Thanh niên Việt Nam tiên phong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia

Cùng dự có các đồng chí: Đại tướng Lương Tam Quang, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Công an; Bùi Thanh Sơn, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Ngoại giao; lãnh đạo các bộ, ban, ngành, cơ quan Trung ương; 300 đại biểu thanh niên đại diện cho hơn 20 triệu thanh niên cả nước.

Phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia là đột phá quan trọng, là điều kiện tiên quyết, thời cơ tốt nhất để nước ta phát triển giàu mạnh, hùng cường trong kỷ nguyên mới. Lịch sử đã chứng minh, thanh niên luôn là lực lượng xung kích trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong mọi giai đoạn cách mạng khác nhau của dân tộc. Do vậy, Thanh niên Việt Nam tiên phong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia được chọn làm chủ đề trong Chương trình Thủ tướng Chính phủ đối thoại thanh niên năm 2025.

Phát biểu ý kiến khai mạc Chương trình, Thứ trưởng Nội vụ Nguyễn Thị Hà cho biết, năm 2024 ghi nhận sự phát triển của khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, tạo nền tảng vững chắc cho nền kinh tế số, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn và công nghệ blockchain đã ứng dụng rộng rãi trên nhiều lĩnh vực, giúp nâng cao hiệu suất và tối ưu hóa quy trình làm việc.

Chính phủ và doanh nghiệp đã đẩy mạnh chuyển đổi số, đưa các nền tảng số vào quản lý và sản xuất dịch vụ, góp phần nâng cao năng suất lao động và cải thiện chất lượng cuộc sống. Hệ sinh thái khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo được mở rộng, thu hút sự tham gia của nhiều tài năng trẻ với các ý tưởng đột phá. Những thành tựu này góp phần tạo động lực, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia trong kỷ nguyên số.

Thứ trưởng khẳng định, chương trình đối thoại này rất có ý nghĩa để Thủ tướng Chính phủ lắng nghe những tâm tư, nguyện vọng chính đáng của thanh niên trong học tập, lập nghiệp và khát vọng vươn lên làm chủ kế hoạch để phát triển đất nước, đồng thời thể hiện tình cảm, trách nhiệm, sự quan tâm sâu sắc của Đảng và Nhà nước, cá nhân Thủ tướng Chính phủ với thanh niên, nhằm phát huy hơn nữa tinh thần xung kích, sáng tạo của thanh niên trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Nhận thức sâu sắc và đầy đủ về vai trò và trách nhiệm của thanh niên, Đảng ta luôn dành cho thanh niên sự quan tâm đặc biệt, mong muốn xây dựng thế hệ thanh niên Việt Nam phát triển toàn diện, có bản lĩnh, trí tuệ, hoài bão lớn, tinh thần dấn thân không ngại khó khăn và không ngừng sáng tạo, trở thành lực lượng kế thừa sự nghiệp vẻ vang của Đảng và dân tộc. Điều đó được thể hiện đầy đủ trong các nghị quyết, chỉ thị của Đảng; chính sách, pháp luật của Nhà nước. Qua đó tác động sâu sắc, tích cực hiệu quả vào sự phát triển của thanh niên, nhất là trong bối cảnh xây dựng xã hội số, công dân số, phát triển kinh tế số…

Nhân dịp này, Thủ tướng Phạm Minh Chính tặng hoa chúc mừng Ban Bí thư Trung ương Đoàn nhân dịp kỷ niệm 94 năm Ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh.

Mở đầu đối thoại, Thủ tướng Phạm Minh Chính thay mặt Tổng Bí thư Tô Lâm và các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước chúc các bạn thanh niên luôn mạnh khỏe, tràn đầy hạnh phúc và thành công, thành công hơn nữa.

Tại đối thoại, các đại biểu thanh niên mong muốn Thủ tướng Chính phủ chia sẻ các vấn đề trọng tâm: các giải pháp của Chính phủ để số doanh nghiệp Việt Nam đạt tiêu chí Doanh nghiệp khoa học, công nghệ và số doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tăng gấp 2 lần so với năm 2020 mà chiến lược phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đề ra.

Chính phủ đã và sẽ có những cơ chế, chính sách gì mang tính đột phá để có thể gia tăng nhiều hơn nữa sinh viên và lực lượng có trình độ sau đại học theo học các lĩnh vực toán học, vật lý, sinh học, hóa học, kỹ thuật và công nghệ then chốt. Giải pháp, lộ trình của Việt Nam để đưa toàn bộ hoạt động của các cơ quan trong hệ thống chính trị lên môi trường số, bảo đảm liên thông, đồng bộ, bí mật nhà nước; thông tin về các chính sách đặc thù để thu hút, tuyển dụng, giữ chân nhân lực về khoa học, công nghệ và chuyển đổi số làm việc trong các cơ quan của hệ thống chính trị.

Các đại biểu thanh niên cũng mong Thủ tướng Chính phủ thông tin thêm về cơ chế cho phép và khuyến khích các tổ chức nghiên cứu, nhà khoa học thành lập và tham gia điều hành doanh nghiệp dựa trên các kết quả nghiên cứu. Những định hướng giải pháp lớn để thúc đẩy mạnh mẽ việc chuyển hướng công tác phòng, chống tội phạm từ thủ công truyền thống sang hiện đại, ứng dụng khoa học công nghệ…

Thủ tướng Phạm Minh Chính và lãnh đạo một số bộ, ngành đã trực tiếp trả lời từng câu hỏi của các đại biểu thanh niên đã nêu tại buổi đối thoại.

Làm rõ thêm một số câu hỏi, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định: muốn phát triển doanh nghiệp mạnh hơn, nhiều hơn, trước hết phải phát triển hệ sinh thái cho các doanh nghiệp phát triển, với một số nội dung quan trọng. Theo đó, thực hiện 3 đột phá chiến lược:

Thứ nhất, thể chế phải thông thoáng, cắt giảm thủ tục hành chính, giảm khâu trung gian, phân cấp, phân quyền, làm sao để đăng ký doanh nghiệp đơn giản, chi phí tuân thủ giảm đi.

Thứ hai, phát triển hạ tầng chiến lược vừa tạo không gian phát triển mới, vừa tạo giá trị gia tăng mới của đất đai, tạo các khu công nghiệp, đô thị, dịch vụ, du lịch mới; đặc biệt là hạ tầng số, hạ tầng khoa học công nghệ, hạ tầng năng lượng… Tất cả điều này giúp giảm chi phí đầu vào, tăng sức cạnh tranh của sản phẩm và tạo nhu cầu phát triển doanh nghiệp.

Thứ ba, đào tạo nhân lực chất lượng cao, nâng cao năng suất lao động, thích ứng với các ngành mới nổi như kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, kinh tế tri thức…

Ngoài ra, chúng ta đang xây dựng đề án phát triển kinh tế tư nhân với quan điểm kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất trong phát triển kinh tế; cởi trói cho doanh nghiệp tư nhân để phát triển; cùng với cơ chế, chính sách thì phải luật hóa.

Với câu hỏi thứ hai, Thủ tướng thẳng thắn nhìn nhận, chúng ta chưa phát triển toàn diện các ngành, lĩnh vực khoa học, trong đó các ngành khoa học cơ bản chưa phát triển đúng yêu cầu phát triển đất nước và xu thế phát triển của thời đại. Do đó, ta phải có cơ chế, chính sách ưu tiên, như chính sách vinh danh, chính sách học bổng để các sinh viên, nghiên cứu sinh theo đuổi đam mê. Tương tự như vậy với các lĩnh vực nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn, thể dục thể thao, văn hóa, công nghiệp giải trí. Tinh thần là tạo thuận lợi nhất cho mỗi người theo đuổi đam mê, hoài bão, thế mạnh của mình.

Đồng thời, Thủ tướng khẳng định, cần đào tạo đội ngũ giáo viên với tinh thần nhà trường là nền tảng, thầy cô là động lực, học sinh sinh viên là trung tâm. “Nếu tôi có đam mê với khoa học cơ bản nhưng tôi có khó khăn thì tôi rất dễ chuyển sang học các lĩnh vực khác”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Về câu hỏi liên quan hợp tác quốc tế, Thủ tướng cho biết, chúng ta đang thúc đẩy hội nhập sâu rộng, thực chất, hiệu quả, trong đó có khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Ví dụ, chúng ta kêu gọi, thu hút vốn đầu tư FDI với các cơ chế, chính sách phù hợp thì bao giờ cũng đề nghị phải đầu tư vốn, chuyển giao công nghệ, đào tạo nhân lực, xây dựng hạ tầng, nâng cao năng lực quản trị… Chúng ta cũng đề nghị các nước cấp học bổng cho học sinh, sinh viên Việt Nam; xây dựng mạng lưới khoa học công nghệ.

Theo Thủ tướng, Đảng, Nhà nước ta có 2 mục tiêu lớn là giữ vững độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của đất nước và nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân ngày càng ấm no, hạnh phúc. Việt Nam vừa tăng 8 hạng trong Báo cáo Hạnh phúc thế giới, xếp thứ 46 toàn cầu, là mức cao nhất từ trước tới nay và cao thứ hai ở Đông Nam Á…