Thanh lọc thị trường, đón đầu sóng nâng hạng

Liên tục xử phạt doanh nghiệp vi phạm nghĩa vụ công bố thông tin

Hơn 1 năm trở lại đây, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM (HoSE) liên tục xử phạt nhiều doanh nghiệp niêm yết, đại chúng liên quan tới vi phạm nghĩa vụ công bố thông tin để bảo về quyền lợi chính đáng của nhà đầu tư, trái chủ. Bên cạnh nỗ lực xử phạt các doanh nghiệp vi phạm nghĩa vụ công bố thông tin, HoSE thực hiện hủy niêm yết bắt buộc với hàng loạt doanh nghiệp không đáp ứng yêu cầu trên thị trường, từ đó giúp cải thiện chất lượng hàng hóa trên sàn.

Cụ thể, HoSE đã hủy niêm yết bắt buộc với Công ty cổ phần Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình (mã HBC) từ ngày 6/9/2024, Công ty cổ phần Đầu tư Sao Thái Dương (mã SJF) từ ngày 1/11/2024, Công ty cổ phần Thương mại Xuất nhập khẩu Thiên Nam (mã TNA) từ ngày 19/11/2024, Công ty cổ phần Đầu tư và Công nghiệp Tân Tạo (mã ITA) từ ngày 4/2/2025… HoSE cũng nhắc nhở nguy cơ hủy niêm yết bắt buộc với Công ty cổ phần Đầu tư Thương mại SMC (mã SMC) do đã lỗ 2 năm trước đó và nếu lỗ tiếp năm 2024 sẽ bị hủy niêm yết bắt buộc.

Thực tế, các doanh nghiệp bị hủy niêm yết bắt buộc đều có tình hình kinh doanh khó khăn, thua lỗ vượt vốn điều lệ, lỗ liên tiếp 3 năm hoặc vi phạm nghĩa vụ công bố thông tin khi không công bố báo cáo tài chính kiểm toán trong thời gian dài. Vì vậy, dù sàn HoSE giảm số lượng doanh nghiệp niêm yết, nhưng vẫn tăng chất lượng báo cáo trên sàn, vô hình trung vẫn cải thiện chất lượng doanh nghiệp nhờ nỗ lực thanh lọc các doanh nghiệp trên sàn.

Chờ các thương vụ chuyển sàn lớn và sóng nâng hạng thị trường

Thị trường đang chờ đợi nhiều thương vụ chuyển sàn đáng chú ý trong năm 2025. Trong đó, ông Michael Hung Nguyen, Phó tổng giám đốc Công ty cổ phần Tập đoàn Masan (mã MSN) vừa chia sẻ việc Công ty tiếp tục kế hoạch chuyển sàn từ UPCoM sang HoSE đối với Công ty cổ phần Hàng tiêu dùng Masan (Masan Consumer, mã MCH).

Đây là bước mở khóa nhiều giá trị, tăng hiệu quả kinh doanh, đồng thời giúp Công ty có thể tiếp cận thị trường vốn rộng lớn hơn. Trong đó, mục tiêu là IPO trong năm 2025, nhưng còn tùy vào điều kiện thị trường và Công ty đang nỗ lực thực hiện kế hoạch đề ra.

Tương tự, Công ty cổ phần Tôn Đông Á (mã GDA) từng lên kế hoạch niêm yết sàn HoSE, nhưng do khó khăn của ngành thép, kế hoạch niêm yết bị hoãn lại và tạm thời niêm yết trên sàn UPCoM. Đây là một thương vụ đáng chờ đợi trong thời gian tới.

Với điều kiện niêm yết sàn HoSE là 2 năm liên tiếp có lãi và tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE) tối thiểu 5%, Tôn Đông Á đã có hai năm lãi liên tiếp và ROE của năm 2024 lên tới 9,2%. Vấn đề hiện tại là doanh nghiệp sẽ chọn thời điểm thích hợp để thực hiện thủ tục chuyển sàn khi lượng cổ phiếu còn tương đối cô đặc so với các công ty trong ngành (chỉ sở hữu hơn 114,69 triệu cổ phiếu so với các doanh nghiệp khác sở hữu từ hơn 315 triệu đến 620 triệu cổ phiếu).

Bên cạnh các thương vụ mới, các doanh nghiệp đã niêm yết trên sàn HoSE cũng đang chuẩn bị các thủ tục, nhân sự để sớm công bố thông tin song ngữ và chuyển đổi tiêu chuẩn kế toán Việt Nam (VAS) sang chuẩn mực Báo cáo Tài chính quốc tế (IFRS).

Tại Công ty cổ phần Tổng công ty Nước – Môi trường Bình Dương (Biwase, mã BWE), ông Nguyễn Văn Thiền, Chủ tịch HĐQT chia sẻ, Công ty đã có hợp đồng chuyển đổi tiêu chuẩn kế toán từ VAS sang IFRS, đã thực hiện báo cáo trong năm 2024 và sẽ tiếp tục báo cáo song ngữ trong năm 2025. Việc chuẩn bị này giúp Công ty đón đầu làn sóng nâng hạng khi nhiều nhà đầu tư sẽ tham gia thị trường Việt Nam hơn.

Dựa trên những cải cách về luật pháp và thực thi nghĩa vụ công bố thông tin của doanh nghiệp, Công ty Chứng khoán Rồng Việt nhận định về lộ trình nâng hạng trong năm 2025 rằng, FTSE Russell đã ghi nhận những nỗ lực cải cách thị trường của Chính phủ Việt Nam và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.

Đặc biệt, Thông tư 68/2024/TT-BTC đã giải quyết hai tiêu chí còn lại mà FTSE Russell yêu cầu. Theo đó, các nhà đầu tư tổ chức nước ngoài được phép mua cổ phiếu mà không cần đủ tiền trước khi đặt lệnh (prefunding). Nhờ đó, FTSE Russell có thể xác nhận Việt Nam đủ điều kiện nâng hạng trong kỳ xem xét tháng 3/2025 và chính thức nâng hạng vào kỳ đánh giá tháng 9/2025.

“Nếu được nâng hạng, tỷ trọng vốn hóa cổ phiếu Việt Nam trong rổ chỉ số FTSE Emerging Index dự kiến đạt 0,57% (tương đương 43/7.593 tỷ USD). Theo đó, dòng vốn phân bổ vào thị trường Việt Nam có thể ước tính đạt 916 triệu USD, tương đương 2,2% tổng giá trị vốn hóa cổ phiếu khối ngoại nắm giữ hiện tại”, Công ty Chứng khoán Rồng Việt ước tính.

Vì vậy, việc Việt Nam chính thức được nâng hạng được kỳ vọng sẽ thúc đẩy hơn nữa dòng vốn đổ vào Việt Nam và là cơ hội cho các doanh nghiệp có sự chuẩn bị có thể đón nhận thêm dòng vốn từ nhà đầu tư tổ chức lớn.