Được người bạn rủ tết này hãy lên Tây nguyên thưởng thức món vếch bò của người Ê Đê để biết “của ngon vật lạ” là thế nào, chúng tôi cùng nhau trực chỉ Tây nguyên một chuyến trước tết.
Chúng tôi gặp chị H’Minh Byă (43 tuổi, ở buôn Ako Dhong, TP.Buôn Ma Thuột, Đắk Lắk) trong căn nhà sàn của gia đình chị. Phía sau căn nhà, chị H’Minh đang chuẩn bị nguyên liệu để chế biến món vếch bò. “Đây là món ăn đặc trưng của người Ê Đê. Trong văn hóa ẩm thực của người Ê Đê, vếch bò là món ăn được chế biến rất công phu và mất nhiều thời gian”, chị H’Minh vừa chế biến vừa nói.
Theo chị H’Minh, món vếch bò thường xuất hiện trong các nghi lễ cúng bái của người Ê Đê. Mỗi khi có lễ nghi, như: tang ma, cúng sức khỏe, cưới hỏi hay ngày tết, người Ê Đê thức dậy rất sớm để chuẩn bị món vếch bò. Phải dậy sớm để chuẩn bị bởi để chế biến được món ăn này mất rất nhiều công đoạn và phải hầm trên bếp củi 4 – 5 giờ đồng hồ.
Vếch bò là món “lạ” mà người Ê Đê đãi khách quý trong ngày tết
Trong các ngày lễ lớn hay ngày tết, người Ê Đê thường mổ bò, ngoài phần thịt tươi ngon, họ còn sử dụng nội tạng để chế biến món vếch “độc lạ” này. Đặc biệt, khi có khách quý đến nhà chơi, họ thường bày soạn món vếch bò trong mâm cơm truyền thống, thể hiện sự tôn trọng và lòng quý mến.
Để tạo nên hương vị độc đáo của món vếch bò, người Ê Đê sử dụng gân, da, đầu ruột non và một loại nguyên liệu không thể thiếu là cà đắng. Với bà con, cà đắng được trồng nhiều ở rẫy sau nhà. Cà đắng phải có độ ngọt nhẹ, không hăng, mới được sử dụng để chế biến món vếch.
Khi bò được mổ xong, người chế biến rửa sạch nội tạng, sử dụng phần đầu ruột non, gan, phổi… để làm món vếch. Nội tạng được ngâm với nước muối và rửa sạch nhiều lần, sau đó đem đi luộc sơ để khử mùi. Tiếp đến, cắt thành miếng vừa ăn và mang đi nấu trên bếp củi. Cà đắng cắt dọc thành nhiều miếng nhỏ, rửa sạch và ngâm nước muối nhằm giữ độ tươi, tránh bị chuyển màu.
Người Ê Đê giã nhuyễn các nguyên liệu trước khi nấu vếch bò
Nổi lửa bếp củi, chị H’Minh giã nhuyễn ớt, củ nén, sả rồi phi thơm với dầu ăn. Chị xào thơm vếch trên lửa lớn, cho cà đắng vào sau, đổ ngập nước và hầm nhỏ lửa. Sau 4 tiếng hầm trên bếp củi, món vếch bò đã được chị nấu nhừ, thấm đẫm các gia vị. Nhấc nồi ra khỏi bếp, chị rắc ngò gai cắt nhỏ để trang trí và tạo mùi thơm cho món ăn.
“Ngày xưa, trước tết, người Ê Đê thường mổ bò và xông khói nội tạng trên giàn bếp. Khi có khách quý đến nhà, họ sẽ lấy xuống và mang đi chế biến. Món vếch bò sau khi nấu xong phải ăn ngay lúc còn nóng, nếu để nguội sẽ bị đông lại và mất hương vị đặc trưng”, chị H’Minh chia sẻ.
Món vếch bò rất “bắt miệng”, có thể ăn kèm khi nhâm nhi rượu cần bên bếp lửa hoặc ăn với cơm nóng đều ngon. Hương vị độc đáo của món vếch bò có sự kết hợp hài hòa giữa vị béo ngậy của da, nội tạng, ngọt nhẹ của cà đắng, cay nồng của ớt, tạo nên một trải nghiệm ẩm thực rất mới lạ.
Ngày nay, nhiều gia đình người Ê Đê có điều kiện thường chế biến món vếch bò trong bữa cơm hằng ngày để dùng và đãi khách.
Nguồn: https://thanhnien.vn/tet-nay-len-tay-nguyen-an-vech-bo-185250112184344412.htm
