‘Mỗi chuyến đi câu cá ngừ đại dương trước đây thường có 6-10 người/tàu, nhưng giờ quá khan hiếm bạn đi biển nên mỗi chuyến chỉ còn bốn ngư dân’ – ông Mỹ chia sẻ.
Nhiều tàu cá tại cảng cá Đông Tác (TP Tuy Hòa, Phú Yên) nằm bờ chờ tuyển đủ thuyền viên mới ra khơi – Ảnh: MINH CHIẾN
Ngày 12-3, khác với cảnh nhộn nhịp tại cảng cá Đông Tác (phường Phú Đông, TP Tuy Hòa, Phú Yên) khi một số tàu câu cá ngừ đại dương cập cảng, nhiều chủ tàu đánh bắt xa bờ với vẻ mặt đầy lo âu vì không kiếm được bạn thuyền để ra khơi dù đang cao điểm vụ đánh bắt xa bờ.
Ông Đặng Ngọc Mỹ (65 tuổi, thuyền trưởng tàu cá PY-90072TS) cho hay chuyến biển vừa rồi tàu ông vào bến với 50 con cá ngừ, bán giá 100.000 đồng/kg, sau khi trừ phí tổn, bốn thuyền viên được chia mỗi người 8 triệu đồng.
Theo ông Mỹ, ngư dân ở phường Phú Đông không nhiều, trong khi đội tàu đánh bắt khơi xa lại lớn nên ông phải kêu bạn thuyền ở huyện Tuy An hay từ cảng cá Phú Lạc (thị xã Đông Hòa) cùng tham gia.
“Trước đây làm 6-10 người, giờ chỉ còn bốn người, phần việc cũng nhiều hơn. Ngoài khâu câu cá ngừ còn có khâu bốc dỡ cá trong hầm đá tốn rất nhiều sức. Như tôi làm thuyền trưởng trước đây chỉ mỗi nhiệm vụ lái tàu, nay phải tham gia sắp xếp cá, sửa chữa tàu…”, ông Mỹ than.
Việc khan hiếm bạn đi biển, theo ông Mỹ, là vì người dân chọn vào các khu công nghiệp hoặc tìm các việc khác nhẹ nhàng, an toàn hơn.
“Giới trẻ đi biển ngày càng ít do các gia đình không sinh nhiều con, hầu hết thế hệ trẻ đều được học hành bài bản nên xong bậc THPT là đi học tiếp đại học, cao đẳng. Nghề đi biển cần sức khỏe và cực nhọc nên không còn nhiều người tham gia”, ông Mỹ nói.
Trong khi đó, ông Trần Như – chủ tàu cá PY-90007TS – cho hay chuyến vừa rồi tàu câu được năm con cá ngừ nên thua lỗ, tiền trả cho thuyền viên cũng được dời qua chuyến sau.
“Đi biển mà, câu trúng nhiều cá mới có tiền chia cho anh em, còn câu ít tiền đâu mà trả, tiền bù xăng dầu còn không đủ. Nhưng trước khi đi biển tôi cũng cho bạn thuyền ứng trước tiền để họ đưa vợ con chi tiêu rồi đi biển trừ vô tiền ứng”, ông Như nói.
Theo ông Như, mấy năm về trước đến cảng là tìm có ngay bạn thuyền nhưng nay tìm rất khó, phải ứng trước tiền ngư dân mới chịu đi cùng. Thậm chí có một số người nhận tiền ứng rồi bỏ trốn hoặc không đi làm.
“Vì chỉ là bạn thuyền nên họ cũng không làm cố định cho một tàu cá. Chủ tàu nào trả cao hơn hay mối quen là họ nhảy qua tàu khác đi ngay. Nhiều tàu cá phải lùi lịch đi, thậm chí nằm bờ do khó kiếm thuyền viên”, ông Như nói.
Ông Đào Quang Minh – chi cục trưởng Chi cục Thủy sản Phú Yên – cho hay nguồn lợi thủy sản giảm nên hiệu quả đánh bắt của mỗi chuyến biển thấp, thu nhập của ngư dân giảm nên ngư dân bỏ nghề, gây ra tình trạng khan hiếm lao động biển.
Hơn nữa các ngư dân làm việc mang tính thời vụ, không có hợp đồng hay bảo hiểm ràng buộc… nên họ cũng không làm cố định cho một tàu cá.
“Cần phải đào tạo chuyên môn cho lao động biển, nên có chính sách tạo thu nhập ổn định để thu hút và giữ chân lao động.
Cùng với đó cũng cần có các chính sách hỗ trợ tài chính, giảm lãi suất vay vốn để ngư dân có thể đầu tư trang thiết bị hiện đại giúp giảm bớt sức lao động và tăng hiệu quả sản xuất. Ngoài ra phải khuyến khích lao động trẻ tham gia nghề biển chất lượng cao… mới gỡ được khó khăn thiếu lao động”, ông Minh nói.
Theo thống kê của Sở NN&MT tỉnh Bình Định, đến hết năm 2024 toàn tỉnh có trên 3.200 tàu cá (chiều dài từ 15m trở lên) và cần hơn 30.000 lao động xa bờ. Tuy nhiên do thiếu hụt lao động đi biển, nhiều tàu cá ra khơi chỉ với 4-5 thuyền viên.
Ông Đào Xuân Thiện – giám đốc Ban quản lý cảng cá Bình Định – cho hay việc thiếu hụt lao động biển khiến các chủ tàu phải bỏ thêm chi phí lớn để thuê bạn tàu, thậm chí phải đi các tỉnh khác để thuê lao động không có tay nghề và kinh nghiệm nên chịu nhiều rủi ro.
“Đang vào vụ khai thác hải sản, một số ngành nghề quy định số thuyền viên cố định mới được ra khơi nên nhiều chủ tàu phải cố gắng tuyển cho đủ thuyền viên. Số lượng tàu lớn nhưng ngư dân lại quá ít nên khó đáp ứng”, ông Thiện nói.
Nguồn: https://tuoitre.vn/thanh-nien-vao-khu-cong-nghiep-tau-xa-bo-phai-nam-bo-20250313013531336.htm
