Tạo nét mới cho công tác trưng bày hiện vật tại bảo tàng

Thời gian qua, Bảo tàng Lâm Đồng đã có nhiều đổi mới trong công tác bảo tàng: Triển lãm hoa và tượng gỗ Tây Nguyên, triển lãm ảnh kết hợp với trình diễn áo dài, phối hợp Bảo tàng Ninh Thuận mở triển lãm Những ngày văn hóa Chăm tại Lâm Đồng… nhằm đưa các giá trị văn hóa của dân tộc đến với công chúng. Bên cạnh đó, vẫn duy trì các hoạt động bảo tàng khác: trưng bày thường xuyên (trưng bày cố định), trưng bày chuyên đề, trưng bày ngoài trời, triển lãm định kỳ, triển lãm lưu động… Theo đó, ở phần trưng bày cố định, Bảo tàng Lâm Đồng chia thành 6 chủ đề trưng bày, bao gồm: trưng bày thiên nhiên Lâm Đồng, trưng bày hình ảnh và hiện vật Đà Lạt xưa, trưng bày khảo cổ học Lâm Đồng, trưng bày đặc trưng văn hóa các dân tộc Mạ – K’Ho – Churu ở Lâm Đồng, trưng bày phong trào đấu tranh cách mạng tỉnh Lâm Đồng và trưng bày Nhân dân Lâm Đồng trong công cuộc xây dựng – bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Với hơn 2.000 hình ảnh, tư liệu và hiện vật, Bảo tàng Lâm Đồng đã “kể” cho du khách câu chuyện tổng quan về đất và người Lâm Đồng: tự nhiên, con người, đời sống, văn hóa, xã hội, lịch sử… Mỗi trưng bày, Bảo tàng Lâm Đồng căn cứ vào nội dung chủ đề, đặc điểm của từng bộ sưu tập để đưa ra hình thức trưng bày phù hợp. “Chúng tôi có thể sử dụng phương pháp trưng bày theo đề cương, phương pháp trưng bày theo sưu tập, cũng có thể sử dụng phương pháp trưng bày theo cảnh tượng lịch sử…, sau khi đã nghiên cứu kỹ các thông số khoa học của hiện vật”, một cán bộ Bảo tàng Lâm Đồng cho biết.

Theo Bảo tàng Lâm Đồng, các trưng bày tại đơn vị đã tiếp cận và giải quyết cơ bản những yêu cầu trong hoạt động trưng bày: khoa học, nghệ thuật, công nghệ. Điều này phần nào được minh chứng qua số lượng trên 100.000 lượt du khách đã đến Bảo tàng Lâm Đồng trong năm 2024 để tham quan, tìm hiểu, học tập, nghiên cứu. Tuy nhiên, để tạo dựng được một trưng bày có đủ 3 yếu tố khoa học, nghệ thuật, công nghệ là việc không hề đơn giản. Ông Nguyễn Đình Thịnh – một du khách đến từ TP Hồ Chí Minh, chia sẻ: “Công chúng đến bảo tàng không chỉ để xem và nghe những nội dung trưng bày có sẵn, còn muốn khám phá, trải nghiệm, tham gia và là một phần của các hoạt động bảo tàng. Do vậy, việc ứng dụng các công nghệ hiện đại vào công tác trưng bày tại bảo tàng là một việc làm cấp thiết. Bảo tàng có thể mô phỏng các hiện vật bằng phương pháp in 3D để khách tham quan có thể dễ dàng tiếp cận với hiện vật hay tạo không gian ảo để người xem tương tác với câu chuyện tự nhiên, lịch sử… Ngoài ra, bảo tàng cần đầu tư các thiết bị công nghệ nhằm hỗ trợ thông tin cho khách tham quan như hệ thống hướng dẫn tham quan tự động, hệ thống thông tin bằng màn hình cảm ứng cung cấp đầy đủ thông tin cho khách tham quan về các tư liệu, hiện vật đang trưng bày qua tương tác với người dùng”.

Qua đây có thể thấy, công tác trưng bày tại bảo tàng đã có nhiều thay đổi. Nó cần nhiều sự đầu tư về công sức, nguồn nhân lực, cách thức và phương pháp để tạo ra sản phẩm trưng bày sống động, khuyến khích được nhiều hơn sự chia sẻ của cộng đồng trong việc phát huy các giá trị di sản.