Vũ khúc thiên long do Nguyễn Lê Vĩnh Tường thiết kế, lấy cảm hứng từ câu chuyện con rồng cháu tiên, được hoa hậu Lê Hoàng Phương mang đến Miss Grand International 2023; Ngọc điệp kỳ nam do Đặng Trần Trí thực hiện, Nguyễn Minh Công cố vấn, bắt nguồn từ hình ảnh chiếc lọng bướm thời Nguyễn kết hợp cùng áo Nhật bình được hoa hậu Nguyễn Cao Kỳ Duyên trình diễn ở Miss Universe 2024; Miền đá nở hoa do Bùi Thế Bảo thiết kế, lấy cảm hứng từ văn hóa của người H’Mông kết hợp với nét đẹp mùa hoa mai anh đào trên các cao nguyên đá, vừa được người mẫu Nguyễn Đình Như Vân thể hiện tại Miss Global 2025…

Trước đó, Bánh mì do Phạm Phước Điền thực hiện từng vướng tranh cãi song lại giúp H’Hen Niê “gây bão” ở đấu trường Miss Universe 2018. Chia sẻ về kỷ niệm gắn với bộ trang phục dân tộc này, nàng hậu quê Đắk Lắk bày tỏ: “Có nhiều bạn thí sinh và nhân viên ban tổ chức gọi tôi là “Miss Bánh Mì” sau phần thi trang phục dân tộc. Tôi cảm thấy điều đó rất dễ thương, chứng tỏ bộ trang phục đã tạo được thiện cảm để mọi người nhớ và ấn tượng về nó. Đến bây giờ, thỉnh thoảng vẫn có khán giả quốc tế gọi tôi với danh xưng này”.

Nếu như trước đây, trang phục dân tộc được các đại diện VN “đặt hàng” nhà thiết kế thì những năm gần đây ban tổ chức các cuộc thi trong nước đã đầu tư tổ chức một cuộc thi riêng, gắn liền với hoạt động trình diễn tạo nên một đêm hội nhiều màu sắc. Trong đó, Miss Grand Vietnam thậm chí còn thực hiện truyền hình thực tế, mời các nhà thiết kế có kinh nghiệm để hỗ trợ thí sinh.

Nhà thiết kế Đặng Trọng Minh Châu, huấn luyện viên tại phần thi thiết kế trang phục lấy cảm hứng từ văn hóa dân tộc của Miss Grand Vietnam 2024, cho rằng: “Đây là môi trường để các bạn được giới thiệu bản thân, tự do bay nhảy, sáng tạo để thể hiện ý tưởng. Đây cũng là cái nôi để những bạn có tư duy, khả năng được phát triển trong nghề. Đối với ban tổ chức, các cuộc thi không chỉ tạo tiếng vang mà còn giúp họ có thêm những trang phục độc đáo để phục vụ cho những cuộc thi quốc tế mà họ nắm bản quyền”.

Bài toán khó cần lời giải

Sự phát triển của các cuộc thi nhan sắc mở ra nhu cầu về trang phục dân tộc ngày càng cao. Mỗi năm, chúng ta có hàng chục thí sinh tranh tài ở những đấu trường quốc tế, chưa kể mỗi cuộc thi trong nước cũng mở ra cơ hội lớn để những gương mặt trẻ được dịp thể hiện mình, làm tiền đề phát triển sự nghiệp về sau. Chưa kể, đây còn là cơ hội lớn để quảng bá những nét đẹp trong văn hóa, ẩm thực… của VN đến với bạn bè trên thế giới.

Với kinh nghiệm “chinh chiến” quốc tế, hoa hậu H’Hen Niê chia sẻ: “Thông qua một bộ trang phục, khán giả nếu ấn tượng sẽ tìm hiểu thêm về nguồn gốc, cảm hứng của thiết kế đó”. Đồng quan điểm, Đặng Trần Trí, chủ nhân của bộ Ngọc điệp kỳ nam, cho rằng các cuộc thi thiết kế trang phục dân tộc không chỉ là sân chơi sáng tạo mà còn mở ra nhiều cơ hội về nghề.

“Nếu có một thiết kế ấn tượng, khán giả có thể được công nhận, tạo dựng tên tuổi và có thêm cơ hội hợp tác trong ngành thời trang. Nhìn chung, đây là cơ hội đôi bên cùng có lợi, vừa thúc đẩy sự phát triển của ngành thiết kế thời trang, vừa giúp hình ảnh VN được quảng bá rộng rãi trên trường quốc tế”, nhà thiết kế Đặng Trần Trí cho hay.

Song đi kèm với những thuận lợi, các nhà thiết kế trẻ cũng phải đối diện nhiều thách thức. Đáng chú ý, việc tìm kiếm, chắt lọc ý tưởng từ rất nhiều “chất liệu” khác nhau được xem là bài toán khó cần lời giải. Chưa kể, hành trình từ bản vẽ đến thực tế không phải câu chuyện “ngày một, ngày hai” mà là cả một quá trình nỗ lực. Đã có không ít trang phục dân tộc dù được đánh giá cao ở bản vẽ song thành quả nhận được lại không hoàn toàn thuyết phục khán giả. Điều đó cho thấy việc tìm kiếm chất liệu, nghiên cứu về phương pháp thực hiện là điều đáng lưu tâm.

Đặng Trần Trí chia sẻ, để tạo nên bộ trang phục cho hoa hậu Kỳ Duyên ở Miss Universe 2024, anh đã phải đối diện nhiều thách thức về thời gian, tìm kiếm chất liệu, kiểu dáng, cân bằng giữa yếu tố thẩm mỹ với sự thoải mái cho người mặc… Để hành trình đó được suôn sẻ, nhà thiết kế trẻ cho biết bản thân luôn đặt yếu tố văn hóa truyền thống làm nền tảng bên cạnh kết hợp với xu hướng thời trang đương đại. Theo anh, điều đó đảm bảo trang phục không chỉ mang đậm bản sắc mà còn hợp thời, giúp đại diện VN nổi bật trên sân khấu.

“Ngoài ra, tôi cũng lắng nghe ý kiến từ chuyên gia, khán giả và đặc biệt là người mặc để điều chỉnh thiết kế sao cho phù hợp với hình thể và phong cách trình diễn. Sự kết hợp giữa sáng tạo và tinh thần dân tộc chính là chìa khóa giúp trang phục không chỉ có giá trị nghệ thuật mà còn truyền tải câu chuyện văn hóa VN đến bạn bè quốc tế một cách ấn tượng nhất”, Đặng Trần Trí cho hay.

Nhà thiết kế Đặng Trọng Minh Châu cho rằng, khi thiết kế trang phục dân tộc, cần thể hiện được sự mới mẻ, tư duy trong ý tưởng. Bên cạnh đó, hiệu ứng sân khấu, tính thẩm mỹ, tính thời trang cũng là điều cần cân nhắc để giúp thí sinh nổi bật trên sân khấu. “Tôi hy vọng chúng ta sẽ luôn có những người bạn trẻ tài năng, có những cống hiến mới, tạo được sự thu hút. Cũng hy vọng ban tổ chức sẽ có những đài thọ, hỗ trợ các bạn nhiều kinh phí hơn để có thể tự tin trong sáng tạo của mình”, Đặng Trọng Minh Châu bày tỏ.