Thấy gì từ thế hệ đạo diễn mới?

NHIỀU THẾ MẠNH ĐỂ TẠO RA TÁC PHẨM CHẤT LƯỢNG

Điện ảnh Việt gần đây ngoài những tên tuổi đã có “thương hiệu” như Trấn Thành, Lý Hải, Nguyễn Quang Dũng… thì một thế hệ đạo diễn mới như Trần Thanh Huy, Trịnh Đình Lê Minh, Lưu Thành Luân, Dương Diệu Linh, Phạm Thiên Ân… đã và đang tham gia tích cực để tạo nên những sản phẩm điện ảnh gây chú ý.

Năm 2024 Trịnh Đình Lê Minh gây ấn tượng với Ngày xưa có một chuyện tình chuyển thể từ tác phẩm của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh. Trước đó đạo diễn 8X từng cầm trịch một số phim điện ảnh như Thưa mẹ con đi, Bằng chứng vô hình… Anh được trao giải Đạo diễn xuất sắc nhất tại Liên hoan phim VN lần thứ 22 (năm 2021) với phim Bằng chứng vô hình. Tổng doanh thu của Ngày xưa có một chuyện tình khoảng 40 tỉ đồng ở thể loại phim tâm lý tình cảm được xem là cột mốc đáng ghi nhớ của đạo diễn trẻ này.

Ở thể loại phim kinh dị, Lưu Thành Luân cũng là cái tên “đáng gờm” khi chỉ đạo Quỷ cẩu hay Linh miêu: Quỷ nhập tràng với doanh thu trăm tỉ. Đến hiện tại nhà làm phim 35 tuổi cũng chỉ mới thực hiện hai bộ phim trên sau hơn 10 năm làm việc trong vai trò dựng phim. Nói về phong cách làm phim của mình, Lưu Thành Luân cho rằng bản thân luôn muốn tạo ra sản phẩm ở góc nhìn mới, không rập khuôn hay theo bất cứ công thức nào.

Nói đến đạo diễn thế hệ mới không thể bỏ qua cái tên Trần Thanh Huy. Đến hiện tại Trần Thanh Huy đã có “gia tài” 17 phim ngắn, trong đó đáng chú ý nhất là Ròm – bộ phim đoạt giải thưởng quốc tế, có doanh thu gần 64 tỉ đồng và được xem là một “hiện tượng” vào thời điểm công chiếu năm 2020. Đề tài tâm lý xã hội và tội phạm mà Ròm đề cập cũng được nhận xét là “của lạ” của nền điện ảnh Việt.

Ngoài ra, những cái tên như Dương Diệu Linh – Mưa trên cánh bướm, hay Phạm Thiên Ân – Bên trong vỏ kén vàng; Phạm Ngọc Lân với Cu li không bao giờ khóc… được biết đến với nhiều giải thưởng quốc tế và tạo ấn tượng đặc biệt với giới chuyên môn bởi phong cách làm phim đột phá, mới mẻ, sáng tạo.

Nói về thế mạnh của những nhà làm phim trẻ, đạo diễn Lưu Thành Luân cho rằng: “Ở thời điểm hiện tại, Luân và những nhà làm phim trẻ được tiếp xúc với nhiều công nghệ tiên tiến, sự cởi mở của khán giả ở nhiều thể loại phim khác nhau. Từ đó tạo không gian thỏa sức sáng tạo. Ngoài ra, các đạo diễn trẻ bây giờ cập nhật thị hiếu khán giả rất nhanh, nhạy bén và linh hoạt trong tư duy làm phim”.

“Những nhà làm phim trẻ ngày nay có cơ hội tiếp cận với cả phim kinh điển và phim hiện đại của điện ảnh thế giới. Họ nắm bắt được các xu hướng của giới trẻ, tiếp cận các câu chuyện với góc nhìn mới mẻ, không ngại đặt câu hỏi và thách thức những lối mòn cũ. Một thế mạnh khác là sự am hiểu công nghệ và khả năng khai thác những kỹ thuật tiên tiến, giúp tối ưu hóa ngân sách và nâng cao chất lượng hình ảnh”, đạo diễn Trịnh Đình Lê Minh nhận định.

ĐỐI DIỆN NHIỀU ÁP LỰC

Nhà sản xuất Võ Thanh Hòa cho rằng phim ảnh cần có lớp kế thừa, có lực lượng lao động tay nghề cao và điều quan trọng là phải có cơ hội để làm việc, nhưng cơ hội “trao tay” cho các nhà làm phim trẻ Việt không nhiều.

Nói về khó khăn của các nhà làm phim trẻ thế hệ mới, Trần Thanh Huy chia sẻ: “Tình hình thị trường phim điện ảnh lúc này khá khó để các nhà làm phim trẻ có thể thực hiện những dự án điện ảnh mình ấp ủ, vì thị trường rất cạnh tranh. Số lượng phim “thắng” tại các rạp chiếu không nhiều, chỉ tập trung vào một số nhà làm phim có ê kíp đình đám, nên dòng tiền đầu tư thường đổ về họ. Đó cũng là nguyên nhân khiến việc gọi vốn trở nên vô cùng khó khăn, gây áp lực lớn lên các nhà làm phim trẻ. Họ thường phải tìm kiếm thêm nguồn đầu tư tài trợ nước ngoài để có đủ tiền làm phim, nhưng việc xin tiền tài trợ của các quỹ điện ảnh quốc tế cũng khó khăn không kém gọi vốn trong nước, vì lúc này sự cạnh tranh đã mang tầm quốc tế”.

Trước áp lực tìm kiếm cơ hội để khẳng định tên tuổi, theo Trịnh Đình Lê Minh, các đạo diễn trẻ cần chứng minh năng lực qua sản phẩm, dù là phim ngắn, phim độc lập hay các dự án cộng tác. Họ cần xây dựng sự tự tin trong việc truyền đạt tầm nhìn, đồng thời thể hiện khả năng làm việc hiệu quả với ê kíp sáng tạo. Bên cạnh đó, hiểu biết về khán giả và thị trường là điểm cộng lớn. Một đạo diễn trẻ tiềm năng là người biết cân bằng giữa phong cách riêng và thực tế thị trường, đồng thời luôn giữ được sự kiên nhẫn và linh hoạt trong mọi tình huống.

Nói thêm về khó khăn, áp lực chung của các nhà làm phim thế hệ mới, đạo diễn Ngày xưa có một chuyện tình cho rằng: “Đạo diễn trẻ không chỉ phải đối mặt với kỳ vọng cao từ khán giả, mà còn phải làm hài lòng nhà sản xuất và nhà đầu tư – những người luôn đặt câu hỏi về khả năng thu hồi vốn. Các nhà làm phim trẻ phải tìm ra và giữ được tiếng nói riêng trong bối cảnh các xu hướng phim ảnh đang thay đổi nhanh chóng và trong thế cân bằng với kỳ vọng từ nhà sản xuất. Họ còn gặp khó khăn trong việc tiếp cận các quỹ điện ảnh dành cho những bộ phim đầu tay”.

Đạo diễn Lưu Thành Luân sau khi thành công với 2 bộ phim doanh thu trăm tỉ đã rút ra những điểm được xem là áp lực với chính mình: “Điều đầu tiên phải nói đến là thiếu kinh nghiệm thực tế. Với bản thân tôi thì các công đoạn từ tiền kỳ, trên trường quay cho đến hậu kỳ, tất cả đều mới mẻ so với công việc trước kia của tôi. Tuy nhiên, cái gì mới thì mình học, nếu sai thì mình sửa, quan trọng là có cơ hội để làm phim. Tiếp theo, với một đạo diễn mới thì việc kêu gọi đầu tư cho dự án sẽ gặp nhiều khó khăn. Bên cạnh đó, việc định hình được phong cách làm phim, sáng tạo không ngừng để tạo ra tác phẩm mà yêu cầu phải khác biệt với những phim trên thị trường cũng là một thử thách rất lớn”.