Thắt chặt kiểm tra các bằng cấp đáng ngờ từ nước ngoài

Những thay đổi gần đây về yêu cầu cấp chứng chỉ của các cơ quan giáo dục Trung Quốc đang gây lo lắng cho sinh viên Trung Quốc tham gia các khóa học trực tuyến ở nước ngoài. Ảnh: Shutterstock Images

Theo tờ SCMP, tuần trước, Trung tâm Dịch vụ Trao đổi Học thuật Trung Quốc (CSCSE) thuộc Bộ Giáo dục Trung Quốc đã công bố danh sách 13 trường đại học ở Philippines, Mông Cổ và Ấn Độ để xác minh chặt chẽ hơn các bằng thạc sĩ và tiến sĩ.

Trung tâm này chịu trách nhiệm chứng nhận các bằng cấp học thuật từ nước ngoài, mà nhiều sinh viên Trung Quốc sử dụng để có lợi thế trong thị trường việc làm trong nước cạnh tranh cao, hoặc để nộp đơn xin học lên cao hơn hoặc đăng ký hộ khẩu, được gọi là hộ khẩu, tại các thành phố lớn.

Thông thường, quá trình xác minh mất 10-20 ngày làm việc nhưng trung tâm cho biết sẽ mất ít nhất 60 ngày để đánh giá trình độ từ các trường đại học đó, trích dẫn “những bất thường đáng kể” được tìm thấy trong dữ liệu nộp đơn xin cấp bằng thạc sĩ và tiến sĩ từ các tổ chức này.

Trung tâm cho biết sáu trường đại học nằm ở Philippines, năm trường ở Mông Cổ và hai trường ở Ấn Độ.

Trong Bảng xếp hạng Đại học Thế giới năm 2024 do Times Higher Education công bố, tất cả 13 trường đại học do CSCSE xếp hạng đều có thứ hạng dưới 1.500 hoặc không được liệt kê trong danh sách, trừ một trường.

Những năm gần đây, nhiều người Trung Quốc đã tìm đến các trường đại học không phải là ưu tú ở phương Tây và các nước đang phát triển, nơi không có kỳ thi tuyển sinh để nâng cao kỹ năng với chi phí tiết kiệm nhằm cạnh tranh tốt hơn trên thị trường việc làm ngày càng khốc liệt.

Tuy nhiên, người ta đã đặt ra nghi ngờ về chất lượng bằng cấp giáo dục đại học và các chương trình phát triển nghề nghiệp do các tổ chức này cung cấp.

Theo Sách trắng năm 2022 dành cho sinh viên Trung Quốc du học do công ty dịch vụ giáo dục Trung Quốc EIC Education xuất bản, vào cuối năm 2022, ước tính có gần 100.000 sinh viên Trung Quốc đang du học tại Đông Nam Á và con số này đang tiếp tục tăng lên.

Một phụ nữ Trung Quốc 38 tuổi cho biết cô đã đăng ký chương trình đào tạo thạc sĩ từ xa của một trường đại học ở Manila vì không có yêu cầu đầu vào và cô không cần phải nghỉ làm để tham gia khóa học. Do học vấn thấp, cô cần có bằng cấp này để tăng cơ hội giữ được việc làm”.

Một sinh viên sau đại học năm nhất người Trung Quốc chuyên ngành quản lý giáo dục tại Đại học Phụ nữ Philippines cho biết cô đã học các lớp học trực tuyến khi sống tại Philippines. Tuy nhiên, đầu tháng này, nhà trường đã thông báo cô sẽ phải học trực tiếp vào học kỳ tới.

George Ji, một chuyên gia tư vấn du học, cho biết khoảng 10% khách hàng của ông – hầu hết đều có ngân sách hạn chế và trình độ tiếng Anh yếu – đã hỏi về việc du học ở các quốc gia như Philippines, Mông Cổ và Ấn Độ. Theo Ji: “Chi phí du học ở những quốc gia này thấp hơn một phần năm so với chi phí du học ở các quốc gia phổ biến”.

Đây không phải là lần đầu tiên CSCSE tăng cường các biện pháp xác minh việc du học tại các trường đại học xếp hạng thấp.

Vào tháng 7 năm 2021, CSCSE cho biết họ đã thắt chặt việc giám sát bằng cấp đối với một số tổ chức giáo dục của Belarus, những tổ chức mà trung tâm cho biết đã lợi dụng các hạn chế của Covid-19 để nhắm vào thị trường Trung Quốc với các khóa học trực tuyến chất lượng thấp.

Trung tâm đã đưa ra bốn cảnh báo khác đối với các tổ chức và chương trình, phần lớn nằm ở các nước đang phát triển như Malaysia, Thái Lan, Philippines và Indonesia.

Vào tháng 7 năm 2022, có tin một trường cao đẳng ở Trung Quốc đã chi hơn 2,5 triệu USD để trợ cấp cho 23 giáo viên cơ sở để họ có thể lấy bằng tiến sĩ triết học từ một đại học ở Philippines trong vòng 28 tháng, một khung thời gian ngắn hơn nhiều so với thời gian thông thường. Cơ sở này đã được đưa vào danh sách xác minh nâng cao vào tháng 11/2021.

Một số trường đại học hoặc cao đẳng nghề không phải là ưu tú ở Trung Quốc gặp khó khăn trong việc tuyển dụng những người có bằng tiến sĩ, vì vậy họ đã cố gắng tăng tỷ lệ giáo viên có trình độ bằng cách khuyến khích giảng viên của mình học tập ở Đông Nam Á, nơi có thể dễ dàng lấy được bằng tiến sĩ hơn.

Ji cho biết sự gia tăng đột biến các đơn xin xác minh, do số lượng tuyển sinh tăng mạnh trong thời kỳ đại dịch, cũng có thể là lý do khiến cần phải giám sát chặt chẽ hơn.

“Ví dụ, nếu năm trước chỉ có 30 ứng viên xác minh từ một trường đại học nào đó nhưng năm nay con số tăng vọt lên 300, trung tâm sẽ hết sức thận trọng để đảm bảo trường đại học không bán bằng tốt nghiệp hoặc rút ngắn thời gian chương trình”, ông cho biết.

Ji cho biết một lý do khác khiến việc giám sát chặt chẽ hơn có thể là do tỷ lệ giảng dạy trực tuyến quá cao.

Nhiều trường đại học – ở Trung Quốc và nước ngoài – đã bắt đầu tổ chức các lớp học trực tuyến trong thời kỳ đại dịch, khi CSCSE cho biết họ có thể chứng nhận các bằng cấp lấy được thông qua các lớp học trực tuyến.

Nhưng sau khi Trung Quốc dỡ bỏ lệnh kiểm soát Covid-19 và mở cửa biên giới trở lại vào tháng 1 năm 2023, CSCSE cho biết các văn bằng và chứng chỉ nước ngoài lấy được thông qua các lớp học trực tuyến sẽ không còn được công nhận nữa.

Một sinh viên Trung Quốc khác đang theo học khóa học trực tuyến tại Philippines cho biết mặc dù trường của cô không có trong danh sách xác minh, cô vẫn lo lắng rằng trường có thể được thêm vào danh sách này trong tương lai.

“Tôi nên chọn học MBA ở Trung Quốc trong khi đi làm,” cô nói. “Bây giờ tôi hối hận về quyết định của mình.”