Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin khuya 18.3 (theo giờ VN) thực hiện hội đàm qua điện thoại để thảo luận về hòa bình cho cuộc xung đột Ukraine.
“Thắng lợi nhỏ” cho Mỹ lẫn Nga
Theo Reuters, qua cuộc đàm thoại kéo dài 90 phút, chủ nhân Điện Kremlin đồng ý tạm thời ngừng tấn công các cơ sở năng lượng của Ukraine. Nhưng ông Putin từ chối đề xuất ngừng bắn toàn diện trong 30 ngày theo đề xuất của Tổng thống Trump.
Mặc dù vậy, hai bên hy vọng đây sẽ là bước đầu tiên hướng tới một thỏa thuận hòa bình vĩnh viễn. Theo thông báo của Nhà Trắng, ông Putin đã ra lệnh cho quân đội Nga ngưng tấn công cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine. Cũng theo Nhà Trắng, hai nhà lãnh đạo thống nhất tổ chức các cuộc đàm phán để đạt được một lệnh ngừng bắn trên biển và xa hơn là một lệnh ngừng bắn toàn diện để đem đến hòa bình vĩnh viễn.
Tuy nhiên, để hướng đến ngừng bắn toàn diện và hòa bình vĩnh viễn, Điện Kremlin yêu cầu chấm dứt việc Ukraine động viên binh sĩ và tái trang bị lực lượng vũ trang, các nước khác chấm dứt tất cả viện trợ quân sự và chia sẻ tình báo cho Ukraine, thiết lập cơ chế giám sát ngừng bắn.
Một khu vực ở Kyiv (Ukraine) bị Nga tấn công ngày 19.3
Trong phân tích gửi đến Thanh Niên hôm qua (19.3), Eurasia Group (Mỹ) – đơn vị tư vấn và nghiên cứu rủi ro chính trị hàng đầu thế giới – nhận định kết quả đàm thoại giữa hai tổng thống Trump và Putin là “thắng lợi nhỏ” cho cả hai bên bởi đã có một tiến triển nhất định: Nga đồng ý ngừng tấn công các cơ sở năng lượng của Ukraine. Như thế, Tổng thống Putin lại “chuyền banh” ngược lại trách nhiệm hòa đàm sắp tới cho Mỹ, Ukraine và phương Tây.
Nhưng thách thức không đổi
Tuy nhiên, nhìn vào điều kiện hòa bình vĩnh viễn mà Nga đặt ra thì gần như “hòn đá tảng” không hề thay đổi. Trước cuộc đàm thoại với ông Trump, trả lời truyền thông, Tổng thống Putin đã yêu cầu Ukraine từ bỏ tham vọng gia nhập NATO, Nga kiểm soát toàn bộ 4 khu vực của Ukraine mà Moscow đã sáp nhập vào Nga, đồng thời hạn chế quy mô của quân đội Ukraine. Kèm theo đó, Moscow vẫn duy trì một số yêu cầu khác mà nếu kết hợp cùng những điều kiện vừa nêu, thì đó là những điều mà cả NATO lẫn Ukraine khó chấp nhận.
TS Ian Bremmer, Chủ tịch Eurasia Group, phân tích việc ông Putin yêu cầu các nước không viện trợ quân sự và chia sẻ thông tin tình báo cho Ukraine khiến Kyiv khó đủ khả năng tự đảm bảo an ninh. “Đó là điều có thể khó chấp nhận với châu Âu. Tổng thống Trump có thể sẵn sàng đàm phán điều đó và ông cùng Tổng thống Putin có thể đổ trách nhiệm cho Ukraine cùng châu Âu. Vì vậy, Tổng thống Putin đã “cho đi một chút” trong ngắn hạn để đạt được nhiều hơn trong dài hạn”.
Trước mắt, theo TS Bremmer, dưới áp lực của Washington thì Kyiv có thể đồng thuận với kế hoạch ngừng bắn trong 30 ngày, nhưng về lâu dài thì chưa có dấu hiệu thuyết phục để đảm bảo việc duy trì lệnh ngừng bắn.
“Những gì đang diễn ra với Ukraine hơi giống những gì từng diễn ra quanh thỏa thuận ngừng bắn ở Dải Gaza. Thỏa thuận đạt được tương đối dễ dàng nhưng các bên không thực sự từ bỏ các then chốt. Nên khi đến giai đoạn tiếp theo, các bên đều cảm thấy lợi ích không đạt được. Đó là lý do tại sao chúng ta nhìn thấy ngừng bắn đã đổ vỡ tại Dải Gaza, Israel đã tấn công trở lại khu vực này. Và đó là lý do tại sao tôi lo ngại cuối cùng chưa thể đạt hòa bình dù đã có một lệnh ngừng bắn tạm thời ở Ukraine”, TS Bremmer nhận định.
Thực tế, theo CNN, chỉ vài giờ sau khi kết quả đàm thoại giữa Tổng thống Trump và người đồng cấp Putin được công bố, Ukraine và Nga lại tiếp tục tấn công lẫn nhau.
Mỹ sắp từ bỏ ghế chỉ huy NATO ?
Đài NBC dẫn lời 2 quan chức Lầu Năm Góc cho hay cơ quan này đang tiến hành tái cấu trúc đáng kể các bộ chỉ huy của quân đội Mỹ. Trong đó, Lầu Năm Góc xem xét việc Mỹ từ bỏ vai trò Tư lệnh Đồng minh Tối cao của NATO ở châu Âu (SACEUR). Suốt 70 năm qua, Mỹ luôn điều động một đại tướng giữ vị trí SACEUR. Và SACEUR hiện tại cũng là người đứng đầu Bộ Tư lệnh châu Âu của Mỹ, đồng thời đang giữ vị trí chỉ huy chính giám sát hỗ trợ Ukraine trong cuộc xung đột hiện tại.
Gần đây, Tổng thống Trump và Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth nhiều lần nhấn mạnh rằng các đồng minh châu Âu phải chịu trách nhiệm nhiều hơn cho quốc phòng của châu lục này. Chưa rõ kế hoạch tái cấu trúc trên khi nào chính thức diễn ra. Tuy nhiên, động thái trên nếu diễn ra thì có thể gặp cản trở từ quốc hội Mỹ.
Nguồn: https://thanhnien.vn/thach-thuc-cho-hoa-binh-ukraine-185250319231528664.htm
