Tháo gỡ những bất cập về chính sách, “cởi trói” cho doanh nghiệp tư nhân

Làm thế nào “cởi trói” cho doanh nghiệp tư nhân dồn lực vào sản xuất, kinh doanh, đóng góp hiệu quả hơn vào tăng trưởng kinh tế đất nước là nội dung được nhiều chuyên gia, doanh nghiệp chia sẻ tại Hội thảo tháo gỡ chính sách để phát huy vai trò của kinh tế tư nhân trong nền kinh tế Việt Nam do Hiệp hội Doanh nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh phối hợp với Báo Nhân Dân, Đài Truyền hình Việt Nam tổ chức, chiều 21/3.

Ông Lê Quốc Minh, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, thông tin đến nay, khu vực kinh tế tư nhân Việt Nam gồm khoảng 940.000 doanh nghiệp và hơn 5 triệu hộ kinh doanh cá thể, đóng góp khoảng hơn 50% GDP, hơn 30% ngân sách nhà nước, tạo việc làm cho hơn 80% tổng số lao động trong cả nước.

Một số doanh nghiệp đã vươn ra biển lớn, khẳng định được thương hiệu và năng lực cạnh tranh trên thị trường quốc tế, góp phần nâng cao vị thế, uy tín của Việt Nam. Tuy nhiên, kinh tế tư nhân vẫn đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, trở ngại lớn từ những rào cản trong tiếp cận nguồn lực, nhất là đất đai, vốn tín dụng… – nguyên nhân khiến doanh nghiệp tư nhân không thể lớn hoặc không muốn lớn.

Cùng quan điểm, ông Thái Thanh Quý, Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Chính sách chiến lược Trung ương nêu vấn đề, qua 40 năm đổi mới, quan điểm, chủ trương của Đảng về kinh tế tư nhân đã được nhận diện rõ và đúng đắn, theo đó kinh tế tư nhân tới nay được xác định là một động lực quan trọng của nền kinh tế và được khuyến khích phát triển ở tất cả các ngành, lĩnh vực mà pháp luật không cấm. Khu vực kinh tế tư nhân đã trở thành khu vực đông đảo nhất, đóng góp lớn nhất cho nền kinh tế Việt Nam.

Nhiều doanh nghiệp tư nhân lớn như Vingroup, Masan, Sun Group, Vietjet, Thaco, TH… đã vươn tầm khu vực và thế giới, trở thành những thương hiệu mang lại niềm tự hào cho người dân Việt Nam; cùng với đó là lực lượng hơn 5 triệu hộ kinh doanh cá thể trải rộng ở tất cả các địa bàn trong cả nước.

Mặc dù vậy, khu vực kinh tế tư nhân cũng đang đối diện nhiều thách thức, đặc biệt là rào cản, quy định, thủ tục hành chính từ phía cơ quan nhà nước gây khó khăn, tốn kém và giảm năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Mặt khác, cũng phải nhìn lại tư duy kinh doanh của nhiều doanh nghiệp tư nhân còn hạn chế, chưa chú trọng đến đổi mới sáng tạo, nâng cao chất lượng sản phẩm, thậm chí vẫn đang còn tình trạng doanh nghiệp “không muốn lớn, không chịu lớn,” đặc biệt là lực lượng hơn 5 triệu hộ kinh doanh cá thể bởi sự ràng buộc, lo ngại về quy định, thủ tục đặt ra…

Để có thể thực sự giải quyết, tháo gỡ được các điểm nghẽn và phát huy được tiềm năng, sức mạnh của khu vực kinh tế tư nhân thời gian tới, ông Thái Thanh Quý nhấn mạnh cần tạo tinh thần đổi mới, khí thế mới và sự hứng khởi trong toàn xã hội về việc vươn lên của nền kinh tế, coi đây là cơ hội lịch sử không thể chậm trễ hơn.

Theo ông Thái Thanh Quý, cần thực hiện cuộc cách mạng về cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh nhanh chóng, tạo điều kiện thuận lợi và môi trường thông thoáng nhất cho mọi thành phần kinh tế; trong đó có kinh tế tư nhân phát triển, xóa bỏ các rào cản gia nhập và rút khỏi thị trường; tạo điều kiện tiếp cận thuận lợi và bình đẳng của kinh tế tư nhân với các thành phần kinh tế khác về các nguồn lực, đặc biệt là vốn, tài nguyên và nguồn lực dữ liệu…

Song song đó, xây dựng chiến lược phát triển rõ ràng cho các nhóm chủ thể trong khu vực kinh tế tư nhân, từ doanh nghiệp lớn đến vừa và nhỏ, cũng như các hộ kinh doanh cá thể. Về phía cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân phải phát huy hơn nữa sự năng động, sức sáng tạo và chủ động trong việc từ bỏ tư duy phi chính thức để thực hiện quản trị doanh nghiệp hiện đại.

Ở góc độ doanh nghiệp, bà Lã Thị Lan, Tổng Giám đốc Tập đoàn Đầu tư Tiến Lộc, chia sẻ trước bối cảnh nền kinh tế Việt Nam đang đứng trước những cơ hội và thách thức lớn, doanh nghiệp tư nhân đã xác định rõ vai trò, trách nhiệm của mình và chủ động thực hiện các bước đi chiến lược để nâng cao năng lực cạnh tranh. Trước hết, tái cấu trúc doanh nghiệp và chuyển đổi số là yêu cầu cấp bách. Việc số hóa quy trình hoạt động, áp dụng công nghệ hiện đại và nhanh chóng chuyển đổi xanh không chỉ giúp nâng cao năng suất lao động mà còn là yếu tố sống còn để khẳng định vị thế trên thương trường trong và ngoài nước.

Đầu tư vào hạ tầng và công nghệ cao là chiến lược quan trọng giúp doanh nghiệp tạo ra sản phẩm đạt tiêu chuẩn quốc tế, đáp ứng nhu cầu thị trường và nâng cao vị thế cạnh tranh trên quy mô toàn cầu. Việc ứng dụng công nghệ tiên tiến không chỉ giúp tăng năng suất mà còn góp phần xây dựng hệ sinh thái doanh nghiệp vững mạnh.

Doanh nghiệp cũng xác định liên kết chuỗi giá trị và hội nhập quốc tế là con đường tất yếu. Hiện nay, phần lớn doanh nghiệp tư nhân vẫn phát triển manh mún, thiếu sự liên kết chặt chẽ, cần thúc đẩy hợp tác sâu rộng giữa các doanh nghiệp trong nước, tận dụng lợi thế từ các hiệp định thương mại tự do (FTA), từ đó mở rộng thị trường, tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị khu vực và toàn cầu.

“Doanh nghiệp mong muốn Nhà nước và Chính phủ tiếp tục có những chính sách hỗ trợ mạnh mẽ hơn để tháo gỡ các rào cản pháp lý, tạo điều kiện thuận lợi trong tiếp cận vốn, đất đai, cũng như xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch. Đồng thời, cần có cơ chế khuyến khích nghiên cứu và phát triển (R&D), hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư vào khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo nhằm nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Chính phủ cần có các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ. Khi thu hút đầu tư nước ngoài (FDI), cần đặt ra các điều kiện ràng buộc với các doanh nghiệp FDI về liên kết với doanh nghiệp trong nước, chuyển giao công nghệ, giúp doanh nghiệp nội địa tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng khu vực và toàn cầu.Việc này không chỉ giúp nâng cao năng lực sản xuất trong nước mà còn đảm bảo nền kinh tế phát triển bền vững và có chiều sâu,” bà Lã Thị Lan nêu kiến nghị.

Trong khi đó, ông Trịnh Tiến Dũng, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Cơ khí Xây dựng Thương mại Đại Dũng cho rằng để thúc đẩy tăng trưởng và phát triển bền vững, cần tập trung vào ba trụ cột chính của nền kinh tế gồm đẩy mạnh đầu tư công, thu hút đầu tư FDI có chọn lọc và cải thiện chính sách tạo điều kiện thuận lợi cho kinh tế tư nhân phát triển.

Để hiện thực hóa các mục tiêu này, cần triển khai đồng bộ một số giải pháp cụ thể, như cần mạnh dạn cải cách thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian cấp phép cho các dự án đầu tư. Đồng thời, cần có chiến lược phát triển phù hợp cho từng nhóm doanh nghiệp – từ doanh nghiệp lớn, vừa và nhỏ đến các hộ kinh doanh cá thể.

Đặc biệt, các doanh nghiệp vừa và nhỏ, hộ kinh doanh cần được khuyến khích, hỗ trợ để phát huy nội lực, vươn lên mạnh mẽ hơn trong bối cảnh hiện nay. Đồng thời, phát huy vai trò của ngoại giao kinh tế trong việc hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam mở rộng thị trường, tìm kiếm cơ hội hợp tác và đầu tư ở quốc tế.

“Sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước và cộng đồng doanh nghiệp là điều kiện tiên quyết để phát triển kinh tế bền vững. Trong số đó, vai trò dẫn dắt của các doanh nghiệp lớn cần được phát huy, đồng thời môi trường kinh doanh cũng phải thật sự thuận lợi, minh bạch và ổn định để tất cả các thành phần kinh tế cùng phát triển,” ông Trịnh Tiến Dũng nhấn mạnh.

Nguồn: VNP