Thắp sáng tinh thần “Học không bao giờ cùng”

“Thử sức qua các kỳ thi và sân chơi trí tuệ lớn, cháu nhận ra rằng trong học tập phải có mục tiêu, đam mê và nỗ lực hết sức. Cháu nhận thức rõ tầm quan trọng của việc học và hiểu rằng, nỗ lực học tập là tạo nền tảng vững chắc cho tương lai. Bản thân cháu luôn khắc ghi lời dạy của Bác Hồ kính yêu: Việc học không bao giờ cùng. Cháu lấy đó làm kim chỉ nam cho con đường học tập của mình” – Trịnh Nguyễn Đức Anh bày tỏ.   

Tại Kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia THPT năm học 2022 – 2023, tỉnh có 28 thí sinh đoạt giải. Đây là những tấm gương tiêu biểu đã thắp sáng tinh thần “Học không bao giờ cùng” của Bác Hồ kính yêu. Khắc ghi lời dạy của Bác, các em không ngừng rèn luyện, phấn đấu, khẳng định mình qua kỳ thi quan trọng và xuất sắc đạt danh hiệu “Học sinh giỏi quốc gia”. Cùng với 28 gương mặt nổi bật này, HKH tỉnh đã trao giấy chứng nhận danh hiệu “Học không bao giờ cùng” và học bổng cho 2 học sinh tiêu biểu đoạt giải nhì tại Cuộc thi Khoa học kỹ thuật dành cho học sinh trung học cấp quốc gia, năm học 2022 – 2023 là: Phạm Đình Tuấn Phong và Cao Minh Hưng, học sinh trường THPT chuyên Hoàng Văn Thụ. 

Năm 2023 là năm thứ hai HKH tỉnh tổ chức lễ tuyên dương, trao học bổng “Học không bao giờ cùng”. Nếu năm đầu tiên, 117 gương mặt được công nhận danh hiệu này năm 2022 đều là những học sinh đã đạt thành tích xuất sắc trong các cuộc thi từ cấp tỉnh đến quốc tế thì năm 2023, đối tượng được mở rộng theo hướng đa dạng về độ tuổi, lĩnh vực hoạt động và cống hiến. 98 cá nhân được vinh danh năm 2023 không chỉ là những học sinh đạt thành tích cao trong học tập và rèn luyện, mà còn là những người lao động, nông dân, cán bộ hưu trí, giáo viên tích cực tự học, sáng tạo trong lao động, công tác và có nhiều đóng góp cho cộng đồng. Họ là những tấm gương phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng, có nghiên cứu, sáng kiến, giải pháp hiệu quả ứng dụng vào thực tiễn… Tất cả đều có điểm chung là tích cực học tập để vươn lên tự chủ cuộc sống và làm những việc có ích cho xã hội. Đó là những tấm gương học tập điển hình đã thực hiện tốt lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Học không bao giờ cùng”. Họ đã chứng minh rằng, việc học không bị giới hạn bởi độ tuổi, giới tính, ngành nghề, lĩnh vực và hoàn cảnh. Với thành tích đạt được và sự nỗ lực không ngừng, họ là những hạt nhân tốt đẹp giúp tư tưởng “Học không bao giờ cùng” của Bác lan tỏa, trở thành phong trào phát triển sâu rộng, thấm nhuần trong nhận thức của mỗi người dân.

Đưa tư tưởng của Bác trở thành một phong trào sâu rộng

Tại thôn Thơi, xã Hưng Thi (Lạc Thủy), dòng họ Bùi Văn từ lâu được biết đến là dòng họ tiêu biểu tích cực thực hiện phong trào “Học tập suốt đời”. Ông Bùi Văn Diền, trưởng dòng họ chia sẻ: Năm 2012, Ban đại diện dòng họ đã xây dựng quy ước của họ tộc. Ngoài các quy định về mối quan hệ gia đình, phụng thờ tổ tiên, xây dựng gia tộc lành mạnh, bổn phận của con cháu… quy ước dành 1 chương, 3 điều quy định về trách nhiệm bồi dưỡng thế hệ mai sau. Theo đó, Ban khuyến học dòng họ có thành viên là đại diện các chi họ được phân công trực tiếp đôn đốc việc chấp hành quy ước. Mỗi người là một cầu nối động viên, nhắc nhở, giúp đỡ các gia đình trong việc chăm lo học tập cho con cháu. Mỗi gia đình là một cụm thi đua tích cực thực hiện phong trào “Học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ, cộng đồng”. Vào dịp giỗ tổ hàng năm, Ban Khuyến học dòng họ tổ chức khen thưởng các con, cháu có thành tích tốt trong học tập và công tác. Quỹ khuyến học được vận động từ các gia đình. Tuy giá trị vật chất không lớn nhưng bằng cách công khai nêu gương và trao phần thưởng, dòng họ đã thắp sáng tinh thần học tập trong mỗi thành viên. Ai cũng muốn học tập tốt, công tác tốt để được nhận phần thưởng ý nghĩa trong ngày giỗ tổ.  

Cũng như các dòng họ học tập tiêu biểu trên địa bàn tỉnh, dòng họ Bùi Văn ở thôn Thơi, xã Hưng Thi xây dựng góc học tập của dòng họ, đặt tại nhà thờ họ. Đó là góc trân quý, nơi có bảng ghi danh con, cháu các thế hệ có thành tích tiêu biểu trong học tập và công tác. Nhờ xây dựng được quy ước sát với điều kiện thực tế và luôn chăm lo đến sự học của từng thành viên, nên dù ở một xã vùng sâu đặc biệt khó khăn của huyện, dòng họ Bùi Văn vẫn có bảng vàng thành tích không ngừng được nối dài. Hiện nay, dòng họ có 17 người con, cháu tốt nghiệp và đang học đại học; 3 người là sỹ quan trong lực lượng vũ trang; 7 người tham gia công tác trong ngành giáo dục; 3 người công tác trong ngành y; 14 người tham gia các cơ quan đảng, chính quyền, đoàn thể từ khu dân cư đến xã; liên tục từ năm 1982 đến nay đều có người tham gia làm lãnh đạo chủ chốt của xã… Với những thành tích đó, dòng họ Bùi Văn ở thôn Thơi được Trung ương HKH Việt Nam tặng bằng khen về thành tích thực hiện Quyết định số 281/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, HKH tỉnh trao giấy chứng nhận “Dòng họ tiêu biểu”, HKH huyện Lạc Thủy tặng giấy khen, cá nhân ông Bùi Văn Diền – Trưởng Ban khuyến học dòng họ được HKH tỉnh tặng giấy khen.  

Số lượng các mô hình học tập được công nhận trong năm 2022 tại tỉnh đều đạt và vượt chỉ tiêu kế hoạch đề ra. Cụ thể, toàn tỉnh có 178.391 gia đình học tập (đạt 85%); 1.413 dòng họ học tập (67%); 1.320 cộng đồng học tập cấp thôn (89%); 596 đơn vị học tập (89%); 155.772 công dân học tập (29,3%). Trong 5 tháng đầu năm 2023, số lượng các mô hình học tập đăng ký cũng đạt tỷ lệ cao, với khoảng 90% gia đình đăng ký được công nhận “Gia đình học tập”; 1.480 dòng họ học tập; 1.345 cộng đồng học tập cấp thôn; 705 đơn vị học tập và khoảng 180.000 người đăng ký được công nhận “Công dân học tập”.

Không dừng lại ở những con số ấn tượng, thực tế cho thấy phong trào “Học không bao giờ cùng” diễn ra sôi nổi, sâu rộng trên nhiều lĩnh vực, nội dung, địa bàn, tạo ra những động lực to lớn cho sự phát triển của toàn xã hội. Cùng với sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, các tổ chức, đoàn thể, trong đó HKH tỉnh giữ vai trò nòng cốt, tư tưởng “Học không bao giờ cùng” của Bác đã từng bước đi sâu vào cuộc sống, tạo chuyển biến tích cực về nhận thức, hành động của nhiều gia đình, dòng họ, cộng đồng, đơn vị, trở thành phong trào phát triển cả bề rộng lẫn chiều sâu, góp phần quan trọng xây dựng xã hội học tập trên địa bàn tỉnh. 

Bà Nguyễn Thị Oanh, Chủ tịch HKH tỉnh nhìn nhận: Những năm qua, phong trào học tập đã lan tỏa với nhiều mô hình hiệu quả, thu hút đông đảo các tầng lớp Nhân dân tham gia. Hiện nay, tỉnh triển khai một cách bài bản, đồng bộ việc “Đẩy mạnh phong trào học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ, cộng đồng, đơn vị”; xây dựng mô hình “Công dân học tập” giai đoạn 2021 – 2030 theo Quyết định số 387/QĐ-TTg và Quyết định số 677/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Thành công lớn nhất là nhận thức của các tầng lớp Nhân dân về xây dựng xã hội học tập, “Học tập suốt đời – học không bao giờ cùng” như lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh được nâng lên. Từ phong trào đã xuất hiện nhiều sáng kiến, giải pháp, tấm gương điển hình vượt khó vươn lên trong học tập, công tác, nghiên cứu, lao động sản xuất. Đó là những tấm gương đã thắp sáng tinh thần tự học, học tập thường xuyên, học tập suốt đời, trở thành những nhân tố tích cực trên hành trình xây dựng toàn tỉnh trở thành một xã hội học tập.  

Thu Trang

NHÓM Ý KIẾN:

* Tài nguyên trí tuệ con người càng khai thác, càng rộng mở

Tài nguyên khoáng sản, tài nguyên thiên nhiên khai thác mãi sẽ hết. Nhưng tài nguyên trí tuệ con người càng khai thác thì càng rộng mở. Chính vì vậy, việc học của mỗi người dân là hết sức quan trọng. Việc học giúp mở rộng tài nguyên trí tuệ con người, tạo nguồn nhân lực tốt cho sự phát triển vững mạnh của mỗi quốc gia. 

Vừa qua, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã phát động phong trào “Cả nước thi đua xây dựng xã hội học tập, đẩy mạnh học tập suốt đời giai đoạn 2023 – 2030”. Tôi hy vọng sự phát động này sẽ tạo chuyển biến đến từng cơ sở, tạo nên hào khí học tập rộng khắp, đưa đất nước phát triển phồn vinh. Tại tỉnh Hòa Bình, tôi mong phong trào sẽ phát triển sâu rộng, lấy công dân học tập là nền tảng, gia đình học tập, dòng họ học tập là tiền đề, dưới sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng và sự phối hợp của các cấp chính quyền, ban, ngành, đoàn thể, Hòa Bình sẽ quyết tâm cùng cả nước thi đua xây dựng xã hội học tập.

Nhằm tiếp tục thắp sáng tinh thần học tập suốt đời, “Học không bao giờ cùng” của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Hội Khuyến học thị trấn Cao Phong (Cao Phong) đã phát động phong trào thi đua với chủ đề “Phát triển sự nghiệp khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập là góp phần xây dựng đời sống văn hóa mới, đô thị văn minh”.

Trong nỗ lực chung, Hội Khuyến học thị trấn xác định cần nâng cao hiệu quả công tác khuyến học bằng cách gắn kết chặt chẽ với phong trào thi đua xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư. Đồng thời, thực hiện tốt các giải pháp về tiếp tục đẩy mạnh công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập giai đoạn 2021 – 2025 và định hướng đến năm 2030 của UBND tỉnh. Phấn đấu đến cuối năm 2025, có từ 85 – 90% hộ đạt tiêu chí gia đình học tập. Đặc biệt, việc đăng ký danh hiệu gia đình học tập được gắn với danh hiệu gia đình văn hóa hằng năm; mỗi khu dân cư vận động để có từ 2 – 4 dòng họ, chi họ đăng ký đạt tiêu chí dòng họ học tập. Bằng cách đó, tin rằng, huyện sẽ tiếp tục thực hiện tốt công tác khuyến học.

* Lan tỏa tinh thần hiếu học ra cộng đồng 

Sở dĩ dòng họ Bùi phát huy được truyền thống hiếu học là bởi các thế hệ đều bảo ban nhau  việc học là không của riêng ai, không phân biệt độ tuổi, giới tính, nghề nghiệp, không gói gọn tại trường lớp mà có thể học bất cứ đâu, khi nào. Khi được công nhận là “Dòng họ học tập”, đặc biệt mới đây dòng họ được tôn vinh danh hiệu “Học không bao giờ cùng” năm 2023, chúng tôi nhận thức rằng, niềm vinh dự này phải gắn liền với trách nhiệm. Trách nhiệm là tiếp tục thắp sáng và lan tỏa tinh thần học tập suốt đời trong dòng họ, đồng thời phải tích cực góp phần xây dựng xóm Bôi Cả trở thành cộng đồng học tập tiêu biểu của địa phương.

Thiết nghĩ, để lan tỏa được tinh thần hiếu học ra cộng đồng phải bắt đầu từ mỗi người dân. Bởi, mỗi người khi phấn đấu trở thành một công dân học tập sẽ góp phần đắc lực xây dựng gia đình mình trở thành một gia đình học tập, từ đó xây dựng cộng đồng mình sinh sống trở thành cộng đồng học tập. Bằng cách bắt đầu từ mỗi người dân, toàn tỉnh sẽ xây dựng thành công một xã hội học tập.