Thị trường lao động năm 2025: Nhiều kỳ vọng và cơ hội bứt phá

Trong khi tỷ lệ thất nghiệp trong độ tuổi lao động giảm đã cho thấy sự phục hồi mạnh mẽ của thị trường lao động… Cục Việc làm (Bộ LĐ-TB&XH) nhận định, 2025 sẽ là một năm với nhiều kỳ vọng và cơ hội để bứt phá của thị trường lao động

Lao động có việc làm tăng hơn 585.000 người 

Tổng cục Thống kê vừa công bố báo cáo về tình hình lao động, việc làm quý IV và năm 2024. Theo đó, lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên của cả nước quý IV/2024 ước tính là 53,2 triệu người, tăng 390.100 người so với quý trước và tăng 625.300 người so với cùng kỳ năm trước; tỷ lệ tham gia lực lượng lao động quý IV là 69%. 

Tính chung năm 2024, lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên là 53 triệu người, tăng 575.400 người so với năm trước; tỷ lệ tham gia lực lượng lao động là 68,9%, không đổi so với năm trước. 

Lao động có việc làm quý IV/2024 ước tính là 52,1 triệu người, tăng 414.900 người so với quý trước và tăng 639.100 người so với cùng kỳ năm trước. Xét theo khu vực kinh tế, lao động có việc làm quý IV trong khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản là 13,5 triệu người, chiếm 26%;

Khu vực công nghiệp và xây dựng là 17,5 triệu người, chiếm 33,7%; khu vực dịch vụ là 21 triệu người, chiếm 40,3%. 

Tính chung năm 2024, lao động có việc làm là 51,9 triệu người, tăng 585.100 người (tương ứng tăng 1,1%) so với năm trước. Xét theo khu vực kinh tế, lao động có việc làm năm 2024 trong khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản là 13,7 triệu người, chiếm 26,5% và giảm 79.700 người so với năm trước;

Khu vực công nghiệp và xây dựng là 17,4 triệu người, chiếm 33,4% và tăng 167.000 người; khu vực dịch vụ là 20,8 triệu người, chiếm 40,1% và tăng 497.800 người. Số lao động có việc làm phi chính thức (bao gồm cả lao động làm việc trong hộ nông, lâm nghiệp và thủy sản) quý IV là 33,2 triệu người, chiếm 63,6% tổng số lao động có việc làm.

Tính chung năm 2024, tỷ lệ lao động có việc làm phi chính thức là 64,6%, giảm 0,5 điểm phần trăm so với năm trước. 

Số người thiếu việc làm trong độ tuổi lao động quý IV/2024 là 764.600 người, giảm 98.800 người so với quý trước và giảm 142.000 người so với cùng kỳ năm trước. Tỷ lệ thiếu việc làm trong độ tuổi lao động quý IV là 1,65%, giảm 0,22 điểm phần trăm so với quý trước và giảm 0,32 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm trước. 

Tính chung năm 2024, số người thiếu việc làm trong độ tuổi lao động là 846.800 người, giảm 74.400 người so với năm trước. Tỷ lệ thiếu việc làm trong độ tuổi lao động là 1,84%, giảm 0,18 điểm phần trăm so với năm trước; trong đó tỷ lệ thiếu việc làm khu vực thành thị là 1,28%, giảm 0,32 điểm phần trăm; tỷ lệ thiếu việc làm khu vực nông thôn là 2,2%, giảm 0,07 điểm phần trăm.

Thu nhập của người lao động tăng 8,6%

Tổng cục Thống kê cũng cho hay, thu nhập bình quân của lao động quý IV/2024 là 8,2 triệu đồng/tháng, tăng 550.000 đồng so với quý III và tăng 890.000 đồng so với cùng kỳ năm 2023. Trong đó, thu nhập bình quân tháng của lao động nam là 9,2 triệu đồng/tháng, lao động nữ là 7 triệu đồng/tháng; thu nhập bình quân của lao động ở khu vực thành thị là 9,8 triệu đồng/tháng, khu vực nông thôn là 7,2 triệu đồng/tháng. 

Tính chung năm 2024, thu nhập bình quân của lao động là 7,7 triệu đồng/tháng, tăng 8,6%, tương ứng tăng 610.000 đồng so với năm trước. Trong đó, thu nhập bình quân của lao động nam là 8,7 triệu đồng/tháng, lao động nữ là 6,5 triệu đồng/tháng; thu nhập bình quân của lao động ở khu vực thành thị là 9,3 triệu đồng/tháng, khu vực nông thôn là 6,7 triệu đồng/tháng.

Tỷ lệ thất nghiệp trong độ tuổi lao động quý IV/2024 là 2,22%, giảm 0,01 điểm phần trăm so với quý trước và giảm 0,04 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm trước. Tính chung, tỷ lệ thất nghiệp trong độ tuổi lao động năm 2024 là 2,24%, giảm 0,04 điểm phần trăm so với năm trước, trong đó khu vực thành thị là 2,53%; khu vực nông thôn là 2,05%.

Như vậy, tình hình thất nghiệp năm 2024 cải thiện hơn so với năm trước, tuy nhiên vẫn dao động quanh mức 2,2% như thời kỳ trước dịch Covid-19 xuất hiện.

Năm 2025: Nhiều kỳ vọng và cơ hội bứt phá

Theo đánh giá của Cục Việc làm, 2025 sẽ là một năm với nhiều kỳ vọng và cơ hội để bứt phá. Đó là khi các thách thức vĩ mô như lạm phát và lãi suất cao ở các quốc gia bắt đầu ổn định;

Nền kinh tế Việt Nam tiếp tục thể hiện là địa điểm thu hút FDI hấp dẫn hàng đầu khu vực và trên thế giới; cuộc cách mạng sắp xếp, tinh gọn bộ máy được triển khai tích cực, hướng tới nền hành chính hiệu lực, hiệu quả.

Tuy nhiên, trong bối cảnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế, ứng dụng khoa học công nghệ được đẩy mạnh, thị trường lao động sẽ chịu ảnh hưởng không nhỏ khi lao động không có trình độ mất việc có thể gia tăng, thu nhập giảm sút.

Lực lượng lao động cũng có nguy cơ giảm khi người lao động rời bỏ thị trường vì cơ hội việc làm mất đi khi sản xuất kinh doanh chuyển đổi mô hình sử dụng máy móc tự động hóa, công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), máy học…

Thách thức lớn nhất có lẽ là khả năng chuyển đổi nghề nghiệp của người lao động còn yếu khi thông tin thị trường lao động hạn chế. Đồng thời, kỹ năng và trình độ của người lao động không đáp ứng được sự thay đổi của cơ cấu việc làm.

Để bắt kịp tốc độ phát triển chung của nền kinh tế, thị trường lao động cần vượt qua những thách thức, giới hạn hiện tại và có những đột phá cụ thể để vươn mình lớn mạnh.

Cụ thể, Việt Nam cần xây dựng thể chế thị trường lao động hiện đại, hội nhập, linh hoạt, đáp ứng đòi hỏi của thực tiễn; đồng thời, đẩy mạnh kết nối cung – cầu lao động, dự báo thị trường lao động, giúp cho dịch vụ việc làm phát triển.

Hà Phương

Báo Lao động và Xã hội số 4