‘Thế giới đã mất’ bị cô lập hàng triệu năm mà người bản địa gọi là ‘nhà của các vị thần’

Tọa lạc giữa biên giới ba nước Brazil, Venezuela và Guyana, núi Roraima là một trong những kỳ quan thiên nhiên độc đáo nhất thế giới. Với những vách đá gần như thẳng đứng, đỉnh núi này trông giống như một hòn đảo lơ lửng giữa tầng mây, tạo nên vẻ đẹp siêu thực đầy huyền bí. Được hình thành cách đây hàng tỷ năm, núi Roraima không chỉ là một kỳ quan địa chất mà còn là một “thế giới đã mất”, nơi chứa đựng nhiều loài động thực vật đặc hữu, giúp các nhà khoa học tìm hiểu sâu hơn về sự tiến hóa sinh học và địa chất của Trái Đất.

Với độ cao 2.810 mét (9.219 feet) so với thảo nguyên xung quanh, núi Roraima có hình dáng như một bàn đá khổng lồ vươn lên giữa đất trời. Theo ngôn ngữ của người Pemon bản địa, những ngọn núi có đỉnh phẳng như Roraima được gọi là “tepui”, nghĩa là “ngôi nhà của các vị thần”. Trong truyền thuyết của người Pemon, núi Roraima từng là một cây siêu nhiên chứa đựng tất cả các loại trái cây và rau quả trên thế giới, cho đến khi bị đốn hạ bởi một nhân vật thần thoại tên Makunaima. Tuy nhiên, các nhà khoa học đưa ra một lời giải thích khác về sự hình thành của tepui.

Theo nghiên cứu của Hiệp hội Địa chất London, tepuis là những tàn tích của một khối sa thạch khổng lồ hình thành cách đây khoảng 1,8 tỷ năm. Ban đầu, khu vực này là một vùng cồn cát rộng lớn, dần dần bị nén chặt và biến thành đá. Trong suốt 1,5 tỷ năm tiếp theo, các lớp đá mới tiếp tục tích tụ lên trên bề mặt sa thạch, nhưng chúng đã bị xói mòn vào khoảng 180 triệu năm trước. Gió và nước tiếp tục tác động, làm xói mòn dần phần lớn khối sa thạch khổng lồ, để lại những cao nguyên dốc đứng như ta thấy ngày nay. Sau đó, sự nâng lên địa chất đã đẩy cao các tepui, tạo thành những đỉnh núi kỳ vĩ giữa Nam Mỹ.

Không chỉ độc đáo về địa chất, núi Roraima còn sở hữu một hệ sinh thái vô cùng đặc biệt. Bị cô lập với môi trường xung quanh trong khoảng 70 đến 90 triệu năm, hệ sinh thái trên đỉnh núi được ví như một “thế giới đã mất”, nơi các loài động thực vật tiến hóa theo những cách riêng biệt mà không bị tác động bởi các loài từ đất liền. Khoảng một phần ba hệ thực vật tại đây là đặc hữu, tức là chỉ tồn tại trên các tepui và không tìm thấy ở bất kỳ nơi nào khác trên thế giới. Một số loài cây ăn thịt và hoa lan đặc biệt đã phát triển mạnh mẽ để thích nghi với điều kiện khắc nghiệt trên đỉnh núi.

Tuy nhiên, nghiên cứu năm 2012 cho thấy rằng các hệ sinh thái tepui không hoàn toàn bị cô lập. Bằng cách phân tích DNA của bốn loài ếch cây sống trên các tepui khác nhau, các nhà khoa học phát hiện rằng chúng có chung tổ tiên cách đây khoảng 5,3 triệu năm. Điều này cho thấy một số sinh vật, chẳng hạn như ếch cây và có thể cả các loài khác, có khả năng di chuyển lên xuống giữa các tepui thông qua các vách đá dốc đứng. Điều này đặt ra nhiều câu hỏi mới về cách các loài sinh vật này phát triển và thích nghi với môi trường biệt lập của núi Roraima.

Bên cạnh các loài ếch, núi Roraima còn là nơi sinh sống của nhiều loài động vật hiếm gặp, bao gồm chim hút mật hoa quý hiếm và loài ếch đen Roraima (Oreophrynella quelchii). Nhờ những vũng nước trong vắt như pha lê và các dòng suối chảy từ đỉnh núi, hệ sinh thái tại đây có đủ điều kiện để nuôi dưỡng sự sống. Những thác nước hùng vĩ như Thác Crystal Valley và Thác Triple Point tuôn chảy từ tepui xuống thảo nguyên phía dưới, tạo nên cảnh tượng thiên nhiên kỳ vĩ hiếm có.

Ngày nay, núi Roraima trở thành một điểm đến hấp dẫn đối với những nhà thám hiểm và du khách ưa thích khám phá. Tuy nhiên, hành trình chinh phục đỉnh núi không hề dễ dàng. Để đặt chân lên tepui này, du khách phải trải qua nhiều ngày leo bộ qua địa hình rừng rậm và vách đá hiểm trở. Nhưng đổi lại, những ai vượt qua thử thách sẽ được chiêm ngưỡng khung cảnh ngoạn mục của một trong những ngọn núi kỳ lạ nhất hành tinh. Không chỉ là một tuyệt tác thiên nhiên, núi Roraima còn là một kho báu khoa học, giúp con người hiểu rõ hơn về lịch sử địa chất và sự tiến hóa của sự sống trên Trái Đất.