Tại buổi công bố, ông Ngô Đình Long, Phó Vụ trưởng Vụ III, Trưởng đoàn thanh tra trình bày toàn văn Kết luận thanh tra số 528/KL-TTCP về thanh tra Dự án đầu tư xây dựng mới cơ sở 2 Bệnh viện Bạch Mai và Dự án đầu tư xây dựng mới cơ sở 2 Bệnh viện Việt Đức.
Theo Kết luận thanh tra, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ, chỉ đạo Bộ trưởng Bộ Y tế tổ chức kiểm điểm trách nhiệm và có hình thức xử lý nghiêm trách nhiệm theo quy định của pháp luật đối với Bộ trưởng, Thứ trưởng được phân công phụ trách 02 dự án theo từng thời kỳ liên quan đến các vi phạm, sai phạm nêu trong KLTT và báo cáo Thủ tướng Chính phủ. TTCP chuyển hồ sơ, tài liệu vụ việc có dấu hiệu vi phạm các quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng quy định tại Điều 222, Bộ Luật hình sự năm 2015 đến Bộ Công an để xem xét, điều tra xử lý theo quy định đối với 02 nội dung: (1) Đối với 04 gói thầu tư vấn cố ý vi phạm quy định pháp luật về đấu thầu xây dựng trong việc trình phê duyệt chủ trương thuê đơn vị tư vấn nước ngoài lập dự án khi chưa rõ về khả năng đáp ứng của đơn vị tư vấn trong nước theo quy định, sử dụng đề xuất tài chính, chi phí tư vấn lập dự án kiến trúc do nhà thầu được chỉ định thầu lập để thẩm tra là trái quy định… (2) Quá trình đấu thầu ký kết hợp đồng đối với gói thầu thiết bị y tế Bạch Mai 01 có nhiều vi phạm, đặc biệt có dấu hiệu vi phạm hành vi bị cấm trong đấu thầu, có sự sai khác trong nội dung yêu cầu của hồ sơ mời thầu…
TTCP chuyển thông tin để Bộ Công an xem xét, điều tra xử lý theo quy định của pháp luật đối với các nội dung có nhiều vi phạm phát luật đấu thầu, xây dựng và các quy định của pháp luật có liên quan…
Bên cạnh đó, Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị nhiều nội dung liên quan đến Bộ Y tế, Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính.
Phát biểu kết luận, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Nguyễn Văn Cường cho biết, đây là cuộc thanh tra đột xuất theo chỉ đạo của Ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; mà trực tiếp là đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu Thanh tra Chính phủ phải ban hành Kết luận thanh tra trước ngày 31/3/2025 với tiến độ và chất lượng cao.
Nhận thức được tầm quan trọng của nhiệm vụ được giao, Thanh tra Chính phủ đã khẩn trương thực hiện công bố quyết định thanh tra. Trong đó, thời gian thanh tra ngắn, thời kỳ thanh tra rất dài (2014-2024); trong giai đoạn này, hệ thống pháp luật có rất nhiều thay đổi, nhiều quy định được bãi bỏ, sửa đổi, bổ sung, áp dụng chuyển tiếp.
Đoàn thanh tra đã phải thực hiện một khối lượng công việc rất lớn, trong đó có việc kiểm tra, đánh giá gần 3.000 đầu mục tài liệu, đối chiếu với hàng nghìn quy định cũ mới khác nhau. Với đặc thù của công tác thanh tra, thì đây là một thách thức không nhỏ.
Thời gian thanh tra diễn ra trước, trong và sau Tết Nguyên đán Ất Tỵ nên mọi thành viên đoàn đều phải gác lại các công việc gia đình, toàn tâm toàn lực thực hiện nhiệm vụ được giao, thể hiện ý thức trách nhiệm rất cao. Với những nỗ lực, cố gắng của Đoàn Thanh tra, của Lãnh đạo Vụ III, Kết luận thanh tra với chất lượng cao đã được ban hành chỉ sau 59 ngày làm việc.
Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Nguyễn Văn Cường chia sẻ, hình ảnh 02 bệnh viện to lớn, sừng sững được Nhà nước đầu tư hàng chục nghìn tỷ đồng nhưng vẫn để bỏ hoang cỏ mọc vì không sử dụng được trong 10 năm qua, đó là hình ảnh gây xót xa trong cả hệ thống chính trị và toàn xã hội, và đây là điển hình của sự lãng phí trong đầu tư công.
Trong bài viết về chống lãng phí, Đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ rõ: “Lãng phí đã và đang gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng cho phát triển. Hơn thế, lãng phí còn gây suy giảm lòng tin của người dân với Đảng, Nhà nước, tạo rào cản vô hình trong phát triển kinh tế – xã hội, bỏ lỡ thời cơ phát triển của đất nước”.
Quan điểm chỉ đạo của Đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm về vấn đề lãng phí là cơ sở lý luận và thực tiễn vô cùng đúng đắn. Nhận thức về ý nghĩa và tầm quan trọng của vấn đề này, Lãnh đạo Thanh tra Chính phủ đã yêu cầu Đoàn thanh tra phải thực hiện được 5 rõ: (1) rõ nguyên nhân, (2) rõ sai phạm, (3) rõ trách nhiệm, (4) rõ thiệt hại và (5) rõ lãng phí.
Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Nguyễn Văn Cường cho rằng, việc làm rõ giá trị lãng phí là một yêu cầu rất mới trong thanh tra dự án đầu tư xây dựng cơ bản hiện nay, nhưng là một yêu cầu cấp thiết của xã hội đặt ra trong tình hình mới, nhằm phá tan những rào cản phát triển kinh tế xã hội, để đất nước ta bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Và Đoàn thanh tra đã có câu trả lời cho 05 rõ nói trên 01 cách thấu đáo và đầy đủ cơ sở pháp lý, điều này đã được thể hiện trong Kết luận thanh tra.
Phó Tổng Thanh tra khẳng định, kết quả thanh tra cho thấy những sai phạm trong quá trình triển khai 02 dự án có tính hệ thống, vi phạm sau có nguyên nhân từ vi phạm trước; có yếu tố chủ quan xảy ra ở hầu hết các khâu, từ chuẩn bị đầu tư đến thực hiện đầu tư; từ phê duyệt chủ trương, kế hoạch lựa chọn nhà thầu; tổ chức đấu thầu; lựa chọn, ký kết và thực hiện các gói thầu. Hợp đồng xây dựng ký kết không rõ ràng, không tuân thủ bất kỳ quy định nào tại các văn bản quy phạm pháp luật về hợp đồng trong hoạt động xây dựng. Vừa ký hợp đồng xong thì 08 ngày sau đã phải đề nghị điều chỉnh thiết kế cơ sở. Thi công khi chưa có thiết kế kỹ thuật, chưa có bản vẽ thiết kế thi công và chưa có cả dự toán.
Đặc biệt, giá trị lãng phí được phát hiện qua thanh tra tại 02 dự án lên đến hàng nghìn tỷ đồng, cao gấp rất nhiều lần so với số tiền thiệt hại tạm tính khoảng 100 tỷ đồng. Điều này cho thấy người đứng đầu Đảng ta đã sớm nhận diện rất chính xác và đã cảnh báo toàn hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân về vấn nạn này qua bài viết với tiêu đề “chống lãng phí” vào tháng 10 năm 2024.
Hiện tượng “lãng phí” tại 02 dự án diễn ra rất phổ biến, dưới nhiều dạng thức khác nhau, gây ra nhiều hệ lụy đặc biệt nghiêm trọng, có hệ lụy về vật chất như suy giảm nguồn lực, tăng gánh nặng chi phí do quản lý, sử dụng tài sản công không hiệu quả; có hệ lụy phi vật chất như việc lãng phí cơ hội khám chữa bệnh của nhân dân; gây nhức nhối trong dự luận xã hội; làm suy giảm lòng tin của người dân vào sự nghiệp bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân của Đảng, Nhà nước.
Tại Kết luận thanh tra, Thanh tra Chính phủ đã chuyển hồ sơ vụ việc có dấu hiệu tội phạm đến Bộ Công an xem xét điều tra, xử lý theo quy định pháp luật. Đồng thời, phân tích cơ sở pháp lý, cơ sở khoa học, so sánh thực tiễn để xác định giá trị lãng phí và kiến nghị việc chống lãng phí phải được đặt ở trọng tâm cao hơn nữa, làm thay đổi nhận thức và thói quen cố hữu, để tinh thần này được lan tỏa rộng rãi trong toàn hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân, nhằm ngăn chặn, phòng ngừa từ sớm, từ xa vấn nạn này.
Đặc biệt là phải sửa đổi, bổ sung hoàn thiện hệ thống pháp luật thật đầy đủ, đồng bộ từ việc xác định hậu quả, giá trị lãng phí đến cơ chế thanh kiểm tra, giám sát, phát hiện, xử lý tương xứng, có tính răn đe cao đối với các hành vi gây lãng phí, đúng như Đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm đã khẳng định: “để giải quyết triệt để các nguyên nhân dẫn đến lãng phí tài sản công thì trọng tâm phải là đổi mới mạnh mẽ công tác xây dựng, hoàn thiện và thực thi pháp luật”.
Kết luận thanh tra đã tiếp thu ý kiến của các đơn vị có liên quan, được thẩm định theo quy trình chặt chẽ, được Ban Thường vụ Đảng ủy Thanh tra Chính phủ cho ý kiến và được Thủ tướng Chính phủ đồng ý. Kết luận đã phản ánh trung thực, chính xác, khách quan nội dung thanh tra và được ban hành theo đúng quy định của Luật Thanh tra.
Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Nguyễn Văn Cường đề nghị quá trình thực hiện Kết luận thanh tra, các đơn vị được thanh tra trực tiếp ngoài các nội dung công việc theo thẩm quyền, cần chủ động phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan để triển khai thực hiện đầy đủ các nội dung tại kết luận, báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả thực hiện theo quy định.
Phó Tổng Thanh tra yêu cầu Cục 5, TTCP là đơn vị được giao thực hiện chức năng đôn đốc, kiểm tra, xử lý sau thanh tra chủ động thực hiện nhiệm vụ theo quy định.
Cuối cùng, Phó Tổng Thanh tra Nguyễn Văn Cường hy vọng rằng sau thanh tra, Bộ Y tế và các cơ quan, đơn vị có liên quan sẽ rút ra nhiều kinh nghiệm quý báu phục vụ công tác quản lý, điều hành, song song với quá trình tổ chức thực hiện kết luận thanh tra. Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Nguyễn Văn Cường đề nghị Bộ Y tế cùng các đơn vị có liên quan tiếp tục nâng cao tinh thần trách nhiệm, quyết liệt thực hiện các biện pháp sớm đưa 02 bệnh viện đi vào hoạt động, đáp ứng lòng mong đợi của lãnh đạo Đảng, Chính phủ và các tầng lớp nhân dân.
Thanh Loan
Nguồn: https://thanhtra.gov.vn/web/guest/rss/-/asset_publisher/9o9NiJxEaxfK/content/id/6606653
